تداوم نبرد نفتی اوپک با غیراوپک

گروه انرژی|

پیشرفت در مذاکرات تجاری میان چین و ایالات متحده و رسیدن به توافقات اولیه، اثر خود را بر پیش‌بینی‌های اقتصاد جهانی و تقاضای نفت گذاشت. گزارش این ماه اوپک کمی خوش‌بینانه‌تر از ماه پیشین بود و تخمین زده شد که در سال 2020، رشد اقتصاد جهانی 0.1 درصد به نسبت گزارش ماه قبل بهبود داشته باشد و به 3.1 درصد برسد. در این گزارش آمده است که در نتیجه بهبود چشم‌انداز اقتصادی، رشد تقاضای نفت هم برای سال 2020 معادل 140 هزار بشکه در روز به نسبت گزارش پیشین بهبود پیدا کند و به یک میلیون و 330 هزار بشکه در روز برسد. در بخش عرضه، به پیروی از گزارش‌های ماه‌های گذشته پیش‌بینی می‌شود که در سال 2020 تولید غیراوپکی‌ها به رهبری امریکا و اضافه شدن دو یار تازه‌نفس، یعنی نروژ و گویان، به تهاجم خود برای ربودن سهم بازار ادامه دهد و اوپک نیز همچنان به منظور حمایت از قیمت‌ها، از سهم بازار عقب‌نشینی کند. گزارش منابع ثانویه این ماه گزارش اوپک هم مؤید این رویکرد است و تولید اوپک مطابق با توافق جدید اوپک پلاس 161 هزار بشکه در روز به نسبت ماه گذشته کاهش یافته است.

در گزارش ماه ژانویه اوپک در مقایسه با گزارش ماه پیش از آن این سازمان، پیش‌بینی رشد اقتصادی جهان در سال 2019 تغییری نکرد و بر همان 3 درصد باقی ماند، اما برای سال 2020 معادل 0.1 درصد بیشتر پیش‌بینی شد و به 3.1 درصد رسید. رشد اقتصادی ایالات متحده نیز در سال 2019 معادل 2.3 درصد باقی ماند، اما در سال 2020 با 0.1 درصد رشد، معادل 1.9 درصد تخمین زده شد. در این گزارش، رشد منطقه اقتصادی اروپا در هر دو سال 2019 و 2020 تغییری نداشت و به ترتیب معادل 1.2 درصد و 1.0 درصد پیش‌بینی شد. در ژاپن، پیش‌بینی رشد اقتصادی سال 2019 معادل 0.2 درصد رشد داشت و به 1.1 درصد رسید. همچنین با توجه به آنکه رشد اقتصادی این کشور در سه‌ماهه نخست فراتر از انتظارات بود، رشد اقتصادی سال 2020 با 0.1 درصد رشد، معادل 0.7 درصد تخمین زده شد. رشد چین در پیش‌بینی‌ها تغییری نکرد و در سال 2019 معادل 6.2 درصد و در سال 2020 معادل 5.9 درصد تخمین زده شد. رشد اقتصادی هند نیز بدون تغییر ماند و 5.5 درصد در سال 2019 و 6.4 درصد در سال 2020 تخمین زده شد. رشد اقتصادی برزیل در سال 2019 بدون تغییر بر 1.0 درصد باقی ماند، اما برای سال 2020 معادل 0.3 درصد به نسبت گزارش پیشین اوپک افزایش داشت و به 2.0 درصد رسید. رشد روسیه نیز برای سال 2019 تغییری نداشت و همان 1.1 درصد ارزیابی شد، ولی برای سال 2020 معادل 0.2 درصد رشد کرد و به 1.5 درصد رسید. بخش خدمات در ایالات متحده و دیگر اقتصادهای مهم سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) همچنان پیشران بخش مهمی از رشد اقتصادی در سال 2020 است. عامل مهم دیگر، امکان بالقوه بهبود در تجارت جهانی است.

   بهبود چشم‌انداز تقاضا برای 2020

در گزارش ماه ژانویه اوپک، رشد تقاضای جهانی نفت خام برای سال 2019، حدود 50 هزار بشکه در روز کمتر از گزارش ماه پیش اوپک پیش‌بینی شد و اکنون 930 هزار بشکه در روز پیش‌بینی می‌شود. پیش‌بینی رشد تقاضا در بخش امریکایی سازمان OECD به دلیل افت تقاضای فراورده‌های تقطیری در نیمه نخست سال 2019، کاهش یافت. تقاضای کمتر از انتظار سوخت صنعتی در بخش آسیا-اقیانوسیه سازمان OECD نیز ضرورت تجدیدنظر و کاهش تخمین‌ها را ایجاد کرد. برای سال 2020، رشد تقاضای نفت 140 هزار بشکه در روز بیشتر از گزارش پیشین تخمین زده شد و پیش‌بینی شد که یک میلیون و 330 هزار بشکه در روز باشد. دلیل اصلی این تجدیدنظر بهبود چشم‌انداز اقتصادی سال 2020 بوده است. در نتیجه، پیش‌بینی می‌شود که کل تقاضای جهانی نفت خام از 99 میلیون و 770 هزار بشکه در روز در سال 2019 به 100 میلیون و 980 هزار بشکه در روز در سال 2020 برسد. تخمین زده می‌شود که رشد تقاضای نفت در بخش کشورهای عضو OECD 90 هزار بشکه در روز رشد کند که بیشتر در بخش کشورهای امریکایی این سازمان رقم می‌خورد. در عوض، در کشورهای غیرعضو سازمان OECD انتظار می‌رود که یک میلیون و 130 هزار بشکه در روز رشد تقاضا را شاهد باشیم که بیش از همه در کشورهای آسیایی غیرعضو این سازمان، مخصوصا هند و چین رقم خواهد خورد.

پیش‌بینی‌ها برای سال 2020 در حالی در اوپک افزایشی بود که جدیدترین گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا (EIA) پیش‌بینی‌های خود درباره تقاضای نفت در سال 2020 را 80 هزار بشکه در روز کاهش داده است. این اداره همچنین در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که تقاضای نفت در سال ۲۰۲۱ میلادی به ۱۰۳ میلیون و ۴۹۰ هزار بشکه در روز می‌رسد که یک میلیون و ۳۸۰ هزار بشکه بیشتر از تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰ میلادی است.

   سبقت رشد عرضه از تقاضای نفت

رشد عرضه نفت خام غیراوپک در سال 2019 معادل 40 هزار بشکه در روز بیشتر از گزارش ماه قبلی تخمین زده شد و اکنون پیش‌بینی می‌شود که عرضه نفت غیراوپک با یک میلیون و 860 هزار بشکه در روز رشد، به طور میانگین 64 میلیون و 340 هزار بشکه در روز باشد. این اصلاح تخمین‌ها بیش از هر چیز به دلیل رشد تولید میعانات در ایالات متحده صورت گرفته است که با 46 هزار بشکه در روز تولید بیشتر، رشد سالانه خود را به حدود یک میلیون و 660 هزار بشکه در روز در سال 2019 رسانده است. تخمین‌ها برای رشد عرضه نفت کشورهای غیراوپک در سال 2020 نیز 180 هزار بشکه در روز بیشتر از ماه گذشته برآورد شد و پیش‌بینی می‌شود که عرضه نفت خام این کشورها با 2 میلیون و350 هزار بشکه در روز رشد به 66 میلیون و 680 هزار بشکه در روز برسد. اصلاح رو به بالای تخمین‌ها برای نروژ، مکزیک و گویان با تجدیدنظرهای کاهشی در پیش‌بینی‌های عرضه در ایالات متحده، روسیه و سایر کشورهای اروپایی عضو سازمان OECD تا حدودی جبران شد. ایالات متحده، برزیل، کانادا و استرالیا عوامل اصلی رشد عرضه در سال 2019 هستند و در سال 2020 نروژ و گویان نیز به این لیست اضافه می‌شوند. تخمین زده می‌شود که تولید میعانات گاز طبیعی اوپک در سال 2019 رشدی معادل 40 هزار بشکه در روز داشته باشد و به طور میانگین به 4 میلیون و 800 هزار بشکه در روز برسد. برای سال 2020 نیز پیش‌بینی می‌شود که میعانات گاز طبیعی اوپک رشد کرده و به طور میانگین به 4 میلیون و 830 هزار بشکه در روز برسد.

بر اساس آمار منابع ثانویه، تولید نفت خام اوپک در ماه دسامبر با 161 هزار بشکه در روز کاهش به نسبت ماه پیشین به طور میانگین به 29 میلیون و 440 هزار بشکه در روز رسیده است. تخمین تقاضا برای نفت اوپک در سال 2019 با 100 هزار بشکه در روز کاهش به نسبت گزارش ماه پیشین بر 30 میلیون و 600 هزار بشکه در روز ایستاد که حدود یک میلیون بشکه در روز کمتر از سطح تقاضای سال 2018 برای نفت این سازمان است. تخمین تقاضا برای نفت اوپک در سال 2020 نیز به نسبت گزارش ماه گذشته 100 هزار بشکه در روز کمتر شد و بر 29 میلیون و 500 هزار بشکه در روز قرار گرفت که یعنی حدود یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز کمتر از سطح تقاضا در سال 2019.

در ماه دسامبر، عربستان سعودی باز هم 111 هزار بشکه در روز از تولید خود را کاهش داد و اکنون 9 میلیون و 762 هزار بشکه در روز نفت خام تولید می‌کند. عراق نیز با کاهش 76 هزار بشکه در روز از تولید خود، پس از عربستان سعودی بیشترین کاهش تولید را داشت. تولید نفت ماه دسامبر عراق 4 میلیون و 565 هزار بشکه در روز بود. در این بین که اغلب اعضای اوپک به دلیل توافق جدید اوپک پلاس تولید نفت خود را کاهش داده‌اند، کشور آنگولا افزایش تولید روزانه 125 هزار بشکه‌ای را در ماه دسامبر ثبت کرد و تولید خود را به یک میلیون و 408 هزار بشکه در روز رساند.

ایران نیز 15 هزار بشکه در روز تولید نفتش به نسبت ماه گذشته کاهش داشت و اکنون 2 میلیون و 92 هزار بشکه در روز نفت خام تولید می‌کند. همچنین نفت سنگین ایران بیش از سه دلار در هر بشکه گران شد. به گزارش ایسنا، قیمت نفت سنگین ایران در دسامبر ۶۳ دلار و ۸۰ سنت در هر بشکه بود که در مقایسه با ۶۰ دلار و ۷۳ سنت در هر بشکه در نوامبر، سه دلار و هفت سنت معادل ۵.۱ درصد افزایش نشان داد. میانگین قیمت نفت سنگین ایران در سال میلادی گذشته ۶۱ دلار و ۸۵ سنت در مقایسه با ۶۷ دلار و ۹۷ سنت در سال ۲۰۱۸ بود.

ارزش سبد نفتی اوپک در دسامبر سه دلار و ۵۴ سنت معادل ۵.۶ درصد نسبت به نوامبر رشد کرد و به ۶۶ دلار و ۴۸ سنت در هر بشکه رسید. ارزش سبد نفتی اوپک در سال میلادی گذشته ۶۴ دلار و چهار سنت در هر بشکه در مقایسه با ۶۹ دلار و ۷۸ سنت در سال ۲۰۱۸ بود.