خواب سبک تحت تاثیر گزارش‌های 9 ماهه

بهزاد منتظری|

کارشناس بازار سرمایه|

روز گذشته بازار سرمایه برای دومین بار پس از یک رشد 7روزه با افت مواجه شد. در حالی که در دو هفته گذشته رشد دسته‌جمعی قیمت‌ها در بورس تهران به صعود شاخص کل تا سطح 384 هزار واحد منجر شده بود، افزایش یک باره تنش در خاورمیانه ناشی از ترور سردار شهید قاسم سلیمانی، نماگر اصلی بورس تهران را تا سطح 353 هزار واحدی تنزل داد. با این حال کم شدن خطر جنگ و حمایت حقوقی‌ها از بازار سرمایه سبب شد تا در سایه کاهش ریسک‌های سیاسی، بار دیگر رونق به بازار سرمایه باز گردد و شاخص کل بورس تهران از سطح یاد شده تا کانال 410 هزار واحدی بی‌وقفه رشد کند. با این حال روند صعودی چند روزه از واپسین روز دی ماه جای خود را به نزول داد.  رشد یاد شده حدودا به میزان 30 درصد شاخص کل را افزایش داد و پس از چنین رشدی، افتی اندک اصولا اتفاق بدی نیست. افت نسبی قیمت‌ها حتی می‌تواند برای تداوم رشد بازار امری سازنده نیز باشد. باید توجه داشت که لزوم استراحت قیمت‌ها در کنار مناسب نبودن گزارش‌های 9 ماهه بسیاری از شرکت‌ها عوامل مهمی است که به افت قیمت در برخی نمادها و در نهایت کاهش شاخص کل بورس منجر شده است. همچنین باید توجه داشت که افت شاخص امری دور از انتظار نبوده است و پیشتر نیز این ذهنیت در میان اهالی وجود داشت. در بررسی گزارش‌های 9 ماهه آنچه که حائز اهمیت است توجه به قیمت‌هایی است که در فصل پاییز وجود داشته است. کم بودن قیمت‌های جهانی در این فصل و پایین بودن قیمت دلار که فروش‌ شرکت‌های شاخص ساز بازار با آن تسعیر می‌شود مهم‌ترین عواملی است که از جذابیت گزارش‌های سه ماهه سوم سال مالی جاری کاسته و به افت تقاضا در دو روز گذشته منجر شده است. اگر بخواهیم نگاهی دقیق‌تر به صنایع مختلف داشته باشیم، می‌توان گفت که گزارش فولادی‌ها و پالایشی‌ها تقریبا ضعیف بود و گروه‌هایی نظیر معدنی و پتروشیمی عملکردی عادی داشتند. از طرفی بخش عمده‌ای از صنایع بازار نیز وجود داشتند که به دلیل رشد لجام گسیخته قیمت در آنها عملا خیلی وقت است از توجهی به عملکرد مالی آنها نمی‌شود و بازار تنها با شایعه و حدس و گمان در مورد آینده آنها اقدام به خرید می‌کند.  اما آنچه به بهبود قیمت‌ها در روزهای پیش رو کمک خواهد کرد گزارش‌های ماهانه خوبی است که وضعیت دی ماه را نشان می‌دهد. انتظار می‌رود که در روزهای آتی انتشار این گزارش‌ها به اتمام اصلاح و بهبود بازار کمک کند.  در خصوص خوش‌بینی‌ها به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی در بسیاری از شرکت‌ها نیز می‌توان گفت که مدت‌های زیادی است که بهای نمادهای واجد شرایط رشد کرده است. دلیل این امر آمادگی است که بازار از مدت‌ها قبل برای تغییر ساختار سرمایه آنها داشته است. در حالی که مقدمات قانونی افزایش یاد شده به تازگی در هیات دولت به تصویب رسیده، با این حال در حدود 2 سال است که بازار رشد قیمت در بخشی از نمادهای بازار را شاهد بوده است. باید توجه داشت که اکثر این شرکت‌ها زیان ده هستند و بنابراین پی بردن به افزایش سرمایه در آنها کار دشواری نبوده است.  اما در مورد شرکت‌های سوددهی که قابلیت رشد سرمایه اسمی از طریق تجدید ارزیابی را دارند، ممکن است این تغییر چندان محتمل نباشد. باید توجه داشت که بنگاه‌های سودده در حال حاضر از آن جهت که با محدودیت تامین مالی مواجه نیستند، اجباری برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها ندارند. با توجه به تمامی جوانب می‌توان اینطور قلمداد کرد که مسیر رشد بیشتر بازار سرمایه مسدود نیست.  دلیل چنین تفکری روند مثبت قیمت‌های جهانی و افزایش قیمت دلار است که می‌تواند توجیه بنیادی را برای حمایت از قیمت‌ها فراهم کند. مضاف بر آنکه هجوم نقدینگی به بازار سهام در حال حاضر در وضعیت مطلوبی قرار دارد.  به نظر می‌آید که این جریان در صورت نبود پیشامدهای مزاحم می‌تواند ادامه داشته باشد چرا که بازارهایی نظیر ارز و سکه در حال حاضر از جذابیت خاصی برخوردار نیستند و با فرض ثبات سایر شرایط، بورس می‌تواند هر نوع افزایش احتمالی قیمت ارز را پوشش دهد. اما اگر ریسک‌های سیاسی افزایش یابد و سود بانکی برای مثال تغییر کند ممکن است شاهد فرار نقدینگی از بازار سهام باشیم. بنا براین در حال حاضر عوامل بنیادی شرکت‌ها مهم‌ترین عامل تصمیم‌گیری نیستند، بلکه نگاه بازار به موضوعاتی است که در بیرون از آن تعیین تکلیف می‌شوند.