شیر بخورید و نگران سلامت آن نباشید

رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به نظارت‌های این سازمان بر فرآیند تولید شیر و شرکت‌های پاستوریزه‌سازی آن، تاکید کرد که نخوردن و حذف شیر از سبد غذایی مردم، بسیار بسیار خطرناک‌تر از خطر آفلاتوکسین است. محمدرضا شانه‌ساز با اشاره به مباحثی مبنی بر وجود سم آفلاتوکسین در شیر، گفت: مردم مطمئن باشند که سازمان غذا و دارو در این زمینه نظارت‌های لازم و کافی را بر فرآیند تولید شیر و شرکت‌های پاستوریزه‌سازی شیر انجام می‌دهد؛ به‌طوری که قبل از تولید، حین تولید، بعد از تولید و در زمان خروج و در زمان توزیع شیر در بازار مورد ارزیابی و کنترل قرار می‌گیرد و اعداد و ارقامی که طی این چند روز برای وجود آفلاتوکسین در شیر اعلام شده است، اصلا صحت ندارد. او با بیان اینکه استاندارد ما برای آفلاتوکسین شیر ۰.۱ میکروگرم درکیلوگرم است، افزود: این درحالی است که استانداردهای امریکا در این زمینه بسیار بالاتر از ما است، اما استانداردهای اروپایی هم پایین‌تر از این عدد است. استاندارد ما چیزی بین این دو استاندارد است. شانه‌ساز با بیان اینکه مردم نگران سلامت شیر نباشند و حتما شیر مصرف کنند، به ایسنا گفت: مردم حتما باید خوردن شیر را در برنامه غذایی‌شان قرار دهند؛ چراکه خطر شیر نخوردن بسیار بسیار بیشتر از آفلاتوکسین است. او تاکید کرد: حذف شیر از سبد غذایی روزانه قطعا آسیب‌زا است. حتی باید توجه کرد خطراتی که بر اثر خوردن شیر به میزان بسیار زیاد مطرح می‌شود و در همه دنیا هم وجود دارد، احتمالی است. بنابراین هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد که یک خطر قطعی را با یک خطر احتمالی عوض کند. رییس انجمن سم‌شناسی و مسمومیت‌ها نیز ضمن تشریح موضوع سم آفلاتوکسین در مواد غذایی به ویژه شیر، گفت: مردم باید به وزارت بهداشت به عنوان ارگان و سازمان تامین‌کننده سلامت اعتماد داشته باشند و وزارت بهداشت نیز جهت اطمینان خاطر مردم استنادات و ارزیابی‌های روتین محصولات غذایی را اطلاع‌رسانی کند. امید سبزواری اظهار کرد: ماتریکس‌های مختلف غذایی با احتمال آلودگی مواجه هستند و شیر نیز به عنوان یکی از ارزشمندترین مواد غذایی از این مساله مستثنی نیست. وی با بیان اینکه در کشورهای مختلف استاندارد و سقف مجازی برای وجود انواع سموم در مواد غذایی ازجمله آفلاتوکسین‌های B1 و M1 تعیین شده است، گفت: در ایران نیز حد مجاز سختگیرانه‌ای برای آفلاتوکسین M1 تعیین شده وحداکثر مجاز آن در شیر یک دهم ppb یعنی یک دهم قسمت در یک میلیارد تعیین شده است. وی گفت: در کشور ما حدود 900 مرکز جمع‌آوری شیر و 400 کارخانه تولید شیر پاستوریزه وجود دارد که قاعدتا همه مراکز جمع‌آوری شیر از کیفیت عملکردی یکسانی برخوردار نیستند، بنابراین وظیفه دستگاه‌های نظارتی، ارزیابی دقیق عملکرد مراکز مختلف جمع‌آوری شیر و کارخانه‌های تولید شیر پاستوریزه به منظور کسب اطمینان از سلامت محصولات آنها با نظارت و نمونه‌برداری ادواری از سطوح تولید و عرضه و سنجش باقیمانده آلاینده‌ها و همچنین مقدار سم آفلاتوکسین است. در مجموع ماتریکس‌های مختلف غذایی مستعد رشد سم آفلاتوکسین بوده که باید با رعایت اصول بهداشتی و استانداردها از بروز آلودگی در آنها پیشگیری شود. این متخصص سم‌شناسی مولکولی با بیان اینکه مسوولیت تامین سلامت شیر و گوشت خام بر عهده سازمان دامپزشکی کشور و تضمین‌کننده سلامت محصولات غذایی فرآوری شده مانند مواد گوشتی فرآوری شده و همچنین شیر پاستوریزه بر عهده وزارت بهداشت است، ادامه داد: سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت پروتکل‌های نظارتی استانداردی برای ارزیابی، نمونه‌برداری و تضمین سلامت موادغذایی در سراسر کشور دارند که بر مبنای آن از محصولات غذایی نمونه‌برداری و آزمایش می‌کنند. به عنوان نمونه در مورد شیر علاوه بر توجه به حد مجاز آفلاتوکسین، باقیمانده سایر مواد نیز کنترل می‌شود. او تاکید کرد: برای کلیه مواد غذایی مصرفی، استاندارد مشخصی برای باقیمانده مواد و حد مجاز سموم تعریف شده که همگی در پروتکل تست سلامت آنها باید بررسی و ارزیابی ‌شوند. تمامی این پروتکل‌ها در داخل کشور لازم‌الاجراست و مطمئنا از سوی وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی نیز رعایت می‌شود.او با تاکید بر اینکه بررسی سلامت شیر در پروژه‌ای تحقیقاتی محدود، به کل کشور قابل تعمیم نیست، در عین حال در رابطه با انعکاس چنین مطالبی از رسانه ملی عنوان کرد: آیا مطالعه به‌صورت کشوری و بر مبنای اصول علمی تبیین شده و تعداد کافی نمونه و روش نمونه‌گیری معتبر انجام شده است؟ آیا یافته‌ها با رعایت اصول آماری و تفسیر علمی، قابل تعمیم به کل کشور است؟ یک مطالعه‌ نظام‌مند باید بر اساس برنامه‌ای از پیش تعریف شده و نمونه‌برداری اصولی از سطح عرضه، کارخانه‌های تولید شیر پاستوریزه و مراکز جمع‌آوری شیر خام طراحی و با استفاده از روش‌های آزمون معتبر و استاندارد سنجیده شود.