«خودرو» صدرنشین کشفیات قاچاق

تعادل| فرشته فریادرس |

جزییات تجارت پنهان 29 گروه کالایی منتخب تا پایان آبانماه در سال‌های 97 و 98 منتشر شد. براساس آماری که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در اختیار خبرنگار روزنامه «تعادل» قرار داده، حجم کشفیات قاچاق تا پایان آبانماه 98 برابر با 92 هزار و602 میلیارد ریال گزارش شده که نسبت به مدت مشابه سال 97 که این رقم 46 هزار و 172 میلیارد ریال بوده، حدود 2 برابر شده است. تصویر آماری کشفیات قاچاق نشان از این دارد که تا پایان آبان‌ماه 98، ارزش کشفیات قاچاق در گمرک ایران برابر با 25 هزار و592 میلیارد ریال است که حدود 27.6 درصد از کشفیات کالاهای قاچاق از نظر ارزشی را به خود اختصاص داده است. همچنین براساس آماری که از سوی ناجا منتشر شده، ارزش کشفیات کالاهای قاچاق در ناجا حدود 65 هزار و43 میلیارد ریال یعنی سهم 70 درصدی از کل کشفیات قاچاق کالاها را داشته است. رصد آمارمنتشر شده حاکی از این است که سه قلم عمده کشفیات قاچاق در مدت مورد بررسی، «خودرو با ارزش 26 هزار و632 میلیارد ریال»، «لوازم خانگی با ارزش 5 هزار و 373 میلیارد ریال» و«تجهیزات رایانه با ارزش 4 هزار و 804 میلیارد ریال» گزارش شده، که حدود 39.7 درصد از کل کشفیات قاچاق در کشور را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین براساس گزارش گمرک، در مدت مورد بررسی، «برنج، مواد غذایی و دارو» نیز رتبه‌های دوم، سوم و چهارم کشفیات قاچاق خروجی را به خود اختصاص داده‌اند.

  آنالیز آماری تجارت پنهان

«تعادل» براساس آمارهای دریافتی از ستاد مبارزه با قاچاق کالا وارز، به بررسی جزییات آماری ارزش کالاهای قاچاق در ۲۹ گروه کالایی منتخب پرداخته است. آمار مقدماتی مقدار کشفیات کالاهای منتخب قاچاق نشان می‌دهد، کالاهایی چون «خودرو »، «لوازم خانگی»، «تجهیزات رایانه‌ای» و «پارچه»، «موادخوراکی» و «فرآورده‌های نفتی»، به ترتیب بیشترین رشد را در لیست کشفیات قاچاق تا پایان آبان‌ماه سال 98 داشته‌اند.  جزییات ارزش کشفیات قاچاق «خودرو» در 8 ماه نخست سال 97 برابر 6 هزار و 887 میلیارد ریال بوده که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری به 26 هزار و 632 میلیارد ریال رسیده است؛ یعنی افزایش286 درصد را نشان می‌دهد. از آنسو، مطابق آمار اعلام شده از سوی ناجا، بیشترین کشفیات قاچاق «خودرو» در هشت ماه منتهی به آبان 98 از نوع ورودی بوده است. همچنین براساس بررسی‌هایی که از سوی گمرک صورت گرفته، کشفیات قاچاق خودرو افزایش چشمگیری داشته است. «لوازم یدکی خودرو» از دیگر کالاهای مکشوفه قاچاق سال جاری به شمار می‌رود، که بنابر آمارها، ارزش کشفیات قاچاق این محصول تا پایان آبانماه 98 برابر با 2 هزار و 81 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با آمار سال 97 که برابر یکهزار و 831 میلیارد ریال بوده، 13.7 درصد بیشتر شده است. تصویر داده‌های منتشر شده، ارزش کشفیات قاچاق «لوازم خانگی» تا پایان آبانماه سال 97 را هفت هزار و 808 میلیارد ریال نشان می‌دهد که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری به 5 هزار و 373 میلیارد ریال کاهش یافته است. یعنی ارزش کشفیات قاچاق این محصول در بازه زمانی یاد شده، بیش از 31 درصد کاهش یافته است. همچنین با توجه به آمار اعلام شده از سوی ناجا در بازه زمانی یاده شده، کشفیات «لوازم خانگی» افزایش چشمگیری داشته که بیشترین کشفیات قاچاق از نوع ورودی است. این تحلیل آماری گویای این است که افزایش کشفیات مظنون به قاچاق لوازم خانگی مربوط لوازم آشپزخانه و سایر دستگاه‌های لوازم خانگی بوده، که در شهریور ماه و آبانماه توسط ناجا کشف شده است.

از دیگر اقلام عمده کشفیات قاچاق، «تجهیزات رایانه ای»، است که مطابق آمارها، مجموع ارزش کشفیات قاچاق این محصول در هشت ماه ابتدایی سال گذشته برابر 642 میلیارد ریال بوده که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری برابر 4 هزار و 804 میلیارد ریال گزارش شده است. یعنی ارزش کشفیات قاچاق در این بازه زمانی در مقایسه با مدت مشابه سال 97، بیش از 648 درصد افزایش یافته است. در همین حال، براساس آمار ارایه شده، مجموع ارزش کشفیات قاچاق «لوازم صوتی و تصویری» در هشت ماه ابتدایی سال 97 برابر 169 میلیارد ریال گزارش شده، که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری با رشد بیش از 188درصدی به 487 میلیارد ریال رسیده است. همچنین بنابر آمارها، «پارچه» نیز از دیگر کالاهای منتخب قاچاق کشف شده که ارزش کشفیات آن در سال 98 برابر 4 هزار و 395 میلیارد ریال عنوان شده که در مقایسه با آمار سال 97 که برابر 901 میلیارد ریال بوده، رشد 387 درصدی داشته است. همچنین براساس گزارش ناجا در هشت ماه منتهی به آبان 98 حدود 92 درصد کشفیات مظنون به قاچاق «پارچه» از نوع ورودی بوده است. در همین حال، براساس آمار مقدماتی ارایه شده، کل ارزش کشفیات قاچاق «البسه» از ابتدای سال جاری تا پایان آبان‌ماه برابر 2 هزار و 152 میلیارد ریال بوده که در مقایسه با آمار مدت مشابه سال 97 که برابر 778 میلیارد ریال بوده، 176.6 درصد افزایش یافته است. در همین حال، آمار مربوط به کشفیات قاچاق «فرآورده‌های نفتی» نیز نشان از رشد حدود 214 درصدی کشفیات این محصول تا پایان آبان 98 دارد. مطابق آمار به دست آمده، ارزش کشفیات قاچاق این محصول در بازه زمانی یاد شده، برابر با 3 هزار و 480 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که یک هزار و 109 میلیارد ریال بود، افزایش چشمگیری داشته است. اما براساس گزارش گمرک، در هشت ماه منتهی به آبان 98 کشفیات مظنون به قاچاق خروجی «سوخت» حدود 54 درصد از نظر ارزشی از کشفیات مظنون به قاچاق خروجی را به خود اختصاص داده است. تحلیل این آمار نشانگر این است که کشفیات قاچاق خروجی «سوخت» نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 4 برابر شده است. از آن‌سو، حجم کشفیات مظنون به قاچاق «سوخت» در ناجا در هشت ماه منتهی به سال 98 حدود 59 میلیون لیتر با ارزش 3هزار و 269 میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزش حدود 3 برابر شده است.

  اقلام عمده قاچاق خروجی و ورودی؟

همچنین براساس گزارش گمرک، در مدت مورد بررسی میزان کشفیات مظنون به قاچاق خروجی «برنج، مواد غذایی و دارو» نیز رتبه‌های دوم، سوم و چهارم کشفیات قاچاق خروجی را به خود اختصاص داده است. جمع ارزش کشفیات قاچاق «دارو» در هشت ماه ابتدایی سال گذشته برابر 806 میلیارد ریال عنوان شده است. این رقم در 8 ماه نخست سال جاری برابر یک هزار و 429 میلیارد ریال گزارش شده است. یعنی ارزش کشفیات قاچاق دارو در هشت ماه نخست سال 98 در مقایسه با مدت مشابه سال 97، بیش از 77 درصد رشد داشته است.از سوی دیگر، آمار ارایه شده از سوی ناجا در هشت ماه سال 98 کشفیات قاچاق ورودی «دارو» نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش چشمگیری داشته است.  «برنج» از دیگر کالاهای مکشوفه قاچاق است که ارزش کشفیات آن در هشت ماه ابتدایی سال 97 برابر یک‌هزار و 420 میلیارد ریال عنوان شده، که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری برابر 2 هزار و 37 میلیارد ریال گزارش شده است. یعنی ارزش کشفیات قاچاق برنج در این بازه زمانی در مقایسه با مدت مشابه سال 97، بیش از 43 درصد رشد داشته است. همچنین در مدت مورد بررسی، کشفیات مظنون به قاچاق «برنج» در سطح عرضه افزایش چشمگیری داشته که با بررسی‌های صورت گرفته از سازمان حمایت مصرف‌کنندگان وتولید‌کنندگان اعلام شده که حدود 1500 تن برنج خارجی قاچاق احتکار شده در استان خراسان رضوی کشف شده است. همچنین براساس گزارش گمرک، کشفیات مظنون به قاچاق برنج در هشت ماه سال جاری افزایش چشمگیری داشته، که مربوط به قاچاق خروجی «برنج» است که این افزایش مربوط به استان ایلام است. همچنین مطابق آمار مقدماتی، مجموع ارزش کشفیات قاچاق «مواد خوراکی» تا پایان آبانماه 98 برابر 3 هزار و 762 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که برابر یک‌هزار و 733 میلیارد ریال بوده، رشد بیش از 117 درصدی را از آن خود کرده است. براساس گزارش ناجا، در هشت ماه منتهی به آبان‌ماه 98 حدود 91 درصد کشفیات مظنون به قاچاق «مواد غذایی» ورودی بوده، که با بررسی‌های انجام گرفته از ناجا این افزایش مربوط به کشفیات گندم قاچاق در استان خوزستان و آذربایجان شرقی بوده است.   اما آمار به دست آمده از کشفیات قاچاق «دام زنده (سبک و سنگین) » نشان می‌دهد، در بازه زمانی یاد شده، مجموع ارزش قاچاق این کالای منتخب، در هشت ماه نخست سال 98 برابر 2 هزار و 271 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که برابر یک‌هزار و 235 میلیارد ریال بوده، رشد 83.8 درصدی را از آن خود کرده است. همچنین ارزیابی‌ها نشان از این دارد که کشفیات مظنون به قاچاق ورودی «دام زنده» از سوی ناجا نسبت به خروجی آن افزایش یافته است.  از آنسو، مجموع ارزش کشفیات قاچاق «طیور» در هشت ماه نخست 98 برابر 346 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که برابر 163 میلیارد ریال بوده، بیش از 112 درصد افزایش یافته است. تحلیل داده‌های آماری بیانگر این است که بیشترین قاچاق ورودی مربوط به جوجه یک‌روزه و مرغ و پرندگان شکاری است. همچنین در سطح عرضه نیز کشفیات قاچاق مربوط به مرغ وجوجه بوده است.  «گوشی تلفن همراه» از دیگر کالای منتخب قاچاق مکشوفه است، که در ارزش کشفیات قاچاق این محصول در مدت مورد بررسی، برابر با یکهزار و 151 میلیارد ریال بوده، که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که برابر 952 میلیارد ریال بوده، نزدیک به 21 درصد افزایش یافته است. مطابق آمار به دست آمده، مجموع ارزش کشفیات قاچاق «لوازم آرایشی و بهداشتی» نیز تا پایان آبان سال 98 برابر یک هزار و 87 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه 97 که برابر 2 هزار و 817 میلیارد ریال بوده، بیش از 61 درصد افت را نشان می‌دهد.  «تجهیزات ماهواره‌ای» از دیگر کالاهای مکشوفه قاچاق است، که ارزش کشفیات آن در مدت مورد بررسی، برابر با یک هزار و 51 میلیارد ریال بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که برابر با 622 میلیارد ریال بوده، رشد 69 درصدی را نشان می‌دهد.  همچنین تحلیل آمارهای به دست آمده، جمع ارزش کشفیات قاچاق «مسکرات» تا پایان آبان 97 را 950 میلیارد ریال نشان می‌دهد، که این رقم در سال جاری به 919 میلیارد ریال کاهش یافته و افت 3.2 درصدی را نشان می‌دهد.  از سوی دیگر، بنابر آمارهای منتشر شده، مجموع ارزش کشفیات «سیگار» تا پایان آبانماه 98 برابر یکهزار و 315 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که برابر با 905 میلیارد ریال بوده، 45.4 درصد بیشتر شده است. همچنین مجموع ارزش کشفیات قاچاق «تجهیزات پزشکی» در هشت ماه ابتدایی سال 97 برابر 137 میلیارد ریال گزارش شده که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری با رشد بیش از 335 درصدی به 597 میلیارد ریال رسیده است. کشفیات مظنون به قاچاق «تجهیزات پزشکی» توسط ناجا در مدت زمان یاد شده، افزایش را نشان می‌دهد، که بیشتر مربوط به افزایش کشفیات قاچاق اقلام مصرفی در شهریور ماه بوده که از نوع قاچاق ورودی است.

تصویر آمار منتشر شده، ارزش کشفیات قاچاق «طلا وجواهرآلات» در 8 ماه نخست سال 98 برابر 257 میلیارد ریال گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال 97 که برابر 283 میلیارد ریال بوده، بیش از 9 درصد افت را نشان می‌دهد. همچنین مجموع ارزش کشفیات قاچاق «سایر کالاها» در هشت ماه ابتدایی سال 97 برابر 12 هزار و 406 میلیارد ریال گزارش شده، که این رقم در 8 ماه نخست سال جاری با افت بیش از 104 درصدی به 25 هزار و 357 میلیارد ریال کاهش یافته است.

  پرونده‌های متشکله قاچاق

از سوی دیگر، براساس آمار و اطلاعاتی که سازمان تعزیرات حکومتی و دفتر نمایندگی قوه قضاییه در ستاد مرکزی در اختیار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز قرار داده است، از مجموع 86 هزار و 926 فقره پرونده وارده به مراجع صالح در رسیدگی تا پایان آبانماه 98 تعداد 64 و 65 فقره یعنی 74 درصد مربوط به سازمان تعزیرات حکومتی و تعداد 22 هزار و 861 فقره یعنی 26 درصد مربوط به دادگستری‌های کشور بوده است. در این میان، استان‌های فارس با 7 هزار و 898 فقره، سیستان وبلوچستان با 7 هزار و 624 هزار فقره و تهران با 7 هزار و 81 فقره بیشترین پرونده متشکله قاچاق را در مراجع صالح رسیدگی دارند. نسبت جریمه وصولی به میزان محکومیت تا پایان آبان‌ماه 98 حدود 22 درصد بوده، در حالی که در مدت مشابه سال 97 این میزان حدود 24 درصد بوده است. متوسط زمان رسیدگی به پرونده‌ها در کل کشور در مدت مورد بررسی حدود 55 روز بوده است. این درحالی است که برابر با قانون قاچاق کالاو ارز مدت زمان رسیدگی به پرونده‌های قاچاق کالا و ارز 30 روز است. همچنین از مجموع 1438 فقره پرونده کلان با ارزش بالای پانصد میلیون تومان در سازمان تعزیرات حکومتی، 1011 پرونده به نیروی انتظامی، 38 پرونده به وزارت اطلاعات، 118 پرونده به گمرک ایران و 271 پرونده به سایر مراجع اختصاص دارد.

  آمار عملکرد سازمان اموال تملیکی

داده‌های این گزارش در بخش سوم نیز نشان می‌دهد، حجم کل عملیات سازمان اموال تملیکی در 8 ماه سال 98 به رقم 14 هزار و 618 میلیارد ریال رسیده، که نسبت به مدت مشابه سال 1397 که رقم آن 8 هزار و 613 میلیارد ریال بوده، حدود 70 درصد افزایش داشته است. از آنسو، مطابق داده‌ها، مبلغ 10 هزار و 190 میلیارد ریال معادل 70 درصد کل عملیات سازمان طی هشت ماه 98 تنها شامل «استرداد کالا» بوده است. ارزیابی‌های صورت گرفته نیز نشان می‌دهد، 3هزار و 610 میلیارد ریال معادل 25 درصد کل را عملیات فروش به خود اختصاص داده و 507 میلیارد ریال (3.5 درصد) به انهدام کالا اختصاص داشته است. همچنین مطابق آمارها، 28 درصد کل انهدام کشور در استان تهران اجرا شده، که نسبت به سال قبل خود، حدود 2.5 برابر شده است. تعداد پرونده‌های متشکله براساس آمار سازمان اموال تملیکی برابر با 20 هزار و 463 فقره در 8 ماه سال 97 به 23 هزار و 253 فقره در سال 98، یعنی حدود 14درصد افزایش یافته است. در مدت مورد بررسی، میزان فروش داخلی کالاها با 182 درصد افزایش روبرو بوده، اما فروش به شرط به صادرات نسبت به سال 97 حدود 55 درصد کاهش داشته است.