غلبه «کرونا» بر فاکتورهای قیمت نفت
گروه انرژی|
شیوع ویروس کرونا در چین نگرانی‌ها در مورد آسیب دیدن تقاضای نفت را بالا برد و باعث شد که نفت پس از 4 روز متوالی کاهش به پایین‌ترین سطح قیمتی ماه ژوئیه برسد. گسترش این ویروس و اقدام دولت چین مبنی بر قرنطینه چند شهر باعث شد که نه‌تنها حمل‌ونقل در چین افت کند، بلکه نگرانی درباره چشم‌انداز اقتصادی این کشور را هم افزایش داده است. همه این موارد باعث شدند که بازار نفت تحت تأثیر نگرانی درباره کاهش تقاضای نفت دچار شوک شود و برنت به مرز 60 دلار در هر بشکه برسد. حتی عوامل متعددی مثل گزارش ذخایر نفت امریکا، قطع تولید نفت لیبی و سیگنال‌های عربستان سعودی درباره تمایل به تمدید توافق اوپک پلاس در سال 2020 هم که اثرگذاریشان بر بازار به نفع قیمت‌های بالاتر نفت است، نتوانستند مانع افت قیمت آن شوند. البته مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس اقتصاد انرژی معتقد است که این کاهش قیمت علاوه بر مسائل مربوط به بیماری کرونا در چین، به بازگشت آرامش در خاورمیانه و کاهش تنش‌ها میان ایران و امریکا نیز مربوط است.
بهای معاملات آتی نفت برنت یک دلار و ۳۵ سنت معادل ۲.۲ درصد کاهش پیدا کرد و در ۶۰ دلار و ۶۹ سنت در هر بشکه بسته شد و برای کل هفته ۶.۴ درصد کاهش نشان داد. بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت امریکا نیز یک دلار و ۴۰ سنت معادل ۲.۵ درصد کاهش پیدا کرد و در ۵۴ دلار و ۱۹ سنت در هر بشکه بسته شد. شاخص قیمت نفت امریکا برای کل هفته ۷.۵ درصد کاهش پیدا کرد که بزرگ‌ترین کاهش این معاملات از ماه مه بود.
کمیسیون بهداشت ملی چین روز جمعه ابتلای بیش از 9۰۰ نفر به ویروس کرونا که بیماری شبیه سندرم حاد تنفسی یا سارس است را تایید کرد. شمار تلفات این ویروس به ۲۶ نفر افزایش پیدا کرده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در امریکا دومین مورد ابتلا به این ویروس کرونا را تایید کرد. مواردی هم در کشورهای دیگر از جمله کره جنوبی، ژاپن، تایلند و ویتنام گزارش شده‌اند. سازمان جهانی بهداشت پنجشنبه گذشته اعلام کرد هنوز زود است وضعیت اضطراری سلامتی جهانی اعلام شود، اما این اپیدمی را وضعیت اضطراری چین توصیف کرده است. زمان شیوع این ویروس نیز برای بازار نفت اهمیت دارد، زیرا از امروز سال نوی چینی که بزرگ‌ترین مهاجرت سالانه انسان در جهان است آغاز می‌شود. شیوع این ویروس ممکن است تأثیر منفی گسترده‌ای بر حمل‌ونقل و مصرف سوخت بگذارد و به اقتصاد چین نیز ضربه بزند.
بر اساس گزارش مارکت واچ، نگرانی‌ها نسبت به شیوع این آنفلوانزای آسیایی در حالی جدی شده که چین به تازگی گزارش اقتصادی منتشر کرد که نازل‌ترین نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال‌های اخیر را نشان داد و به نگرانی‌ها نسبت به دورنمای تقاضای این کشور برای نفت اضافه کرد.
به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، بر اساس داده‌های گمرکی، کاهش سرعت رشد اقتصادی چین می‌تواند روی تقاضای نفت تأثیر بگذارد، زیرا این کشور با ثبت واردات نفت خام 10 میلیون و 120 هزار بشکه در روز در سال 2019، بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان است. چین همچنین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت پس از ایالات متحده امریکا است.
مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس اقتصاد انرژی به روزنامه «تعادل» گفت: نگرانی‌ها درباره شیوع ویروس کرونا در چین تنها عامل کاهش‌دهنده قیمت نفت طی روزهای گذشته نبوده و فروکش کردن تنش‌ها میان ایران و امریکا در خاورمیانه نیز بر ثبات بازار نفت موثر بوده است.
بهروزی‌فر ادامه داد: با این حال از آنجا که چین بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان است، افت اقتصاد این کشور مسلمأ بر بازارهای جهانی تأثیر خواهد گذاشت. در شرایطی که قیمت برنت با اعمال فشار اوپک و متحدانش در محدوده 55 تا 65 دلار در هر بشکه نگه داشته شده است، چنانچه رشد اقتصادی چین برای سال 2020 کمتر از پیش‌بینی‌ها شود، تقاضای نفت با تهدید افت روبرو می‌شود و قیمت‌ها را پایین می‌آورد.
به گفته بهروزی‌فر، شیوع ویروس کرونا در چین هم بر مصرف فعلی سوخت و تقاضای نفت اثرگذار است و هم چشم‌انداز اقتصاد چین را با چالش روبرو کرده است.
او افزود: با این حال باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا شیوع این ویروس مهار خواهد شد یا گستردگی بیشتری می‌یابد. در صورتی که این ویروس خیلی زود مهار شود، قیمت‌های نفت به حالت پیشین بازمی‌گردد، اما اگر این مساله ادامه‌دار شود، باید خود را برای قیمت‌های پایین‌تر نفت آماده کنیم.
به گزارش ایسنا، کارلوس آلبرتو دی کاسا، تحلیلگر ارشد شرکت «اکتیو ترید» در یادداشتی نوشت: در چند روز گذشته قیمت نفت تحت تاثیر شیوع این بیماری به مدت چهار روز متوالی کاهش پیدا کرده است زیرا سرمایه‌گذاران احتمال مازاد عرضه در چند ماه آینده را پیش بینی می‌کنند به خصوص که آمار هفتگی اخیر هم رشد ذخایر بنزین امریکا را نشان داد. بعلاوه اندکی نگرانی نسبت به تاثیر اپیدمی چین روی تقاضا برای نفت وجود دارد. هر چند که در این مرحله نمی‌توان دریافت که نگرانی مذکور قابل توجیه است و روی تقاضا برای نفت تاثیر خواهد گذاشت یا خیر.
چین سفر به داخل یا خارج از شهر ووهان که نخستین مورد ابتلا به ویروس کرونا ماه گذشته در آنجا مشاهده شد، را محدود کرده است. جان فریمان، تحلیلگر موسسه «ریموند جیمز» گفت: هنگامی که شهرها قرنطینه می‌شوند، حمل‌ونقل عمومی متوقف می‌شود و فعالیت اقتصادی کاهش می‌یابد.
زورآزمایی پشتیبانان نفت با ویروس
طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا، ذخایر نفت خام و سوخت‌های تقطیری امریکا در هفته گذشته کاهش پیدا کرد در حالی که ذخایر بنزین برای یازدهمین هفته متوالی رشد کرد.
ذخایر نفت امریکا در هفته منتهی به ۱۷ ژانویه ۴۰۵ هزار بشکه کاهش پیدا کرد که کمتر از کاهش یک میلیون بشکه‌ای پیش‌بینی شده از سوی تحلیلگران در نظرسنجی رویترز بود. ذخایر نفت در کاشینگ اوکلاهاما که هاب تحویل معاملات آتی نفت امریکا است ۹۶۱ هزار بشکه کاهش پیدا کرد و به ۳۴.۹ میلیون بشکه رسید که پایین‌ترین حد از نوامبر ۲۰۱۸ بود.
واردات نفت امریکا در مدت مذکور ۵۳ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد و فعالیت پالایشگاه‌های نفت به میزان ۱۱۶ هزار بشکه در روز کاهش داشت. ذخایر بنزین در امریکا ۱.۷ میلیون بشکه رشد کرد و به رکورد ۲۶۰ میلیون بشکه رسید. با وجود این ذخایر سوخت‌هایی نظیر دیزل و نفت کوره ۱.۲ میلیون بشکه کاهش پیدا کرده و به ۱۴۶ میلیون بشکه رسید.
قیمت نفت همچنین متأثر از گزارش شرکت خدمات انرژی «بیکرهیوز» بود که نشان داد شمار دکل‌های حفاری نفت امریکا در هفته منتهی به ۲۴ ژانویه، سه حلقه افزایش پیدا کرده و به ۶۷۶ حلقه رسیده است. شمار دکل‌های حفاری در مدت مشابه سال گذشته ۸۶۲ حلقه بود.
همچنین تولید نفت لیبی به دلیل بالا گرفتن شورش‌ها در این هفته افت کرد و نزدیک به صفر شد. رییس بانک مرکزی لیبی با هشدار نسبت به کمبود بودجه در سال ۲۰۲۰ به دلیل مختل شدن صادرات نفت، خواستار رفع مسدودیت بنادر نفتی بزرگ این کشور شد.
دولت فیاض‌السراج، نخست‌وزیر لیبی نسبت به بروز فاجعه در صورت عدم رفع محاصره بنادر توسط نیروهای ژنرال خلیفه حفتر هشدار داده است. در نتیجه اقدامات وی، تولید نفت لیبی از ۱.۲ میلیون بشکه در روز تقریبا به صفر رسیده است.
مقامات شرق لیبی معترض هستند که از درآمدهای نفتی بهره نمی‌برند اما مقامات طرابلس این اتهامات را رد و اعلام کرده‌اند که بخشی از منابع بانک مرکزی در طرابلس در اختیار شرق قرار گرفته است.
موضوعات مرتبط با توافق اوپک پلاس نیز در راستای پشتیبانی از نفت بودند. با وجود آنکه محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک اظهار کرد که هنوز زود است درباره احتمال تمدید توافق کاهش تولید نفت اوپک پلاس تا پایان سال میلادی جاری (زمان منقضی شدن این توافق) صحبت شود، اما صحبت‌های شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی احتمال تمدید این توافق برای سال جاری را بالا برد. وزیر انرژی عربستان سعودی اظهار کرد که در دیدار رسمی اوپک پلاس که اوایل مارس برگزار می‌شود همه گزینه‌ها از جمله تمدید مدت اجرای محدودیت کاهش تولید روی میز است اما هنوز زود است درباره ضرورت کاهش بیشتر تولید صحبت شود. عبدالعزیز بن‌سلمان گفت: من اکنون نمی‌توانم درباره ضرورت کاهش بیشتر تولید قضاوت کنم زیرا هنوز وضعیت توازن بازار در ژانویه و فوریه را ندیده‌ام.
با این حال، آمار ذخایر نفت امریکا، از دور خارج شدن تولید نفت لیبی و اظهارات امیدوارکننده مقام‌های اوپک که حمایتگر قیمت نفت بودند، نتوانستند حریف ویروس کرونا شوند و در آخرین معاملات نفتی روز جمعه، قیمت‌های نفت به پایین‌ترین سطح در سال 2020 رسیدند.
