اصلاح قیمت انرژی بر بورس انرژی بی‌اثر است

گروه انرژی|

افزایش قیمت یک شمشیر دو لبه است. تغییر قیمت انرژی از یک طرف می‌تواند هزینه شرکت‌ها را افزایش دهد به خصوص شرکت‌های انرژی بر که از انرژی ارزان استفاده می‌کردند اکنون با چالش‌های جدیدی رو به رو می‌شوند. اما از طرف دیگر، این افزایش قیمت می‌تواند برای سرمایه‌گذاران مفید باشد. هاشم باروتی در گفت‌وگو با «روزنامه تعادل» تاثیر تحولات اقتصادی از جمله اصلاح نرخ حامل‌های انرژی و تبعات تورمی آن بر بورس انرژی را مورد بررسی قرار داده است.

   رابطه تورم و بازدهی بورس انرژی را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا تغییرات تورمی می‌تواند بازدهی این بازار را دچار تغییر کند؟

عموما قیمت انرژی بر اساس قیمت جهانی تعیین می‌شود و عمده محصولات بورس انرژی در رینگ صادراتی معامله می‌شود. با رشد نقدینگی و به واسطه آن افزایش تورم، شاهد رشد قیمت ارز خواهیم بود. از آنجا که این محصولات امکان تسویه ریالی هم دارد، این محصولات می‌توانند با افزایش نرخ (به صورت ریالی) مواجه شوند. اما چون صادرکننده به صورت دلاری یا ارزی مبالغ را دریافت می‌کنند تاثیری بر میزان درآمدزایی آنها نخواهد داشت. اما محصولات داخلی بورس انرژی که مصارف داخلی دارند به واسطه رشد نرخ ارز شاهد افزایش قیمت خواهند بود و آثار آن بر زندگی مردم مشخص خواهد شد.

در مجموع با افزایش سیصد درصدی نرخ بنزین این ذهنیت در افکار عمومی پدید آمده است که سایر حامل‌های انرژی هم در صف افزایش قیمت قرار خواهند گرفت.

    تغییر قیمت انرژی تا چه اندازه بر سرمایه‌گذاری شرکت‌های انرژی‌بر تاثیر دارد؟

با رشد جهانی قیمت انرژی بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذار تمایل به مشارکت در امر توسعه میدان‌های نفتی و گازی و پتروشیمی و... پیدا می‌کنند . اما با توجه به تحریم‌های بین‌المللی عملا این امر به تعلیق در آمده است. مشکل اصلی اینجاست که منابع داخلی هم توان راه‌اندازی و توسعه زیرساخت‌های تولید انرژی را به‌طور کامل ندارند. پس نتیجه اینکه قیمت تمام شده استحصال و تولید انرژی در داخل هم بالا تمام می‌شود. از سوی دیگر شرکت‌های انرژی‌بر باید با قیمت بیشتری انرژی مورد نیاز خود را تامین کنند و عملا این مساله بر قیمت تمام‌شده‌شان تاثیر می‌گذارد.

    در صورت اصلاح مجدد قیمت انرژی و افزایش دوباره نرخ انرژی باید منتظر چه تحولاتی در بورس انرژی بود؟

همان‌طور که گفتم عمده محصولات بورس انرژی مربوط به بخش صادرات است و اصلاح قیمتی تاثیری بر میزان صادرات محصولات بورس انرژی ندارد چرا که مبنای فروش این محصولات نرخ FOB با پریمیوم مثبت یا منفی است. مشکل اصلی بورس انرژی بیش از اینکه مربوط به اصلاح قیمتی باشد به بازارهای غیر رسمی این حوزه بر می‌گردد که شکل فروش شرکت ملی نفت که عملا قیمت پایین‌تری برای فروش محصولات نفتی به مشتریان پیشنهاد می‌دهند. اما به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های مناسب تسویه و تحویل، بسیاری از مشتریان با مشکل تحویل محصولات مورد نظرشان مواجه می‌شوند.

     بورس انرژی تا چه اندازه کشش عرضه محصولات در بازار را به لحاظ وجود مشتری دارد؟

با توجه به وجود بازارهای موازی در بخش انرژی، بسیاری از نهادها با نرخ‌های متفاوتی به این بازار ورود پیدا می‌کنند که این مساله بر رسالت بورس انرژی به عنوان یک نهاد شفاف، تاثیر منفی‌ای می‌گذارد. اما اگر به این سوال از زاویه تنوع عرضه محصولات توجه کنیم، رسالت بورس‌های کالایی که بورس انرژی هم جزو آن هستند ایجاد بستر مناسبی برای کامودیتی‌ها است.

کامودیتی‌(commodity) قابلیت تبادل نسبی یا کامل را دارد و به زبان دیگر، هر جنس یا سرویسی است که می‌تواند با دیگر جنس‌ها یا سرویس‌ها مبادله یا تعویض شود. واحدهای آنها صرف‌نظر از سازنده‌شان یکسان هستند ولی کیفیت آنها کمی متفاوت خواهد بود و این موضوع تقریبا برای تمام سازندگان یکسان است. از طرفی بورس انرژی با استانداردسازی‌هایی که انجام می‌دهد می‌تواند بازارهای مناسب و متناسب آنها را پدید آورد.