دیو خفته گاوخونی بیدار میشود؟
وضعیت تالابها در ایران وخیم است. برخی از تالابها در آستانه خشکی قرار دارند و برخی آلوده به انواع سموم شدهاند. دبیر شورای هماهنگی سمنهای محیط زیست استان اصفهان هشدار میدهد که «وای اگر دیو خفته تالاب گاوخونی بیدار شود و آثار زیانبارش دامن منطقه مرکزی کشور را بگیرد.»
حشمتالله انتخابی در مراسم گرامیداشت روز جهانی تالابها که در سیاه کوه واقع در شمال تالاب گاوخونی برگزار شد، افزود: بیش از نیم قرن است که پسابهای صنعتی، کشاورزی و خانگی آغشته به انواع آلایندههای شیمیایی و میکروبی را تحویل تالاب گاوخونی میدهیم و این تالاب بینالمللی امروز دیگر به انباشتگاهی از انواع سموم تبدیل شده است.
او هشدار داد: به تاکید کارشناسان و پژوهشگران، اگر این تالاب بهطور کامل خشک شود بعضی از ریزگردهایش تا شعاع ۲۰۰ کیلومتری و برخی دیگر حتی تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری خواهد رفت و آثار مُخرب زیست محیطی خود را بر زیستگاه انسانی ما تحمیل خواهد کرد. انتخابی اظهار کرد: هماکنون تنها ۵ درصد از سطح این تالاب را آب فراگرفته ولی با توجه به ارتفاع آب آن در گذشته که حدود یک تا یک و نیم متر بود، در حقیقت این تالاب هماکنون کمتر از دو هزارم حجم گذشتهاش آب دارد.
دبیر شورای هماهنگی سمنهای محیط زیست استان اصفهان افزود: در سال ۷۲ حجم آب موجود در این تالاب به حدود ۲ میلیادر مترمکعب میرسید در حالی که اکنون تنها حدود پنج میلیون مترمکعب آب در آن وجود دارد که همین مقدار هم بهشدت در حال تبخیر شدن است. نویسنده کتاب «پابهپای زایندهرود» با اشاره به رهاسازی حدود ۲۰ میلیون مترمکعب آب در بهمن سال جاری برای زاینده رود اضافه کرد: حداکثر پنج میلیون مترمکعب این آب به تالاب گاوخونی میرسد. او گفت: با توجه به اینکه حقابه گاوخونی بر اساس مصوبات شورای عالی آب کشور ۱۷۶ میلیون مترمکعب تعیین شده، لازم است این مقدار حقابه تامین شود تا دچار تبعات گرانبار فاجعه خشکی این تالاب نشویم. دبیر شورای هماهنگی سمنهای محیطزیست استان اصفهان همچنین در کنار بندهای تاریخی «مروان» و «شانزده ده»، درباره نظام تاریخی تقسیم آب زاینده رود که تا آخرین روستا موسوم به «قلعه دیزی» ورزنه را دربرمی گرفته است، خاطرنشان کرد: نظام تقسیم آب زاینده رود در گذشته مبتنی بر حقالسهم بوده و با کم یا زیاد شدن آب این رودخانه، هر یک از حقابهبران هم به اندازه سهم خود آب دریافت میکردهاند یعنی با ازدیاد آب زایندهرود، افراد ذینفع، آب بیشتر و با کاهش آن، افراد سهم کمتر میبردهاند و به هر حال همه، سهم خود از این رودخانه را دریافت میکردهاند.
انتخابی افزود: با این حال، هماکنون بهعلت تخصیص آب در بالادست، بسیاری از حقابهبران پایین دست از جمله محیط زیست و تالاب گاوخونی به سهم و حق خود نمیرسند. او اظهار کرد: در بین مصرفکنندگان امروزی، حوزه صنعت، مصارف شهری و روستایی و کشاورزی، مودیان خود را برای پیگیری حقشان دارند اما این حوزه محیط زیست است که حقش ضایع میشود و کسی هم پیگیر استیفای حق آن نیست.
در مراسم گرامیداشت روز جهانی تالابها که در کنار سیاه کوه واقع در شمال تالاب بینالمللی گاوخونی برگزار شد، گروههای زیست محیطی محیطی استان اصفهان و نمایندگان سمنهای زیست محیطی یزد و مردم ورزنه به خصوص جمعی از زنان سپیدپوش این شهر حضور داشتند.