احتمال تغییر طرح ترافیک پایتخت در سال آینده

گروه راه و شهرسازی|

 فرمانده انتظامی تهران بزرگ از احتمال تغییر طرح ترافیک پایتخت در سال آینده خبر داد. سردار حسین رحیمی با بیان این که جلسات کارشناسی ما در رابطه با بحث طرح ترافیک تهران و رفع معایب و نواقص و بررسی پیشنهادات زیادی که داده‌ایم شروع شده و این جلسات در حال برگزاری است،‌گفت: امیدواریم با جمع بندی موارد، موضوع به شورای ترافیک تهران بیاید، در آنجا در مورد این طرح تصمیم نهایی اتخاذ خواهد شد.

رییس پلیس پایتخت در پاسخ به این که آیا احتمال تغییر طرح ترافیک در سال آینده وجود دارد، گفت: بله. یکسری ایرادها باید برطرف شود و ما هم کتبا اعلام کردیم و هم در جلسات کارشناسی که داشتیم این موضوعات را بیان کردیم. همان طور که گفتم این جلسات به طور مرتب میان کارشناسان پلیس راهور با کارشناسان معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری در حال برگزاری است. به گزارش تعادل، تاریخچه کوتاه طرح ترافیک تهران را می توان این گونه روایت کرد: آذر ماه سال ۸۴ در حالی که شرایط آلودگی هوا در پایتخت شدت گرفته بود، برای اولین‌بار طرح زوج و فرد مطرح شد. در ادامه این طرح در سال ۸۵ به عنوان طرحی موقت مورد استفاده قرار گرفت و پس از فروردین ماه همان سال به طرحی دایمی تبدیل شد. در ادامه در سال ۹۰ محدوده طرح ترافیک در بحث زوج و فرد گسترش پیدا کرد و در مهر ماه ۹۵ از ساعت ۱۹ به ۱۷ کاهش یافت و در نهایت در سال 98 طرح کاهش آلودگی هوا جایگزین طرح زوج و فرد شد. طرح زوج و فرد، طرح ناعادلانه‌ای محسوب می‌شد، زیرا تعداد ساعت‌هایی مورد استفاده خودروهای با پلاک زوج به دلیل اینکه این طرح در روزهای پنجشنبه تا ساعت 13 اجرا می‌شود، بیش از تعداد ساعت‌های مورد استفاده خودروهای دارای پلاک فرد بود. از سوی دیگر، تمکن مالی برخی از افراد منجر به خرید دو خودرو با پلاک‌های متفاوت شد و همین مساله سرانه مالکیت خودرو را از ۱.۳۳ به ۲.۶ افزایش داد. واقعیت این است که اجرای طرح زوج و فرد عملا نتوانست گره کور ترافیک تهران را بگشاید و برخی شهروندان که از تملک مالی بیشتری برخوردارند با خرید خودروهایی با پلاک زوج و فرد هر روز می‌توانستند وارد این محدوده شوند و این به نوعی اجحاف در حق شهروندان دیگر بود که چنین توانایی را نداشتند. بنابراین مدیریت شهری تصمیم گرفت تا راه‌های جدید را تجربه کند.

 طرح ترافیک جدید دستاورد مدیریت اصلاح طلبان بر شهر تهران است. محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک سابق شهردار تهران معتقد بود که این طرح می تواند دو گره کور ترافیک و آلودگی هوای تهران را باز کند. با وجود این که از ابتدای اجرای طرح ایرادهای فراوانی به آن گرفته شد اما پورسیدآقایی هیچ گاه از مواضع خودش کوتاه نیامد و همواره معتقد بود که طرح جدید ترافیک در نهایت به نفع شهر و شهروندان است. بعد از اجرای فاز آخر این طرح در تیرماه سال جاری و واکنش های منفی که حذف طرح زوج و فرد بعد از 13 سال به دنبال داشت،‌حملات مخالفان به این طرح بیشتر شد و آنقدر فشارها بر او زیاد شد که بالاخره تصمیم به استعفا گرفت. بعد از رفتن پورسیدآقایی بعید نیست که شهرداری تهران از مواضع اش در این زمینه کوتاه بیاید و شاهد تغییرات گسترده در این طرح باشیم.

پلیس یکی از منتقدان اصلی  طرح ترافیک جدید است. هر چند سال گذشته در برهه ای موافقت خود را با طرح ترافیک اعلام کرد و حتی از کاهش ترافیک با اجرای این طرح خبر داد اما در سال جاری و بعد از اجرای حذف طرح زوج و فرد نظر پلیس نیز تغییر کرد و به صف مخالفان پیوست. حدود دو ماه پیش پلیس در نامه ای ضمن انتقاد از طرح ترافیک ایرادات آن را نیز عنوان کرده و خواستار رفع این ایرادات شده بود.

در این نامه 12 بندی موارد متعددی توسط پلیس مطرح شده بود که افزایش تقاضای سفر، افزایش تقاضای استفاده از موتورسیکلت و در نتیجه رشد فزاینده تصادفات منجر به جرح و فوت، عدم تناسب و پاسخگویی ناوگان حمل و نقل عمومی با تقاضای سفر جدید، فراهم‌سازی زمینه بی‌اعتمادی مردم نسبت به سیستم مدیریت کشور با استنباط بر کسب درآمد به بهانه بهبود وضعیت آلودگی هوا، ایجاد بستر مناسب جهت تردد بدون محدودیت و آسان اقشار پردرآمد در محدوده طرح جدید و سوق دادن افراد کم‌درآمد به سمت استفاده از معابر پیرامونی از جمله موارد مطرح شده در این نامه به شمار می رود. همچنین پلیس در این نامه خواستار کاهش زمان طرح ترافیک از ساعت ۱۹ به ۱۷ و کاهش زمان طرح کاهش آلودگی از ۱۹ به ۱۸ در نیمه دوم سال، اجازه یکبار خروج و یکبار ورود برای ساکنان و کسبه بدون محدودیت زمانی و در نظر گرفتن تردد مجاز برای خودرو‌های نظامی، امنیتی و خدماتی  شده بود. البته کاهش ساعت ترافیک از 19 به 17 همان زمان انجام شد.

حدود 40 روز پس از اجرای طرح کاهش آلودگی هوا در حالی که محسن پورسیدآقایی معاون وقت حمل ونقل و ترافیک شهرداری از کاهش ۱۳ درصدی ترافیک تیرماه سال جاری نسبت به خردادماه در محدوده‌ کنترل آلودگی هوا خبر می‌داد، سردار محمدرضا مهماندار، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی پایتخت از افزایش ترافیک داخل محدوده طرح کاهش (زوج و فرد سابق) صحبت می کرد. این تناقضات بعد از رفتن پورسیدآقایی از معاونت حمل و نقل شهرداری رنگ باخته اند.زیرا دیگر کسی در شهرداری قاطعانه از این طرح دفاع نمی کند و یوسف حجت سرپرست فعلی معاونت حمل و نقل شهرداری ترجیح می دهد در این باره محتاطانه سخن بگوید.

بعد از ارسال نامه پلیس به شهرداری، سردار رحیمی رییس پلیس پایتخت عنوان کرد:« همان‌طور که می‌دانید ما در نامه‌ای به شهرداری تهران موارد انتقادات و مشکلات طرح جدید ترافیک را اعلام کردیم. درست است که برخی از مصوبات را امضا کردیم، اما باید طرح‌ها بر اساس مصوبات اخیر تغییر کند و آن افرادی که می‌گویند پلیس طرحی را امضا کرده این درست است اما ما باید آخرین مصوبات را اجرایی کنیم.»

از موضوعات دیگر انتقاد به طرح ترافیک، نرخ آن است که  امسال حداکثر حدود 41 هزار تومان بود و البته شرایطی مانند دارا بودن معاینه فنی برتر و قرار داشتن در محدوده طرح ترافیک باعث می‌شود که از میزان نرخ آن کاسته شود. تردد در ساعات اوج و غیر اوج ترافیک هم از دیگر ملاک‌های موثر در میزان نرخ محسوب می‌شود. برخی از کارشناسان ترافیکی معتقدند، طرح ترافیک کارایی نداشته و هدف اصلی آن درآمدزایی برای شهرداری است درآمدی که در حال حاضر با شرایط اقتصادی کنونی بیشتر به آن نیاز دارد. البته این موضوع بارها از سوی مدیران شهری رد شده و حتی محسن پورسیدآقایی معاون سابق حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفته بود: در آمد شهرداری با اجرای طرح جدید ترافیک نه تنها افزایش نیافته بلکه کمترهم شده و هدف ما از اجرای طرح، نه درآمدزایی بلکه مقابله بهتر با آلودگی هوا است.

لازم به ذکر است طرح ترافیک جدید از همان ابتدا به محل مناقشه معاونت حمل و نقل شهرداری با کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران تبدیل شد و با وجود اجرای این طرح رییس کمیسیون حمل و نقل شورا از مواضع خود کوتاه نیامده و همچنان معتقد است طرح ترافیک جدید پیوست ترافیکی ندارد.

محمد علیخانی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران که  همواره با پورسیدآقایی سر این موضوع مشاجره داشت از مخالفان اصلی طرح به شمار می رود.او بارها  با انتقاد از عملکرد معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفته است که برای طرح ترافیک جدید مطالعات کارشناسی انجام نشده است، به‌طوری که طرحی به این وسعت، پیوست مطالعات اجتماعی، اقتصادی و حتی ترافیکی ندارد.

از دیگر انتقادات به طرح ترافیک جدید این است که نه تنها تاثیری در کاهش آلودگی هوای شهر نداشته بلکه با تشویق شهروندان به استفاده از خودروی شخصی باعث افزایش آلودگی هوای تهران نیز شده است. البته نمی توان در این خصوص حکم کلی داد و قطعا اجرای این طرح یکسری مشکلات ترافیکی شهر را برطرف کرده و فقط نیاز به تغییر در برخی موارد دارد و باید دید این تغییرات روند ترافیکی شهر را بهبود می دهند یا خیر.

مخالفت  با  افزایش  ۶۰   درصدی  عوارض  طرح  ترافیک

رییس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای اسلامی شهر تهران جزئیات بررسی لایحه تعیین عوارض تردد در محدوده های طرح ترافیک و کاهش تقاضای سفر در سال ۹۹ را تشریح کرد.

به گزارش مهر، محمد علیخانی با اشاره به بررسی لایحه تعیین عوارض تردد در محدوده‌های طرح ترافیک و کاهش تقاضای سفر در سال ۹۹ گفت: این طرح نوعی مدیریت تقاضای سفر است که می‌تواند به کاهش سفر با خودروهای شخصی و کاهش ترافیک منجر شود و البته به دلیل وجود برخی مشوق‌ها در این طرح مانند برخورداری دارندگان معاینه فنی برتر و خودروهای هیبریدی و کمتر آلاینده می‌تواند بر کاهش نسبی آلودگی هوا نیز مؤثر باشد. او با اشاره به بررسی‌هایی که کمیسیون تخصصی روی این لایحه انجام داده‌است، گفت: بر اساس پیشنهاد شهرداری در قالب لایحه تعیین عوارض تردد، هم برای ضریب و هم برای پایه نرخ عوارض افزایش‌هایی پیشنهاد شده که کمیسیون عمران و حمل و نقل با آن مخالف است. شخصاً با افزایش بی رویه قیمت‌ها مخالفم زیرا تا زمانی که حمل و نقل همگانی به اندازه مورد نیاز وجود ندارد نباید صرفاً با ایجاد موانع و محدودیت‌های غیرمنطقی به مردم فشار بیشتری وارد کرد.

رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران بیان کرد: پیشنهاد شهرداری تقریباً حدود ۶۰ درصد افزایش قیمت‌ها است که این نگاه با سیاست‌های کلی دولت مغایر است و در هیات تطبیق مستقر در فرمانداری نیز تأیید نمی‌شود.

علیخانی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که شنیده شده طرح سالیانه دوباره در لایحه پیشنهادی پیش بینی شده است، افزود: برای کسانی که عوارض سهمیه سالانه طرح ترافیک خود را ابتدای دوره پرداخت کنند، تخفیف‌هایی پیش بینی شده است. این یکی از روش‌های وصول مطالبات عوارض تردد در محدوده‌های طرح ترافیک است که در دوره جاری با مشکل مواجه بود.کلیات این طرح مصوبه شورای ترافیک تهران است و شورای شهر تنها در مورد عوارض و مشوق‌های این طرح تصمیم گیری می‌کند.