دست اپراتورهای اینترنتی رو می‌شود
گروه دانش و فن|
مسائلی مانند کیفیت و میزان پوشش‌دهی، قیمت، تست سرعت باعث می‌شود کاربران اینترنت بین اپراتورهای همراه و ثابت دست به انتخاب بزنند. «سنجش شاخص‌های کیفیت شبکه ملی اطلاعات» چندی پیش راه‌اندازی و مقرر شد اطلاعات این سامانه در اختیار کاربران قرار گیرد تا آنها با توجه به شاخص‌هایی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، بتوانند بهترین و به صرفه‌ترین اپراتور را برای دریافت خدمات انتخاب کنند، البته این سامانه با تغییراتی مواجه شد و در نهایت وزیر ارتباطات از سامانه «نت‌سنج‌پلاس» رونمایی کرد تا به واسطه آن امکان بررسی کیفیت و سرعت اپراتورها و مشاهده شکایاتی که در هر منطقه از هر اپراتور شده، برای تمامی کاربران فراهم شود. هرچند رونمایی از این سامانه با انتقاداتی هم همراه بود؛ اینکه اگرچه به معنای شفافیت در ارایه خدمات توسط اپراتورهاست و می‌تواند منجر به رقابت بین آنها شود تا برای بهبود کیفیت تلاش کنند، اما برخی کاربران به این موضوع واکنش نشان داده و مطرح کردند اینکه چنین سامانه‌ای برای اولین‌بار در دنیا راه‌اندازی شود، کار خارق‌العاده و عجیبی نیست؛ زیرا در بسیاری از کشورهای دیگر کیفیت اینترنت به‌صورتی است که نیازی به سنجش آن نباشد و اصلا شکایت‌هایی که تا امروز از کیفیت اینترنت شده به کجا رسیده که این‌بار بخواهد تاثیری داشته باشد. با وجود این، شاید این‌بار نظارت همگانی که مطرح شده، بتواند منجربه افزایش کیفیت ارتباطات در کشور شود و حق‌الناسی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بارها از آن سخن گفته، به منصه ظهور برسد.
سامانه سنجش کیفیت شاخص‌های شبکه ملی اطلاعات تحت عنوان «فرادید» اواسط شهریورماه امسال توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی رونمایی و به اپراتورهای اینترنتی فرصت داده شد تا با بهره‌گیری از این سامانه، مشکلات شبکه خود را برطرف کرده و کیفیت خدمات خود را بهبود ببخشند تا این سامانه پس از ۴۵ روز در اختیار عموم قرار گیرد. محمدجواد آذری جهرمی - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - درباره این سامانه گفته بود درحالی که ممکن است اصطلاحات تخصصی برای کاربران این سامانه که مردم هستند، مناسب نباشد، بعد از رونمایی سامانه به صورت عمومی، شاخص‌ها برای کاربر نهایی به‌صورت رضایت و عدم رضایت نشان داده می‌شود. با وجود این، با گذشت ۴۵ روز از این اظهارات، این سامانه در اختیار عموم قرار نگرفت. مجید حقی - معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- همان زمان درباره تاخیر پیش‌آمده در رونمایی از این سامانه اظهار کرد: «این مجوزها و حساب‌ها اکنون برای اپراتورها تعریف شده و هم به اطلاعات خودشان و هم به اطلاعات اپراتورهای دیگر دسترسی دارند. البته اپراتورها برای ارتقای سامانه‌هایشان درگیری‌هایی داشتند. ما هم برای اینکه سامانه‌ها را در هم تلفیق کرده، بحث شکایات و تعرفه و کیفیت را در هم تجمیع کنیم تا به صورت یک مجموعه در اختیار مردم قرار گیرد، به زمان نیاز داشتیم.»
رونمایی از نت‌سنج‌پلاس
برای سنجش اینترنت
اما با گذشت چند ماه از زمانی که مقرر بود سامانه‌ای برای سنجش اینترنت اپراتورها توسط کاربران رونمایی شود، بالاخره وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نت‌سنج‌پلاس را معرفی کرد که از این پس، سامانه‌ای برای سنجش اینترنت خواهد بود. آذری جهرمی با بیان اینکه خواسته کاربران همیشه دو مقوله مهم کیفیت و قیمت بوده است و همواره نظراتی در این زمینه داده می‌شود، گفت: «کاربران نگرانی‌های خود را در این حوزه دارند که می‌توانند آنها را با ما به اشتراک بگذارند. بهترین راه مدیریت این درخواست‌ها و نیازهایی که مطرح می‌شود، این است که ما نظارت دقیقی بر اپراتورها داشته باشیم. درحال حاضر سه اپراتور موبایل و بیش از 17 شرکت در حوزه ارتباطات ثابت داریم که با هم رقابت می‌کنند. البته در حوزه ارتباطات ثابت هنوز هم انحصار داریم و صرفا اپراتور مخابرات قابلیت ارایه خدمات را دارد اما در عمده شهرهای کشور ظرفیت رقابت وجود دارد. بیش از 1242 شهر و همه روستاهای کشور در طول دو سال گذشته پایش شدند، در تمام جاده‌ها و محله‌ها، گام‌به‌گام مناطق کشور کیفیت ارتباطات اندازه‌گیری شده و بیش از 6000 سنسور در سراسر شبکه قرار دادیم که به‌صورت آنلاین کیفیت ارتباطات را مورد رصد قرار می‌دهد. تمامی این اطلاعات در سامانه نت‌سنج پلاس جمع شده و همچنین شکایاتی که در سامانه 195 طرح شده هم در نت‌سنج پلاس مطرح شده است.» وی با برشمردن ویژگی‌های سامانه نت‌سنج پلاس توضیح داد: «در نت‌سنج پلاس هر ایرانی در هر مکانی می‌تواند ببیند که چه شرکت‌هایی خدماتشان ارایه می‌شود؟ کیفیت پوشش چیست؟ میزان سرعتی که می‌تواند دریافت کند چقدر است؟ شکایات مردم در آن منطقه چه بوده؟ و اندازه‌گیری‌های کیفی ما چه می‌گوید؟ یعنی هم اطلاعات ما و هم اطلاعاتی که کاربران منعکس می‌کنند در این سامانه وجود دارد. بنابراین در هر نقطه از کشور می‌توانید انتخاب کنید که کدام اپراتور چه سرویسی می‌دهد و از نظرات سایر مردم هم مطلع شوید.»
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه این کار برای اولین‌بار در دنیا انجام می‌شود، افزود: «هیچ یک از رگولاتورها و سازمان‌های تنظیم مقررات دنیا چنین سامانه‌ای را برای نظارت بر اپراتورهایشان نداشتند. ما این سامانه را به سازمان جهانی مخابرات عرضه و به عنوان اولین کشوری که این کار را کرده ثبت می‌کنیم. این سامانه کیفیت را برای شما شفاف می‌کند و به واسطه آن حقوق مشترکان به رسمیت شناخته می‌شود، اعتراض کاربران به فعالیت اپراتورها ثبت می‌شود و همه آنلاین آن را می‌بینند. در سامانه نت‌سنج پلاس می‌توانید سرعت ارتباطات داخلی و سرعت اینترنت را در منطقه‌ای که هستید اندازه‌گیری کرده و آن را در نقشه ثبت کنید؛ افراد دیگر می‌توانند از نتایج تجربیات شما مطلع شوند و ببینند سرعت شما در آن منطقه چقدر است. همچنین می‌توانید شکایت‌تان را به‌صورت آنلاین ثبت کنید. شکایت‌تان از اپراتورها اعم از کیفیت، یا عدم پاسخگویی اپراتورها، گران‌فروشی یا کم‌فروشی آنها و سایر مشکلات به‌صورت آنلاین در اختیار همه افراد در مناطق مختلف کشور قرار می‌گیرد.»
اپراتورها چاره‌ای جز بهبود کیفیت ندارند
مجید حقی، معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری نیز در گفت‌وگو با ایرنا، ضمن اعلام اینکه برای راه‌اندازی این سامانه جدید، بودجه اضافی تزریق نشده، اظهار کرد: «این سامانه استمرار دارد و کاربران برای انتخاب سرویس از آن استفاده می‌کنند. انرژی که در این جهت متراکم می‌شود، افزایش کیفیت را به همراه دارد چون اپراتورها می‌دانند اگر بخواهند در این نقطه درجا بزنند مشتری خود را از دست می‌دهند. رقابت ویژگی اصلی این سامانه است. اپراتورهایی که کمتر تلاش می‌کنند را از یک سو به تلاش بیشتر وا می‌دارد و از سوی دیگر آنهایی که تلاش بیشتری کردند را برجسته‌سازی و معرفی می‌کند تا مردم آگاه شوند که برای دریافت سرویس بهتر کجا مراجعه کنند. این سامانه برای تمام کسانی که اطراف این قضیه هستند و تمام ذی‌نفعان سرویس‌های فناوری اطلاعات، آورده‌ای دارد. برای مشترکین آورده انتخاب بهینه از اطلاعات، برای سازمان تنظیم که مجموعه حاکمیتی است فضای ارایه سرویس بهتری به مشتری را فراهم می‌کند و برای اپراتورها نیز شرایطی را ایجاد می‌کند تا انرژی خود را صرف بهبود و کیفیت کارشان کنند.»
وی با اشاره به تفاوت‌هایی که در این سامانه نسبت به گذشته رخ داده، توضیح داد: «در این مدت بخش‌هایی به سامانه اضافه یا کامل و استفاده یوزها تسهیل شده است. اپراتورها نیز برای سنجش هر چه بهتر کیفیت خود از ما درخواست کردند سنجه‌های‌شان را اضافه کنیم. این درخواست عملی شد و همچنان نیز ادامه دارد و همچنان نیز اضافه شود. در ابتدای شروع سامانه ۶ هزار سنسور سنجشی وجود داشت که این تعداد در حال افزایش است. سامانه ۱۹۵ مخصوص شکایت مردمی را اضافه کردیم تا اپراتورها بدانند در استان یا منطقه خاص، کاربران چه شکایاتی دارند و حتی نقاط طرح شکایت کجاست. کاربران در این سامانه می‌توانند تعرفه‌ها را ببینند و پس از مقایسه با یک کلیک آن را خریداری کنند. ضمن اینکه تست سرعت را اضافه کردیم تا سرعت و میزان پوشش را اندازه‌گیری و کاربر بر اساس آن اپراتور مورد نظر را انتخاب کند. ما اکنون خروجی اپراتورها را تحت عنوان سرویس اندازه‌گیری می‌کنیم و به شبکه اپراتور ورود نمی‌کنیم به همین دلیل درگیری با آنها نداریم. یکی از ویژگی‌های مهم سنج‌پلاس همین است که مبتنی بر تجهیزات اپراتور نیست چرا که امکان داشت در آن صورت ملاحظاتی وارد و مقایسه دچار خطا شود. اما سنجه‌ها اکنون مانند کاربر بیرونی عمل می‌کنند و چاره‌ای جز افزایش کیفیت برای اپراتورها باقی نمی‌گذارند. نکته‌ای که دقت کار سامانه را بالا می‌برد، تکرر فرآیند ارزیابی است. ارزیابی فرآیند‌ها هر ده دقیقه یک‌بار با دو دقیقه سکوت انجام می‌شود؛ در یک ساعت ۵ مرتبه. در بازه زمانی ۲۴ ساعت بیش از ۱۰۰ مرتبه ارزیابی اتفاق می‌افتد. نمونه‌ای که از این مدل اندازه‌گیری به دست ما می‌رسد زیاد است. این تکرر باعث می‌شود ارزیابی هم به لحاظ تعدد نقاط جغرافیایی و هم گستره زمانی انجام شود.»
