تحقیق و توسعه در خدمت کیفیت تولید است

حسن وفادار

نایب‌رییس هیات‌مدیره و قائم مقام کیفیت گروه صنعتی ایران‌خودرو

مقوله Production quality یا کیفیت تولید امری جدا نشدنی از موفقیت یک کسب و کار است. خواه این کسب و کار در حد یک بنگاه اقتصای کوچک و متوسط یا در اندازه‌ها و ابعاد یک خودرو ساز باشد.  امروز در جهان کیفیت تولید در کنار خدمات پس از فروش مناسب، همراه با نوآوری در محصول نهایی 3 حلقه به هم پیوسته و ناگسستنی از موفقیت یک بیزینس به شمار می‌روند. اهمیت کیفیت در تولید نهایی را می‌توان به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای بازاریابی نیز به شمار آورد. اگر نگاهی به شعار بنگاه‌های بزرگ صنعتی در جهان بیندازیم، بسیاری از آنها کیفیت محصول خود را در قالب شعار تبلیغاتی نیز برای بازاریابی به کارگیری می‌کنند. اما مقوله کیفیت در صنعتی مثل خودرو پیچیده‌تر و مهم‌تر از بسیاری دیگر از صنایع است. زیرا یک خودرو به صورت میانگین دست کم از 5 هزار قطعه با 120 متریال و 800 فرایند ساخت تشکیل شده است. درنتیجه همسان‌سازی کیفی این قطعات با یکدیگر می‌تواند به خودی خود یکی از پیچیده‌ترین فرآیندهای طی شده برای کیفی‌سازی یک خودرو باشد. در سال‌های اخیر مقوله کیفیت در صنعت خودرو ایران بیش از دهه‌های قبل مورد توجه خودروسازان قرار گرفت و این امر سبب ایجاد رقابتی تنگاتنگ میان خودروسازان ایرانی شد. با حضور پررنگ‌تر برندهای خارجی در ایران که با سرعت بالایی به سمت قله‌های خودروسازی در حال حرکت بودند، رقابت برای داخلی‌ها سخت‌تر هم شد. اما همزمان با اعمال تحریم‌ها در ابتدای سال 97 بر صنعت خودرو کشور و در ادامه بر کل اقتصاد ایران و عدم همکاری شریکان خارجی با خودروسازان ایرانی، تولید خودرو در ایران با چالش‌هایی رو به رو شد. البته بخش زیادی از مشکلات تولید با خلاقیت‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در برگزاری میزهای داخلی‌سازی در صنایع مختلف مرتفع شده است و به خصوص خودروسازان کشور در حال عبور از دست‌اندازهای تحریم هستند. اما در این گیرو دار، نباید فراموش کنیم مقوله کیفیت در تولید موضوعی نیست که به راحتی از کنار آن عبور کنیم. هر چند با آغاز نهضت داخلی‌سازی قطعات در ایران، خونی دوباره در رگ‌های واحد‌های R&D (تحقیق و توسعه) جاری شد تا داخلی‌سازی بسیاری از قطعات مورد نیاز خودروسازان تا پایان سال انجام شود. در مسیر داخلی‌سازی خوشبختانه با استفاده از شرکت‌های دانش بنیان و به کارگیری توانایی‌های قطعه‌سازان، پتانسیل‌های بالایی ایجاد شده است که یکی از دستاوردهای آن بهبود کیفیت تولید قطعات ایرانی در صنعت خودرو است. زیرا فرآیند طراحی، تولید و تست قطعات اغلب در کشور انجام شد و همین موضوع باعث شد بستر تست و آزمایش قطعات نیز در کشور بیش از دوران قبل از تحریم ایجاد شود که باید آن را دستاورد خوداتکایی به حساب آورد. اگر نگاهی به نتایج تست‌های کیفی اخیر شرکت بازرسی و استانداردهای ایران (ISQI) نیز بیندازیم، خواهیم دید خودروسازان ایرانی توانسته‌اند نوسان‌های محدود کیفی در دوران ابتدایی تحریم را کنترل کنند و به سمت افزایش کیفیت حرکت کنند. به این ترتیب باید گفت در آینده حتی در صورت همکاری مجدد شریکان مختلف صنعت خودرو ایران با برندهای داخلی، این‌بار تجاربی به خصوص در مقوله کیفیت در مشت صنعت خودرو ایران است که می‌تواند از آن به عنوان یک برگ برنده در همکاری‌های آینده استفاده کنند.