ایده‌پردازی در خصوص اینستکس

یک‌بار دیگر هتل کوبورگ وین محل برگزاری نشستی شد که بر اساس اعلام طرف‌های باقی مانده در برجام قرار است از دل رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای فشرده در آن سرنوشت نهایی برجام مشخص شود. نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام در سال ۲۰۲۰ اما در حالی دیروز در هتل کوبورگ وین برگزار شد که به گفته سید عباس عراقچی در این جلسه «ایده‌های جدی‌تر و متمرکزتری» از سوی کشورهای اروپایی برای تقویت سازوکار اینستکس ارایه شد. ایده‌هایی که از منظر عراقچی درصورت تحقق می‌تواند برجام را از دست‌اندازهایی که ترامپ در مسیر آن ایجاد کرده نجات داد. پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی وزارت امور خارجه ایران و گروه ۱+۴، دیروز و بعد از دو ساعت از آغاز برگزاری آن در هتل کوبورگ به پایان رسید. نشستی که حول و حوش ساعت 15 و 30 به وقت تهران آغاز شده بود، کمتر از 2ساعت پس از آغاز به پایان رسید. بر اساس اعلام عراقچی نماینده ارشد مذاکره‌کننده کشورمان، مطالبات ایران از برجام و کمیسیون مشترک همان دغدغه‌هایی است که پیش از این هم از سوی مقامات ایرانی بارها روی آن تاکید شده است؛ اینکه باید تعهدات طرف‌های مقابل در خصوص مراودات اقتصادی و بانکی ایران جدی گرفته شود و ایران در مسیر دستیابی به منافعی که بر اساس این سند باید از آنها برخوردار باشد، قرار بگیرد.

نخستین چهره‌ای که بعد از پایان نشست روایتی از این نشست ارایه داد؛ نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین بود که در خصوص این جلسه گفت: شرکت‌کنندگان در کمیسیون مشترک برجام پایبندی خود را به این توافق به عنوان عنصر مهم معماری عدم اشاعه هسته‌ای مورد تاکید قرار دادند. «میخاییل اولیانوف» در توییتی فضای پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام را اداری توصیف کرد و افزود: «قرار شد کارشناسان درباره اجرای تعهدات برجام و مسائل اقتصادی رایزنی کنند.»بعد از نماینده روسیه نوبت به عراقچی و نماینده کشور چین رسید تا روایت‌های خود در خصوص این نشست را ارایه کنند. عراقچی مطابق نشست‌های قبلی تاکید بر روی منافع اقتصادی برآمده از برجام در حوزه‌های صارداتی و بانکی را مهم‌ترین مطالبه ایران از این سند عنوان کرد و نماینده چین هم با صحه گذاشتن بر روی دغدغه‌های ایران از طرف‌های برجام خواست تا به این دغدغه‌ها پاسخ دهند. در این میان خبرنگاران در انتظار اظهاراتی بودند که هلگااشمیت معاون مسوول سیاست خارجی اروپا در خصوص این نشست ارایه می‌دهد، در شرایطی که نمایندگان ایران و چین و حتی روسیه ترجیح می‌دادند که با ادبیاتی رسمی‌تر در خصوص این نشست صحبت کنند، اما اشمیت با استفاده از توییت‌هایی که بلافاصله پس از پایان نشست منتشر می‌کرد نشست پانزدهم را توام با تصمیمات قابل توجهی توصیف کرد که نتایج آن در آینده ظهور و بروز پیدا خواهد کرد.

   کمیسیون مشترک برجام

 با تصمیم‌های قابل‌توجهی پایان یافت

معاون مسوول سیاست خارجی اروپا در پایان جلسه دیروز کمیسیون مشترک برجام گفت: این جلسه با تصمیم‌های قابل توجهی درباره گام‌های بعدی به پایان رسید. هلگا اشمید در توییتی با بیان این مطلب افزود: متعاقب بیانیه نماینده عالی اتحادیه اروپایی (در مورد تمدید جدول زمانی سازوکار حل اختلاف) شرکت‌کنندگان در نشست امروز مباحث مطروحه در سطوح کارشناسی که در هفته‌های گذشته در قالب‌های مختلف در جریان بوده را مرور کردند. به گفته او، قرار شد این گفت‌وگوها در سطح کارشناسی ادامه یابد. موضع‌گیری‌هایی که در تداوم راهبردهایی است که پیش از این جوسپ بورل نیز در خصوص برجام مطرح کرده بود. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چهارم بهمن گذشته با اشاره به دریافت نامه تروییکای اروپا درخصوص فعال کردن سازوکار حل اختلاف در برجام، اعلام کرد، پس از رایزنی‌های انجام شده، طرف‌ها درباره تمدید جدول زمانی سازوکار حل اختلاف توافق کرده‌اند. وی افزود: همه توافق کردند مذاکرات در سطح کارشناسی برای رفع نگرانی‌ها درباره اجرای توافق هسته‌ای و تاثیرات گسترده‌تر خروج امریکا از آن و اعمال دوباره تحریم‌ها که همه طرف‌های برجام درباره آن ابراز تاسف کرده‌اند، ادامه یابد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خاطرنشان کرد، کمیسیون مشترک برجام روند پیشرفت مذاکرات را به‌طور منظم بررسی خواهد کرد.

   بدون برآورده شدن انتظارات اقتصادی‌مان به برجام بر نمی‌گردیم

اما در حالی که اشمیت تلاش داشت تا دستاوردهای این نشست را قابل توجه تصویرسازی کند، عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با رویکردی غیرهیجانی و توام با احتیاط درباره این نشست صحبت کرد و گفت: در جلسه کمیسیون مشترک تأکید کردیم که بدون برآورده شدن انتظاراتمان در حوزه‌های اقتصادی بازگشت کامل ایران به برجام مقدور نیست. سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران سیاسی ایران و گروه 1+4 در وین حضور دارد، دیروز در پایان این نشست در جمع خبرنگاران به تشریح گفت‌وگوهای انجام شده پرداخت و گفت: نشست کمیسیون مشترک برجام هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود و آخرین وضعیت اجرای برجام هم در حوزه هسته‌ای و هم در حوزه رفع تحریم‌ها را بررسی می‌کند و این روال از قبل از اجرایی شدن برجام تا الان در جریان بوده است. وی افزود: موضوع اصلی در جلسه امروز بحث تاثیرات خروج امریکا و بازگشت تحریم‌های امریکا علیه ایران بود که در این جلسه بررسی شد و اینکه چگونه می‌توان به نوعی منافع اقتصادی ایران از برجام را تامین کرد. معاون سیاسی وزیر خارجه ایران خاطرنشان کرد: همه اعضای باقیمانده در برجام در این جلسه مجددا بر اهمیت برجام تأکید کردند و اینکه این توافق مهم بین‌المللی است و جنبه‌های امنیتی و اقتصادی دارد و باید حفظ شود و حمایت خود را مجددا اعلام کردند به‌ویژه حمایت خود را از ابتکاراتی که منجر شود ایران از منافع اقتصادی ناشی از برجام بهره‌مند شود، اعلام کردند. عراقچی افزود: در این جلسه ایده‌های جدی‌تر و متمرکزتری که از سوی کشورهای اروپایی برای تقویت سازوکار اینستکس ارایه شد. اینستکس تقریبا به مراحل عملیاتی رسیده است و اینکه چگونه می‌توان آن را تقویت کرد، مورد بحث قرار گرفت.