تحریم‌های امریکاعلیه ایران تاثیری بر روند شیوع کرونا داشته است؟
متیو پتی| نشنال اینترست |
مترجم: طلا تسلیمی|
دولت ترامپ درباره برخی از تحریم‌های اقتصادی که ایران را از واردات کیت‌های تشخیص ابتلا به ویروس کرونا بازداشته بود، تجدیدنظر کرده است. این در حالی است که ایران با یکی از شدیدترین موارد شیوع و ماهیت ویروس کرونا در خارج از شرق آسیا مواجه بوده است. مقامات ایران تا روز جمعه بعد از ظهر ۳۸۸ مورد ابتلا به ویروس کرونا را تایید کردند. تحریم‌های ایالات متحده و ماهیت واگیردار بودن ویروس، درک مقیاس دقیق شیوع آن را دشوار کرده است.
وزارت خزانه‌داری امریکا پنجشنبه صبح اعلام کرد که برخی از تحریم‌های مرتبط با سازمان‌های تروریستی را علیه بانک مرکزی ایران لغو می‌کند؛ این اقدام به معنای بازگشایی یک کانال تجارت اقلام بشردوستانه خواهد بود که از سپتامبر ۲۰۱۹ بسته شده است. با این حال، اعلام وزارت خزانه‌داری ایالات متحده هیچ تاثیری بر تجارت اقلام بشردوستانه با دیگر بانک‌های ایرانی نخواهد داشت.
وزارت بهداشت ایران تحریم‌ها بر بخش بانکداری را عامل کمبود تجهیزات تشخیص ویروس کرونا دانسته؛ طبق گزارش‌ها ۳۴ نفر درپی ابتلا به ویروس جان خود را از دست دادند که به معنای ناشناخته ماندن موارد زیادی از ابتلا به ویروس است. رامین فلاح معاون اتحادیه وارد‌کنندگان تجهیزات پزشکی ایران روز دوشنبه در مصاحبه با رسانه‌های ایران گفت: «چندین شرکت بین‌المللی آماده ارسال کیت‌های تشخیص ویروس کرونا به ایران هستند، اما ما توانایی پرداخت هزینه به آنها را نداریم. آنها اصرار دارند که پول از طریق بانک برایشان فرستاده شود. اگرچه همچنان راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها هست، اما زمان می‌برد.»
ویروس کرونا اولین‌بار در شهر ووهان چین در ماه دسامبر ۲۰۱۹ پدیدار شد. طبق اطلاعات مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های ایالات متحده، گاهی دو هفته طول می‌کشد تا بیماران علائم بیماری را نشان دهند. چین ترکیه و سازمان بهداشت جهانی وعده داده‌‌اند کیت‌های تشخیص ویروس را به ایران ارسال کنند. سازمان بهداشت جهانی تاکنون 2 هزار کیت به ایران ارسال کرده و چین هم قرار بوده تا روز جمعه ۵ هزار کیت دیگر به ایران بفرستد. با این حال هنوز مشخص نیست که این تعداد کیت برای تشخیص موارد متعدد ابتلا کافی خواهد بود یا خیر.
برایان هوک، مامور ویژه وزارت امور خارجه ایالات متحده در امور ایران، به نشنال اینترست گفت: «ما چهل سال دشوار را پشت سر گذاشته ایم؛ اما به آنها کمک می‌کنیم.» تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران اساسا اقلام بشردوستانه از جمله غذا، دارو و تجهیزات پزشکی را شامل نمی‌شود، اما قوانین ضد تروریستی دولت ترامپ این تجارت‌ها را محدود کرده است.
دولت ترامپ در ماه آوریل سال 2019 بخشی از نیروهای نظامی ایران (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) را تحریم کرد. ایالات متحده همچنین در راستای کمپین اعمال فشار حداکثری علیه اقتصاد ایران، از این اعلان برای فهرست کردن چندین بانک خصوصی و دولتی ایران در فهرست نهادهای تروریستی و لغو مافیت آنها از رسیدگی به پرداخت‌های اقلام بشردوستانه استفاده کرده است. وزارت خزانه‌داری در سپتامبر ۲۰۱۹ یکسری دستورالعمل‌ها برای بانک‌های خارجی برای استفاده از کانال‌های بشردوستانه در تجارت با ایران، منتشر کرد. طبق این دستورالعمل‌ها بانک‌ها تا ژانویه 2020 موظف بودند که جزییات همه تبادلات مالی با ایران از طریق بانک‌های سوییس را به ایالات متحده اعلام کنند. با این حال، معافیت اقلام بشردوستانه از تحریم‌های ایالات متحده امکان واردات همه موارد مورد نیاز برای رسیدگی به شیوع گسترده ویروس کرونا را برای ایران فراهم نمی‌آورد. ایران برای واردات یکسری اقلام از جمله ماسک های تنفسی و همچنین سیستم‌های کنترل آلودگی، به مجوزهای جداگانه وزارت خزانه‌داری امریکا نیاز دارد.
اسفندیار باتمانقلیچ، کارشناس، می‌گوید: «راهکارها درباره مواردی همچون دارو کاملا مشخص هستند، اما بیایید به مواردی همچون لباس‌های محافظتی فکر کنید؛ آنها هستند که به سادگی بتوانند جزو دسته بشردوستانه قرار بگیرند. شفافیتی وجود ندارد و متاسفانه در رابطه با ناتوانی دولت ترامپ در توضیح شرایط تجارت بشردوستانه با ایران، مناطق خاکستری زیادی هست یعنی ایران نهایتاً برای به دست آوردن محصولات مورد نیاز خود با مشکلات زیادی مواجه می‌شود.»
فلاح در مصاحبه روز دوشنبه گفت که تصمیم دارد شخصا به ترکیه سفر کند و هزینه هزاران ماسک محافظتی را به صورت نقدی بپردازد. اما او گفت ایران باید زودتر به فکر تهیه این کیت‌ها می‌افتاد. او تحریم‌های مربوط به اف‌ای‌تی‌اف را عامل اصلی دشواری بیشتر ارتباطات بانکی دانست.
منبع: دیپلماسی ایرانی
