کرونا، از بی‌توجهی 93 تا ترس 98

پس از گذشت ۱۲ روز از اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران، تعداد مبتلایان تا ظهر روز گذشته به ۹۷۸ نفر رسید و 54 نفر هم جان خود را بر اثر ابتلا به این بیماری از دست دادند. این وضعیت درحالی است که بررسی سابقه اخبار منتشر شده درباره کرونا حکایت از آن دارد که در سال‌های 93 و 94 هم مسوولان وزارت بهداشت و برخی متخصصان بیماری‌های عفونی نسبت به شیوع ویروسی به نام کرونا هشدار داده بودند، اکنون اخبار مربوط به آن زمان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود و این سوال را ایجاد کرده که اگر حدود چهار پنج سال قبل هم کرونا شایع شده بود، چرا حالا این ویروس به عنوان یک بیماری جدید شناخته شده و تا این حد بحرانی شده است؟ محمدمهدی گویا، رییس مرکز بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت سال 93 با اشاره به ابتلای دو نفر در کرمان به ویروس کرونا، در این رابطه هشدار داده بود. مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته کشوری بیماری‌های عفونی وزارت بهداشت نیز یکی از افرادی است که سال 94 در گفت‌وگویی، نسبت به شیوع کرونا و انتقال آن از عربستان به ایران هشدار داده بود. مردانی آن زمان علائم این ویروس را بیماری‌های تنفسی، سرفه و تب اعلام کرده و از مردم خواسته بود تا با رعایت نکات بهداشتی، ‌از ابتلا جلوگیری کنند اما این متخصص بیماری‌های عفونی معتقد است آنچه امروز به عنوان کرونا شایع شده و و وضعیت بحرانی ایجاد کرده است، با ویروسی که چند سال قبل مطرح بود، تفاوت دارد.

مردانی درباره این موضوع روز گذشته به «تعادل» گفت: ویروس جدید که با نام کووید 19 شناخته می‌شود، با آنچه من در سال 94، درباره آن صحبت کردم که از کشور عربستان هم شایع شده بود، اگرچه از یک خانواده هستند اما تفاوت‌هایی دارند. آن زمان هیچ اسمی برای این بیماری انتخاب نشد چرا که همه‌گیر نبود فقط چون از خانواده کرونا ویروس‌ها بود به نام کرونا در رسانه‌ها مطرح شد.

او افزود: این بیماری جدید که سبب ترس مردم شده از لحاظ بالینی و ژنتیکی با آنچه در سال 93 و 94 مطرح شد متفاوت است، اما باید توجه کنیم تمام این ویروس‌ها از یک خانواده هستند‌، از سرماخوردگی تا ذات‌الریه و سینه‌‌پهلو در یک گروه جا می‌گیرند، ولی شدت و ضعف متفاوتی دارند. اگرچه کرونای جدید باید جدی گرفته شود اما جایی برای ترس وجود ندارد. با این حال اگر مردم سال 93 و 94 اخبار را دنبال می‌کردند و روزنامه می‌خواندند، حداقل یک‌بار نام کرونا به گوشش رسیده بود و امروز اینقدر دچار ترس و شوک نمی‌شدند.

   از رایگان بودن هزینه‌های درمان

تا  ممنوعیت‌ها

با گذشت 12روز از شیوع کرونا در ایران، براساس مصوبه ستاد مبارزه با کرونا از روز گذشته از خروج افراد مشکوک از قم جلوگیری می‌شود. همچنین براساس اظهارات فرمانده ستاد مقابله با کرونا در گیلان، این استان به پرستاران و پزشکان کمکی بیشتری نیاز دارد و براساس اعلام معاون پرستاری وزارت بهداشت نیز پرستارانی که در این ایام به صورت داوطلب یا کمکی به به مراکز درمانی و دانشگاه‌های علوم پزشکی کمک کنند، در اولویت استخدام هستند و بر اساس گفته‌های معاون نظارت و برنامه‌ریزی نظام پزشکی درمان کرونا رایگان است.

محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی نظام پزشکی، درباره هزینه‌های درمان کرونا گفت: آزمایش‌هایی که شما می‌بینید در ازای پول انجام شده است، مربوط به بخش خصوصی است. این مربوط به افرادی است که به سلامت خود مشکوک هستند و به بخش‌های خصوصی مراجعه می‌کنند، اما تمام خدمات بخش‌های دولتی رایگان است. با این حال اگر کسی مایل است، خارج از پروتکل‌ها خدمات دریافت کند، باید هزینه آن را هم پرداخت کند، البته این بیمارستان‌ها نیز تنها هزینه آزمایش خود را دریافت می‌کنند و خدمات را با تخفیف ارایه می‌دهند. ما نمی‌توانیم هرگونه خدمات ممکن را محدود کنیم و این تصمیم درستی در این شرایط نیست.  او افزود: در بیمارستان‌ها یا مراکز درمانی مشخص شده دولتی، تمام خدمات رایگان است؛ خدمات در تمام مراحل تشخیص تا درمان رایگان است. افرادی که در بیمارستان‌های خصوصی، برای علائم شک‌برانگیز آزمایش می‌دهند و احتمال ابتلا به کرونا درباره آنها به وجود می‌آید، به کلینیک‌های حاد تنفسی مشخص شده برای کرونا، ارجاع داده می‌شوند. خدمات درمانی آنها نیز از آن پس رایگان می‌شود، چرا که آنها باید تشخیص نهایی را با کیت‌های تخصصی موجود در بیمارستان‌های معین بگیرند. بستری آنها در این قرنطینه‌ها نیز رایگان است.

جهانگیری درباره با کلینیک‌هایی که از پذیرش بیماران با علائم مشابه کرونا خودداری می‌کنند، آنچه به ویژه در گیلان دیده شده است، تشریح کرد: در حوزه مطب‌ها چند پروتکل وجود دارد. مطب‌های غیرضروری به توصیه خود ما تعطیل شده‌اند یا مراجعات خودشان را کم کرده‌اند. این به دلیل همان اقداماتی است که باید منجر به کاهش تجمع و تردد شود. به‌طور مثال چشم‌پزشکی و کلینیک‌های پوست و مانند آن‌ها. هیچ لزومی وجود ندارد که افراد جز برای موارد اورژانسی در این مطب‌ها حضور پیدا کنند.

وی در ادامه گفت: طبق توصیه ما، دندانپزشکان به جز در موارد اورژانس خدمات درمانی انجام نمی‌دهند. پزشکان عمومی در صحنه حضور دارند، اما یک مساله‌ای در رابطه با پزشکان نادیده گرفته شده است. پزشکان صف اول مقابله با بیماری را تشکیل می‌دهند. بیمار شدن یک پزشک مساوی با ابتلای تمام بیماران او و از دست دادن نیرویی که در این شرایط بسیار ارزشمند تلقی می‌شود. ما توصیه می‌کنیم که افراد به کلینیک‌های تخصصی تنفسی مراجعه کنند.

   توانایی انجام روزانه ١٢٠٠ تست کرونا

در پاستور

علیرضا بیگلری، رییس انستیتو پاستور ایران هم اعلام کرد: در طی هفته گذشته، علاوه بر راه‌اندازی بیش از بیست آزمایشگاه تشخیصی کرونا در سراسر کشور، ظرفیت انجام تست در انستیتو پاستور بیش از ده برابر افزایش یافت و اکنون توانایی انجام روزانه ١٢٠٠ تست در پاستور وجود دارد.او با بیان اینکه همزمان کار آموزش و پایش آزمایشگاه‌های راه‌اندازی شده هم در جریان است، گفت: با این اقدام، در حال حاضر در تمام کشور از مشهد تا اهواز و از تبریز تا تهران و زاهدان، با یک سبک و یک پروتکل واحد کار می‌کنند و نماینده سازمان جهانی بهداشت از این اقدام به عنوان کار عالی (Best practice) نام می‌برد.

   ابلاغ بخشنامه به پزشکان

برای اجتناب از تجویز کورتن‌ها

مینو محرز، عضو کمیته کشوری بیماری‌های عفونی وزارت بهداشت، در ارتباط با تجویز کورتن‌ها (به ویژه دگزامتازون) برای بیماران که مشکوک به آنفلوآنزا یا آنفلوآنزا هستند، به ایسنا گفت: پزشکان عادی، این دارو را برای آنفلوآنزا استفاده می‌کردند. این تجویز خطرناک است. همین خطر برای بیماران کرونا در صورت تجویز دگزامتازون‌ نیز وجود دارد.

او افزود: این تجویز غلط است. بسیاری از پزشکان، به صورت روتین برای مراجعانی که علائم تب یا سرماخوردگی دارند، دگزامتازون تجویز می‌کنند.البته این تجویز حتی برای سرماخوردگی اشتباه است. این موضوع در کمیته ملی مقابله با کرونا بررسی شده است.هم‌اکنون، بخشنامه به تمام پزشکان ابلاغ شده است که از تجویز کورتن‌ها به ویژه دگزامتازون اجتناب کنند. باید به پزشکان آموزش داد که از تجویز کورتن‌ها اجتناب کنند. البته این جزو آموزش‌های پزشکان بوده است، اما برخی از آنها زمانی که وارد کار می‌شوند، این موضوع را فراموش می‌کنند.

   ممنوعیت پذیرش و بستری بیماران

 غیراورژانسی

قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم با ارسال نامه‌ای به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی اعلام کرد: بستری و پذیرش بیماران الکتیو در بیمارستان‌های عمومی از ۱۰ اسفند ممنوع شد و همه بیمارستان‌ها باید آماده پذیرش بیماران کرونا باشند. در بخشی از متن این نامه آمده است: «تمامی درمانگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی اعم از دانشگاهی و وابسته به ارگان‌ها (نیرو‌های مسلح و سپاه، شهرداری، تامین اجتماعی، آموزش و پرورش و ...) برای پذیرش بیماران مبتلا به کرونا ویروس فعال شوند و مکلفند به صورت تمام وقت و در صورت نیاز آن دانشگاه به صورت شبانه روزی ارایه خدمت نمایند. بدیهی است بیمه‌های پایه و تکمیلی مکلفند پوشش هزینه‌های درمان بیماران در این مراکز را بپذیرند.»

جان بابایی همچنین درباره مدت زمان پایداری بیماری کرونا در کشور تصریح کرد: در خوشبینانه‌ترین حالت تا عید و در بد بینانه‌ترین حالت تا پایان اردیبهشت و حتی خرداد ممکن است این بیماری به طول انجامد؛ فلذا این موضوع دلیلی برای توقف تجمعات است.