ترس، منطق نمی‌شناسد
فراز جبلی|
تحلیلگر اقتصادی|
موج ترس از کرونا بسیار سریع‌تر از ویروس کویید 19 در حال پیمودن جهان است. اگر پیش از این‌چنین رفتاری را در جامعه خودمان تخطئه می‌کردیم یا احتکار کالا را ناشی از ناکارآمدی دولت می‌دانستیم، امروز در اخبار، جوامع پیشرفت‌های را می‌بینیم که با قفسه‌های خالی فروشگاه‌های بزرگ روبرو هستند و مردم برای خرید کالاهای قابل ذخیره هجوم آورده‌اند در حالی که اصولا این بیماری به نزدیک شهرشان هم نرسیده است. در اکثر این کشورها نظام تهیه و توزیع مواد غذایی کارآمد است و حتی اگر یک بلای طبیعی باعث نابودی تولید شود برای چندین ماه ذخیره کافی وجود دارد اما ولع مردم و موج خرید عملا نظام توزیع را به چالش می‌کشد. در حقیقت یک سوال مهم وجود دارد؛ مردم آگاه هستند که کالاهایی همچون مواد خوراکی به قدر کفایت وجود دارد اما هنوز هم این ترس را دارند که در اثر کرونا با قحطی روبرو شوند و همین ترس باعث کمبود هرچند موقتی می‌شود. چه در کشورهای اروپایی یا امریکایی و چه در کشور ما؛ چرا چنین رفتاری رخ می‌دهد؟
به نظر می‌رسد چیزی که باعث ترسی به این شدت شده است بی دفاعی مردم باشد. مردم با بیماری روبرو هستند که درک درستی از آن ندارند و در عین حال وسیله دفاعی قابل اعتمادی نیز مشاهده نمی‌کنند. افراد ترسیده می‌خواهند از خانواده‌های خود محافظت کنند پس به هر روش ممکنی دست می‌زنند. خرید و احتکار کالا یک نمود عینی است. افراد زیادی را دیده‌ام که در خانه هر ساعت دست خود را می‌شویند در حالی که اصولا اگر ویروس کرونا در خانه آنها وجود داشته باشد شستن دست هیچ کمکی نمی‌کند. ضدعفونی کردن در هنگام ورود به منزل کاری منطقی است اما افراط در این مساله با در نظر گرفتن این واقعیت که هنوز راه‌های زیادی برای انتقال ویروس وجود دارد عملا یک واکنش عصبی برای کاهش ترس است. استفاده مداوم از اسپری‌ها و دستمال‌های الکلی بیش از آنکه موثر باشد از نظر روحی به مردم کمک می‌کند که فکر کنند کاری در مقابل این مشکل عمومی انجام داده‌اند. حتی این تلاش برای مبارزه را می‌توان در پیام‌های مردم در شبکه‌های اجتماعی و حجم توصیه‌ها و اخبار دید.
هفته پیش در یادداشتی درباره خطر کمتر ویروس کرونا نسبت به بسیاری عوامل مرگ و میر نوشتم اما واقعیت این است که مردم ماهیت عوامل دیگر را می‌شناسند و راه‌هایی برای مقابله با آن بلد هستند در حالی که کرونا یک دشمن نامرئی برایشان محسوب می‌شود که در مقابلش احساس بی دفاعی می‌کنند. یک جنگ می‌تواند تلفاتی بسیار وسیع‌تر داشته باشد اما ترس کمتری در میان مردم ایجاد می‌کند. خطر مردن در اثر حوادث رانندگی در ایران هنوز بسیار بیشتر از کرونا است اما واقعیت این است که مردم این خطر را می‌شناسند و راه‌هایی برای مقابله با آن بلد هستند پس ترسی از آن ندارند.
با وجود این این خطر وجود دارد که ترس از کرونا منجر به آسیب‌های جدی‌تری نسبت به خود ویروس کویید 19 شود. اگر این ترس با مدیریت غیرصحیح تبدیل به هرج و مرج شود آن وقت دیگر ویروس مساله اول کشور نخواهد بود. آن هم با در نظر گرفتن تجربه‌های ترسی که پیش از این داشتیم. شاید لازم باشد دولت از هم اکنون به فکر این واقعیت باشد که در صورت طولانی شدن بیماری، پس از عید با چه مشکلاتی روبرو خواهد شد.
