«آموزش» در سایه کرونا
تعطیلی مدارس همزمان با شیوع کرونا که ابتدا در برخی استان‌ها و سپس تمام مدارس کشور را در برگرفته بود تا پایان سال تمدید شد و وضعیت آموزشی جدیدی را برای آموزش و پرورش رقم زد که البته بی‌سابقه هم نبود و تجربه آن برای دوران دفاع مقدس بود. آموزش و پرورش، آموزش از طریق رسانه ملی و ارتباط معلمان با دانش‌آموزان با روش‌های نوین مجازی را برای ادامه آموزش در دستور کار خود قرار داده تا از عقب‌ماندگی‌های تحصیلی جلوگیری کند. هرچند آموزش تلویزیونی هنوز نوپا و در ابتدای راه است و اشکالاتی برنحوه اجرا و دسترسی به آن وجود دارد، اما می‌تواند از حیث دسترسی به فرصت‌های برابر آموزشی برای آحاد دانش‌آموزان، مغتنم و ارزشمند باشد. هم افزایی و هماهنگی بین دستگاهی وزارت آموزش و پرورش و رسانه ملی نیز یکی دیگر از نکات خوب و قابل توجه طرح «مدرسه تلویزیونی» است که وزیر آموزش و پرورش از ادامه این آموزش‌ها تا خرداد سال آینده خبر داده است. در کنار آموزش تلویزیونی دروس دوره ابتدایی و متوسطه، مدارس نیز دست روی دست نگذاشته‌اند و از طریق ایجاد کانال‌های ارتباطی در شبکه‌های اجتماعی، به تدریس دروس در تعطیلات اخیر می‌پردازند و طبق بخشنامه اعلامی از سوی آموزش و پرورش مدارس با حضور مدیر و یک کادر اداری باز هستند و امر آموزش را هدایت و راهبری می‌کنند. با وجود اقدامات انجام‌شده، تعطیلی مدارس- با توجه به روند شیوع ویروس کرونا و تدابیر اتخاذ شده به منظور پیشگیری و کنترل بیماری- تا پایان سال قابل پیش‌بینی بود و آموزش و پرورش فرصتی طلایی در اختیار داشت تا به تدوین بسته‌های استاندارد آموزشی برای تمام دانش‌آموزان اعم از دولتی و غیردولتی بپردازد. اما به نظر می‌رسد نه‌تنها این کار به صورت کشوری و هماهنگ صورت نگرفته بلکه هر مدرسه‌ای بنابر سلیقه خود و همت معلمانش جدای از اینکه برنامه تهیه شده تا چه میزان استاندارد و قابل تعمیم به همه دانش‌آموزان است، اقدام به تولید محتواهای آموزشی کرده و آن را در فضای مجازی در اختیار دانش‌آموزان قرار داده است. در این میان هنوز بسترهای لازم برای استفاده همه دانش‌آموزان از شبکه‌های مجازی و حتی تلویزیون در مناطق دوردست و محروم وجود ندارد. از سوی دیگر حتی شیوه آموزش و هزینه تولید محتوای آموزشی در مدارس دولتی با غیردولتی تفاوت دارد. یکی از معلمان مدارس غیردولتی شهر تهران درباره روند آموزش در این روزها به ایسنا گفت: هر درس در مدرسه ما دارای یک دپارتمان است و سطح کیفی فیلم‌های آموزشی تولید شده باید به تایید مدیر دپارتمان هر درس برسد. ایده‌های خلاقانه معلمان، مهم است و مدرسه از آن استقبال می‌کند. به عنوان مثال خودم جلوی دوربین صحبت نمی‌کنم بلکه فیلم یا انیمیشنی از طریق نرم‌افزارهای مختلف می‌سازم و روی آن تدریس می‌کنم و توضیح می‌دهم. او ادامه داد: بچه‌ها باید فیلم را در سایت ببینند و تکالیف را در گروه بگذارند، معلم ارزیابی می‌کند و اگر اشکالی وجود داشت و بچه‌ها سوال داشتند پاسخ می‌دهد. حضور و غیاب نیز در گروه انجام می‌شود. این معلم با بیان اینکه برای ساخت، ادیت و صداگذاری یک فیلم چهار، پنج دقیقه‌ای باید حدود پنج ساعت وقت بگذارم گفت: پدر و مادرها آموزش‌ها را جدی بگیرند و نظارت کنند که فرزندانشان از این فیلم‌ها استفاده کنند. والدین می‌دانند که معلم کارش را انجام می‌دهد. ما تلاش می‌کنیم کار خوب انجام بدهیم. لپ‌تاپ و هر گونه امکانات دیگری در اختیار ما قرار گرفته و مدرسه نهایت همکاری را با معلمان برای آموزش از طریق مجازی دارد. همچنین «سمیه بزرگی» معلم کلاس سوم ابتدایی یکی از مدارس دولتی شهر تهران درباره چگونگی تدریس و آموزش به دانش‌آموزانش گفت: آموزش مجازی را از روز اول تعطیلات آغاز کرده‌ایم. کار بسیار سختی بود. یک تیم تشکیل دادیم و دو نفر به عنوان متخصص آی‌تی و کامپیوتر در کنار ما حضور داشتند و فیلم‌های آموزشی برای دانش‌آموزان تولید کردیم. او ادامه داد: حجم فیلم‌ها پایین است، پرسش و پاسخ آنلاین داریم و از طریق نرم‌افزارهایی که در اختیار داریم جواب‌ها را مشاهده کنیم. البته امکانات ویژه نرم افزاری و سخت افزاری از این حیث در اختیار نداریم و خودمان روش‌های نوینی را به کار گرفتیم. این معلم دوره ابتدایی اظهار کرد: آزمونک‌های آنلاینی که می‌گیریم به ما کمک می‌کند تا ارزیابی نسبی از سطح یادگیری بچه‌ها داشته باشیم. بزرگی درباره برنامه‌های آموزشی که از شبکه آموزش پخش می‌شود نیز گفت: تاکید کرده‌ایم تا دانش‌آموزان دروس شبکه آموزش را مشاهده کنند و راس ساعات مقرر آنلاین باشند. بلافاصله دروس از دانش‌آموزان سوال می‌شود تا متوجه شویم که آیا آموزش‌ها را مشاهده کرده‌اند یا خیر؟ البته دروس آموزشی با بودجه‌بندی ما متفاوت است و با توجه به تعطیلات ناشی از آلودگی هوا یکی دو درس عقب‌تر هستیم. اولیاء هم در این شرایط راغب‌تر هستند و از استرس‌شان کاسته شده است و می‌دانند که در حال کار با بچه‌ها هستیم. در همین راستا حاجی میرزایی، وزیرآموزش و پرورش این روزها را بسیار حساس و خطیر خوانده و خواستار در جریان بودن آموزش‌ها به‌رغم تعطیلات شده و گفته همه فرایندها مطابق قبل از تعطیلات باید تداوم داشته باشد و برنامه‌ریزی درسی و ریتم زندگی دانش‌آموزان در بستر الکترونیک و رسانه ملی حفظ شود. وی این امر را سیاست امروز وزارتخانه متبوعش دانسته است. وزارت آموزش و پرورش که برنامه‌های آموزشی خود را از طریق شبکه آموزش دنبال می‌کرد اخیرا از افزایش ساعات پخش و تعمیم آن به شبکه‌های دیگر رسانه ملی خبر داده است.
