آوار نفت ارزان بر سر شیل امریکا

گروه انرژی|

چند سالی است که ایالات متحده به منظور کسب سهم بیشتری از بازار نفت جنگی نفتی علیه تولیدکنندگان سنتی این کالا به راه انداخته و تا جایی پیش رفته که به رغم ایجاد اتحادی موسوم به اوپک پلاس میان اوپک و تولیدکنندگان بزرگی نظیر روسیه برای مقابله با سیاست‌های نفتی امریکا، این کشور توانسته نه تنها خود را به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام در جهان مبدل کند، بلکه قیمت این حامل انرژی را هم در بازه‌ای دلخواه خود؛ یعنی نه آنقدر گران که به مصرف‌کنندگان امریکایی نفت آسیب بزند و روی قیمت بنزین مصرفی در ایالات متحده اثر بگذارد و نه آنقدر ارزان که تولید نفت پرهزینه شیل در امریکا از صرفه بیفتد؛ نگه دارد. اما احتمالا تصمیم‌گیران صنعت نفت در امریکا تصور نمی‌کردند که فروپاشی اتحادی نفتی که علیه خودشان شکل گرفته بود، ممکن است بیش از هر کسی به خودشان آسیب بزند. روز جمعه اعضای اوپک پلاس در توافق برای افزایش کاهش تولید نفت یا تمدید توافق‌های قبلی با شکست روبه‌رو شدند که شکل‌گیری جنگی برای تصرف بازار نفت باعث سقوط تاریخی قیمت نفت برنت تا 31 دلار در هر بشکه و دبلیوتی‌آی تا 27 دلار در هر بشکه شد. تحلیلگران «ریستاد انرژی» ارزیابی کرده‌اند که در صورت تداوم این وضعیت، در سال 2020 حدود 100 میلیارد دلار خسارت به صنعت نفت جهان وارد خواهد شد که 65 میلیارد دلار آن را نفت شیل امریکا باید به جان بخرد. بدین‌ترتیب، به نظر می‌رسد که بازنده بزرگ تداوم قیمت‌های پایین نفت صنعت نفت امریکا باشد و این در حالی است که برخی تحلیلگران پیش‌بینی قیمت‌های ارزان‌تر را هم برای نفت کرده‌اند.

تحلیلگران موسسه «ریستاد انرژی» دریافتند که در پی یکی از بزرگ‌ترین افت‌های روزانه قیمت نفت در تاریخ، چاه‌های نفتی در حال حفر شدن ایالات متحده نخستین سرمایه‌هایی هستند که مورد تهدید محیط قیمتی به تازگی شکل گرفته قرار خواهند گرفت، زیرا اکنون هزینه‌های سربه‌سری آنها تنها چند دلار با قیمت‌های نفت در بازار فاصله دارد. داده‌های «ریستاد انرژی» نشان داد که در حال حاضر حدود 80 درصد از چاه‌های نفت شیل مجبور به توقف تولید می‌شوند اگر قیمت‌های شاخص نفتی امریکا (دبلیوتی‌آی) به زیر 25 دلار در هر بشکه (برنت به زیر 30 دلار در هر بشکه) برسد.آرتم آبراموف، رییس تحقیقات نفت شیل ریستاد انرژی بیان کرد: «اگر این جنگ عرضه نفت ادامه پیدا کند، قیمت‌های نفت ممکن است که باز هم پایین بیایند تا تولید نفت خام کاهش یافته و عرضه و تقاضا باز هم به تعادل برسد. او ادامه داد که «این می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین شوک‌هایی باشد که تاکنون صنعت نفت با آن روبه‌رو بوده است، زیرا عامل فشار شیوع ویروس کرونا در جهان بر قیمت نفت نیز به عامل جنگ تولیدکنندگان نفت برای تصاحب بازار افزوده می‌شود. همچنین اوپک به صراحت اعلام کرده است که روند بی‌توافقی اوپک با روسیه در سه‌ماهه دوم سال 2020 ادامه خواهد یافت». تنها امیدی که وجود دارد این است که اوپک و روسیه در نشست بعدی خود در ماه ژوئن دوباره به سیاست کاهش عرضه روی آورند.

ریستاد انرژی، پیش‌بینی کرده است که در صورت در نظر گرفتن سناریوی نفت امریکای 30 دلاری برای سال 2020 که نزدیک‌ترین قیمت به سطح قیمت فعلی است، تولید نفت در 48 ایالت به سطح رشد ماه‌های جولای تا آگوست، یعنی حدود 200 هزار تا 300 هزار بشکه در روز در مقایسه با سطح تولید فعلی ادامه خواهد یافت. سپس تولید در سه‌ماهه چهارم سال 2020 روند کاهشی به خود می‌گیرد. در صورت ماندن قیمت نفت امریکا در حدود 30 دلار در هر بشکه حجم تولید در محدوده ریسک به میزان یک میلیون بشکه در روز برای کل سال 2020 رشد می‌کند و در پایان سال تولید نفت 48 ایالت به سطح فعلی باز می‌گردد. در صورت تداوم جنگ نفتی، مازاد عرضه می‌تواند از 3 میلیون بشکه در روز فراتر رود.

   باید منتظر توافقی تازه باشیم؟

گروه «ریستاد انرژی» این احتمال را مطرح کرده است که اوپک و سایر اعضای غیر اوپکی گروه اوپک پلاس ممکن است در ماه ژوئن به توافقی دست یابند. با این وجود، دیروز عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی در واکنش به اظهارات همتای روسی خود که اوپک را به حفظ تماس و گفت‌وگوی بیشتر در آغاز سه‌ماهه سوم سال 2020 دعوت کرده بود، به رویترز گفت که هیچ منطقی برای برگزاری دیدار مه-ژوئن که تنها شکست ما در واکنش به بحرانی نظیر بحران فعلی و انجام اقدامات لازم را نشان می‌دهد، نمی‌بیند. او در واکنش به اظهارات الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه که گفته بود تخفیف‌های فروش شرکت آرامکوی سعودی عامل ریزش قیمت‌های نفت شد، گفت که هر تولیدکننده نفتی باید سهم بازار خود را حفظ کند. در یک بازار آزاد، هر تولیدکننده باید توان رقابت، حفظ و افزایش سهم بازار خود را نشان دهد.

اگر توافقی حاصل نشود، شرکت‌های تحقیق و توسعه برای عملیات‌های نفتی دریایی احتمالا سرمایه‌های عملیاتی خود را کاهش خواهند داد. سرمایه خدمات نفتی نیز در صورت در نظر گرفتن قیمت 40 دلار برای هر بشکه برنت، 8 درصد و در صورت در نظر گرفتن قیمت 30 دلار برای هر بشکه برنت 15 درصد کاهش می‌یابند. از این وضع در سال 2021 نیز ادامه یابد، باید شاهد کاهش 7 درصدی هزینه‌ها برای سناریوی برنت 40 دلاری و کاهش 11 درصدی هزینه‌ها برای سناریوی برنت 30 دلاری در این سال باشیم.

در امریکا ممکن است حفر 5 هزار و 800 حلقه چاه افقی در سال 2020 لغو شود که برابر با بیش از نیمی از تعداد 10 هزار و 900 حلقه چاه برنامه‌ریزی شده برای سال 2020 است.

این آمار بدین معنا است که صنعت شیل امریکا 65 میلیارد دلار از 100 میلیارد دلار کاهش هزینه‌های مورد انتظار در صنعت نفت در جهان را به خود اختصاص می‌دهد و بیشترین بار شوک سقوط قیمت نفت بر دوش آن خواهد بود. «ریستاد انرژی» پیش‌بینی کرده که اگر طی دو سال 2020 و 2021 قیمت نفت خام در سطح 30 دلار در هر بشکه باقی بماند، بخش افزایش ضریب بازیافت صنایع نفت شیل با 30 درصد کاهش فعالیت و بخش شرکت‌های لرزه‌ای با 40 درصد کاهش فعالیت بیشترین آسیب را می‌بینند.

نشانه‌های ضربه کاری نفت ارزان بر پیکره صنعت نفت امریکا از اکنون مشهود است. دیروز وزارت انرژی امریکا به دلیل افت شدید قیمت‌ها، طرح فروش ۱۲ میلیون بشکه نفت از ذخایر نفت استراتژیک دولت را که دو هفته پیش اعلام کرده بود، متوقف کرد. به گزارش ایسنا، سخنگوی وزارت انرژی امریکا اظهار کرد که با در نظر گرفتن وضعیت فعلی بازارهای نفت، زمان مناسبی برای فروش نیست. بر اساس گزارش رویترز، این فروش تحت قانون ۲۰۱۵ به منظور تامین هزینه تعمیرات و نگهداری ذخایر که در مخازن نمکی در سواحل تگزاس و لوییزیانا نگهداری می‌شوند، قرار بود انجام بگیرد. این ذخایر پس از تحریم نفتی عربی در دهه ۱۹۷۰ ایجاد شدند و در مواقع اضطراری مانند وقوع توفان کاترینا مورد استفاده قرار گرفته‌اند.واشنگتن پست هم در گزارشی نوشت که بازنده اصلی جنگ قیمتی به راه افتاده در بازار نفت امریکا خواهد بود. به گزارش ایرنا، جنگ قیمت نفت که روند اقتصاد جهان را مختل کرده، در لایه سطحی جنگی است میان دومین و سومین تولیدکنندگان نفت در جهان یعنی به ترتیب عربستان و روسیه به راه افتاده است. اما هدف اصلی نشانه گرفته شده در این جنگ، اولین تولیدکننده نفت در جهان یعنی امریکاست.

در امریکا، ترامپ پایین آمدن قیمت نفت را جشن گرفت. در ‌این کشور نفت ارزان به مثابه آن است که مالیات‌ها پایین آمده است. البته درست است که نفت ارزان در امریکا معادل بنزین ارزان است و سبب بالا رفتن قدرت خرید مردم می‌شود. اما موضوع این است که نفت ارزان، ثبات نظام مالی امریکا را بر هم می‌زند و خسارت آن به مراتب سنگین‌تر از مزیت بالا رفتن قدرت خرید مردم است و مشکلاتی را به بستانکاران و سهامداران وال استریت تحمیل می‌کند.