عروسک‌هایی که به قنات‌ها جان می‌دهند

سال‌هاست که زنان روستاهای بخش شهداد کرمان نه تنها با هنرشان صنایع‌دستی فراموش‌شده این استان را زنده نگه می‌دارند، بلکه در مرمت و احیای قنات‌ روستاهای این بخش که بسیاری از آنها ثبت ملی نیز شده‌اند، سهیم هستند. «گوجینو» نام این گروه است که هم‌اکنون بیش از ۱۵۰ نفر از زنان هنرمند روستاهای بخش شهداد کرمان در آن عضو هستند و با تولید صنایع دستی هم زنان روستای‌شان را توانمند کرده‌اند و هم درصدی از فروش محصولات‌شان را صرف مرمت و احیای قنات‌های روستا می‌کنند. پته‌دوزی، حصیربافی و گزچینی از جمله هنرهای اصلی صنایع دستی این روستاها محسوب می‌شود که البته چند سالی است ساخت عروسک‌های سنتی این منطقه نیز به جمع این هنرهای سنتی اضافه شده است. «لوپتو» نام عروسک دست‌ساز پارچه‌ای‌ است که روزگاری نه چندان دور، همراه و همدم دختران روستاهای کرمان بود، اما به مرور زمان در هیاهوی زندگی‌ شهری گم شد. عروسک «لوپتو» یا همان «لعبتو» که در گویش مردمان جنوب کرمان به معنی بازیچه یا عروسک است از هنرهای منسوخ‌شده این استان به حساب می‌آمد؛ تا اینکه چند سال پیش برخی از زنان جوان روستاهای کرمان تصمیم به احیای این هنر زیبا گرفتند. معصومه مهدی‌آبادی، هنرمند جوانی که در استان کرمان به ساخت عروسک‌های «لوپتو» مشغول است، در این زمینه به ایسنا می‌گوید: «لوپتو» عروسک دختران نسل‌های گذشته ما بود. البته کمی با آنچه که امروز تولید می‌شود تفاوت داشت؛ تا اندازه‌ای بزرگ‌تر بود و چشم و ابرو هم نداشت. اما عروسک‌های «لوپتو» امروز به‌روزتر شده‌اند و خیلی طرفدار دارند.  او ادامه می‌دهد: تقریبا 5 سال است که این عروسک احیا شده است. بسیاری از مردم به یاد قدیم‌ها برای خودشان و فرزندانشان می‌خرند و برخی از ما تشکر هم می‌کنند که خاطرات کودکی‌شان را برایشان زنده‌ کرده‌ایم. مهدی‌آبادی که از جمله زنان هنرمند عضو گروه «گوجینو» است، درباره فعالیت‌های این گروه نیز توضیح می‌دهد: حدود ۱۵۰ نفر از زنان هنرمند روستاهای بخش شفیع‌آباد کرمان دور هم جمع شده‌اند و درصدی از فروش محصولاتشان را برای احیای قنات‌های منطقه می‌فرستند. به هر حال ما در روستا و با آب قنات زندگی می‌کنیم و واقعا زندگی ما به آب قنات‌ها وابسته است. او اظهار می‌کند: تاکنون حدود 5 قنات را احیا کرده‌ایم که اغلب آنها نیز ثبت ملی هستند، اما تعداد قنات‌هایی که باید احیا شوند خیلی زیاد است. شیوه کار ما به این صورت است که با مردم روستا صحبت می‌کنیم و به عنوان مثال به این نتیجه می‌رسیم که در هفته 5 روز ما به لای‌روبی قنات‌ها کمک می‌کنیم و دو روز را هم خودشان به صورت خودیاری این کار را انجام می‌دهند.