چرخش نفتی «پوتین»
تعادل | اوپک و متحدانش سرگرم توافق برای کاهش بی‌سابقه تولید به میزان ۱۰ درصد از عرضه جهانی نفت هستند وانتظار دارند این یک اقدام جهانی باشد و امریکا هم مشارکت کند. این درحالی است که کاخ سفید در دیدار روز جمعه با شرکت‌های نفتی امریکا چنین تعهدی نداده است. با وجود اینکه «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور امریکا در اجلاس روز جمعه قول داد به صنعت نفت کمک کند، اما هیچ تعهدی برای قانع کردن شرکت‌های نفت امریکا به کاهش تولید نداد. در همین حال، دو منبع اوپک اعلام کردند که تولیدکنندگان این گروه منتظر هستند تا ببینند آیا امریکا تلاشی برای ثبات بازار می‌کند یا خیر. آنها می‌گویند این قرارداد باید شامل تولیدکنندگان خارج از ائتلاف اوپک و متحدانش هم باشد. این ائتلاف شامل اعضای اوپک، روسیه و تولیدکنندگان دیگر می‌شود ولی کشورهای بزرگ نفتی مثل امریکا، کانادا، نروژ و برزیل عضو آن نیستند. در این میان، «ولادیمیر پوتین»، رییس‌جمهور روسیه در حالی که هنوز عربستان را مقصر سقوط بازار نفت می‌داند، در اظهاراتی عنوان کرد که کشورش آماده است با عربستان و امریکا در کاهش تولید همکاری کند و 10 میلیون بشکه کاهش جهانی تولید نفت را امکان پذیر می‌داند. اما این سخنان پوتین، واکنش عربستان را در پی داشت. به‌طوری که «فیصل بن فرهان»، وزیر امور خارجه عربستان سعودی دیروز (شنبه) در بیانیه‌ای گفت: « اظهارات پوتین مبنی بر مقصر دانستن ریاض برای پایان پیمان اوپک پلاس بین دو کشور در ماه مارس کاملاً عاری از حقیقت بود». حال در شرایطی که ریاض و مسکو یکدیگر را مقصر سقوط قیمت نفت معرفی کرده‌اند، برخی بر این باورند که بعید است نشست ائتلاف اوپک روز دوشنبه برگزار شود. این در حالی است که اوپک و متحدانش از جمله روسیه قرار است در ششم آوریل نشستی داشته باشند، اما هیچ جزییاتی در مورد توزیع دقیق کاهش تولید در دست نیست و منابع اوپک می‌گویند هیچ زمانی برای برگزاری این نشست تعیین نشده است.
بازار نفت بر سر دوراهی
بازار نفت با کاهش قیمت نفت به 34 دلار در هر بشکه از 65 دلار ابتدای سال جاری میلادی به خاطر شیوع ویروس کرونا، سقوط کرد. تقاضای سوخت تقریباً یک سوم معادل 30 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است چون میلیاردها نفر در سراسر جهان رفت و آمد‌های خود را محدود کرده‌اند. از آن‌سو، توافق قبلی اوپک، روسیه و سایر تولیدکنندگان برای محدودیت عرضه به میزان ۱.۷ میلیون بشکه در روز که برای حمایت از قیمت‌ها به اجرا درآمده بود، در ۳۱ مارس به پایان رسید و برنامه اعضای این گروه برای افزایش قابل توجه تولید با وجود افت تقاضای ناشی از شیوع ویروس کرونا باعث شد شاخص قیمت جهانی نفت برنت تا مرز ۲۲ دلار در هر بشکه سقوط کند که پایین‌ترین حد از سال ۲۰۰۲ بود. اما تحلیلگران می‌گویند که کاهش تولید نفت با اوپک و متحدانش یا بدون آنها اتفاق خواهد افتاد؛ زیرا سطح مخازن جهانی نفت در آستانه تکمیل شدن است و در نتیجه بسیاری از تولیدکنندگان به زودی چاره دیگری به جز تعطیلی چاه‌های نفت نخواهند داشت. چراکه حدود سه میلیارد نفر در جهان در قرنطینه مانده‌اند تا شیوع ویروس کرونا که تاکنون یک میلیون نفر را آلوده کرده و جان حدود ۵۰ هزار نفر را گرفته است، آهسته شود. از سوی دیگر، روند نزولی قیمت‌ها با جنگ برای سهم بازار میان عربستان سعودی و روسیه تشدید شده است. تولیدکنندگان بزرگ جهان تولید سوخت را به دلیل افت سریع تقاضا و پر شدن ظرفیت مخازن، کاهش داده‌اند. شرکت نفتی دولتی پتروبراس برزیل در واکنش به بدترین بحران صنعت نفت در ۱۰۰ سال اخیر، تولیدش را حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داده که معادل شش درصد تولید این شرکت است. به گزارش ایسنا، شرکت‌های شورون و BP اخیرا اعلام کرده‌اند که نفت کمتری از برنامه قبلی خود در مناطق شیل تولید خواهند کرد. سقوط آزاد قیمتهای نفت باعث شده است، رگولاتورهای ایالت تگزاس که قلب تولید نفت امریکا است، برای نخستین‌بار در حدود ۵۰ سال گذشته به فکر مدیریت تولید بیفتند و تولیدکنندگان در اوکلاهاما از رگولاتورهای ایالت درخواست کرده‌اند کاهش تولید را بررسی کنند. این در حالی است که دونالد ترامپ رییس‌جمهور پنج شنبه گذشته اظهار کرد که با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی درباره این موضوع گفت‌وگو کرده است و آنها موافقت کرده‌اند تولیدشان را حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز کاهش دهند.
رییس‌جمهور امریکا اظهار کرد که وی امتیازی به عربستان سعودی و روسیه مانند توافق با کاهش تولید داخلی امریکا نداده است. با این حال برخی از مقامات امریکایی اعلام کرده‌اند که در قیمتهای فعلی، تولید امریکا کاهش قابل توجهی پیدا خواهد کرد.
موافقت نفتی پوتین
پس از اظهارات ترامپ، رییس‌جمهور روسیه اعلام کرد که با کاهش ۱۰ میلیون بشکه‌ای تولید روزانه نفت جهان موافق است. به گزارش بلومبرگ، ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه در روز جمعه در یک کنفرانس ویدئویی با مقامات ارشد دولت و مدیران شرکت‌های نفتی و با تکرار اطلاعیه دونالد ترامپ، همتای امریکایی خود گفت: «ما آماده‌ایم با شرکای خود در چارچوب ائتلاف اوپک به یک قرارداد برسیم و آماده‌ایم تا با امریکا در این مساله همکاری کنیم. به عقیده من لازم است برای متعادل کردن بازار و کاهش تولید همه با هم تلاش کنیم.» به گفته او، روسیه 10 میلیون بشکه کاهش جهانی تولید نفت را امکان پذیر می‌داند و آماده است طی یک همکاری در این کاهش تولید شرکت کند. پوتین اولین تاییدیه روسیه را از تمایلش برای شرکت در کاهش تولیدی که ترامپ در روز پنجشنبه اعلام کرده بود نشان داد.
جدال لفظی «روسیه و عربستان»
اما وزیر انرژی عربستان سعودی روز شنبه اظهارات روسیه مبنی بر اینکه ریاض ماه گذشته از پیمان کاهش تولید اوپک پلاس خارج شد را رد کرد. «شاهزاده فصیل بن فرحان آل‌سعود»، وزیر خارجه عربستان سعودی به اظهارات منتسب به ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه مبنی بر اینکه خروج عربستان سعودی از توافق اوپک پلاس اقدام درستی نبود واکنش نشان داد و گفت این روسیه بوده که از این پیمان خارج شده است. بر اساس گزارش رویترز، وزیر خارجه عربستان سعودی همچنین خاطرنشان کرد که موضع ریاض در خصوص تولید نفت شیل روشن است و این صنعت بخش مهمی از منابع انرژی است. این جدال لفظی در حالی صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا از ایده تلاشهای جهانی برای کاهش تولید ۱۰ میلیون بشکه در روز نفت از سطح تولید سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ و مهار ریزش قیمتهای نفت استقبال کرده است.
احتمال تعویق نشست ائتلاف اوپک
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از بلومبرگ، یکی از نمایندگان کشورهای عضو ائتلاف اوپک، موسوم به اوپک پلاس، اعلام کرد برگزاری نشستی که قرار بود روز دوشنبه به منظور پایان دادن به جنگ برسر قیمت نفت انجام شود به خاطر اختلافات عربستان و روسیه بعید به نظر می‌رسد. این نماینده با بیان اینکه ائتلاف اوپک به زمان بیشتری برای مذاکرات نیاز دارد خاطرنشان کرد که این نشست هنوز ممکن است با چند روز تعویق برگزار شود. براساس این گزارش، عربستان سعودی با یک حمله دیپلماتیک به ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه اختلافات جدیدی را بین دو صادرکننده بزرگ جهان ایجاد کرد و توافق برای کاهش تولید را به خطر انداخت. با این حال، در پی فشارهای ترامپ برای متوقف شدن جنگ قیمت میان عربستان سعودی و روسیه، گروه اوپک پلاس قرار است روز دوشنبه نشست فوق‌العاده‌ای از طریق وبینار برگزار کند تا اعضای گروه درباره کاهش تولید مذاکره کنند.
نمودار امیدوار‌کننده قیمت نفت
باهمه اینها، به دنبال امیدواری‌ها نسبت به انعقاد یک توافق جهانی برای کاهش عرضه نفت که احتمالا تا اوایل هفته آینده به دست خواهد آمد، قیمت نفت روز جمعه برای دومین جلسه متوالی افزایش داشت و بزرگ‌ترین رشد هفتگی تاریخ خود را پشت سر گذاشت. بر این اساس، قیمتهای نفت از رکورد پایین ۲۰ دلار در اوایل هفته گذشته بهبود یافتند و بزرگ‌ترین رشد هفتگی تاکنون را رقم زدند اما همچنان با قیمت ۶۶ دلار در پایان سال ۲۰۱۹ فاصله زیادی دارند. رشد قیمت‌ها در روز جمعه نیز ادامه داشت و نفت برنت در پایان معاملات روز با 4 دلار و 17 سنت معادل 13.9 درصد جهش به 34 دلار و 11 سنت رسید. قیمت نفت برنت روز پنجشنبه گذشته نیز تا 47 درصد رشد داشت و بالاترین رشد قیمت در طی یک جلسه در تاریخ معاملات نفتی را به ثبت رساند. قیمت نفت در پایان معاملات روز پنجشنبه گذشته رشد 21 درصدی را به ثبت رساند. در مجموع معاملات هفتگی نفت برنت رشد 36.8 درصدی را به ثبت رساند که بیشترین رشد هفتگی در تاریخ معاملات ثبت شده برای نفت برنت بود. قیمت نفت خام امریکا هم در پایان معاملات روز جمعه با 3 دلار و 2 سنت معادل 11.93 درصد رشد به 28 دلار و 34 سنت رسید. قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت در پایان معاملات این هفته رشد بی‌سابقه 31.8 درصدی را به ثبت رساند.
