6‚1 میلیارد دلار پول ایران در راه بازگشت
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|
قیمت اونس جهانی طلا روز جمعه 22 فروردین 99 به 1686 دلار رسیده که نسبت به هفته قبل با افزایش همراه شده است. کارشناسان بین‌المللی، دلیل رشد نرخ طلا را تزریق بیش از 2.2 تریلیون دلار کمک‌های فدرال‌رزرو امریکا برای مقابله با کرونا و حمایت از صنایع و افراد و کسب وکارها و شرکت‌های خسارت دیده در اثر شیوع کرونا ارزیابی کرده‌اند که موجب کاهش نرخ دلار در برابر طلا خواهد شد. از سوی دیگر، قیمت نفت به دنبال تصمیم اوپک پلاس مبنی کاهش 10 میلیون بشکه‌ای تولید نفت، افزایش خواهد داشت و این موارد همگی جذابیت دارایی سنتی طلا را افزایش داده است. به گزارش «تعادل»، ویروس کرونا فقط برای مرگ‌و‌میر نیامده ست، اقتصاد جهان را نابود کرده و رشد اقتصادی را در برخی کشورها به صفر رسانده است. ۲۰۰ میلیارد دلار ضرر شرکت‌های هواپیمایی، ۳۰۰ میلیارد دلار ضرر شرکت‌های تکنولوژی، ۱۰۰ میلیارد دلار ضرر تبادلات تجاری و ۳۰۰میلیارد دلار ضرر بازار بورس و سهام را به همراه داشته است.
امریکا برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی ۲.۲ تریلیون دلار از بانک مرکزی خارج کرد، ایتالیا ۱ تریلیون لازم دارد تا سرپا بایستد، کشورهای گروه ۲۰ می‌گویند ۲۰ تریلیون برای بهبود اقتصاد جهان و کشورهای بزرگ صنعتی جهان لازم است، بریتانیا می‌گوید چین باید ۶ تریلیون به عنوان غرامت به کشورهای جهان پرداخت کند و این خبرها تازه شروع کار است و همچنان باید منتظر ابعاد و عواقب اثرات ویروس کرونا بر سیاست و اقتصاد جهان باشیم.
نرخ‌ها در بازار ایران
در بازار ایران اگرچه نرخ دلار نسبت به هفته قبل کاهش داشته، اما متاثر از قیمت جهانی طلا، قیمت سکه و طلا تمایل به افزایش دارد. در اتاق معاملاتی تهران قیمت خرید دلار 16100 و فروش دلار 16120 تومان اعلام شده که نسبت به هفته قبل کاهش بیش از 300 تومانی داشته است. در بازار آزاد قیمت دلار 16130، قیمت یورو 17300 و درهم 4480 تومان بود. نرخ صرافی‌ها نیز روز پنجشنبه 21 فروردین، برای خرید دلار 15500 و برای فروش دلار 15600 تومان اعلام شد. صرافی‌ها همچنین قیمت خرید یورو را 16900 و فروش یورو را 17 هزار تومان اعلام کرده‌اند. همچنین سامانه سنا نرخ میانگین معاملات ارز در روز 19 فروردین 99، برای دلار 15678، یورو 17095، درهم4443، دلار کانادا 11975 تومان اعلام کرده است.
در بازار طلا نیز به دنبال اعلام اونس جهانی به قیمت 1684 دلار و دلار به قیمت 16120 تومان، هر گرم طلای 18 عیار 642 هزار تومان، مظنه مثقال 17 عیار 2 میلیون و 784 هزار تومان، سکه 6 میلیون و 450 هزار تومان، نیم سکه 3 میلیون و 200 هزار، ربع سکه 1 میلیون و 885 هزار، ربع سکه 975 هزار تومان معامله شد. صرافی‌های مجاز بانک مرکزی روز (پنجشنبه) قیمت دلار و یورو را نسبت به روز گذشته ثابت نگه داشتند. بر این اساس، قیمت خرید هر دلار امریکا در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۵ هزار و ۶۰۰ تومان است. همچنین این صرافی‌ها هر یورو را به قیمت ۱۶ هزار و ۹۰۰ هزار تومان خریده و در مقابل با قیمت ۱۷ هزار تومان می‌فروشند. قیمت خرید ارز در بانک‌ها نیز اندکی کمتر از قیمت خرید در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است؛ هرچند که به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور، در حال حاضر تلاش می‌شود که کمترین مراجعه به شعب بانکی صورت گیرد. پیرو اطلاعیه اخیر ستاد ملی مبارزه با کرونا برای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و لزوم تداوم کنترل بیماری کووید ۱۹ (کرونا) و جلوگیری از انتقال آن، مشاغل غیر پرریسک از جمله صنف طلا و جواهر در تهران تا ۳۰ فروردین‌ماه تعطیل هستند. همچنین پیرو دستور استانداری تهران و اطلاعیه اتاق اصناف تهران به جهت تداوم لزوم پیشگیری از بیماری کرونا، شروع فعالیت اتاق اصناف تهران و اتحادیه‌های صنفی از جمله اتحادیه طلا و جواهر تهران از تاریخ 30 فروردین خواهد بود.
رفع توقیف ۱.۶ میلیارد دلار پول ایران
با پیگیری‌های انجام شده از سوی بانک مرکزی، دادگاهی در لوکزامبورگ ۱.۶ میلیارد دلار از منابع مالی ایران را رفع توقیف و دادگاه دیگری با دستور موقت، از انتقال این منابع به امریکا جلوگیری کرده است که می‌توان امیدوار بود این مبلغ در اختیار ایران قرار گیرد. امریکا با خروج از توافق هسته‌ای در سال ۱۳۹۷، تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی را برخلاف قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بازگرداند و با تشدید این تحریم‌ها در این مدت، ارتباطات مالی بانک‌های ایران با بانک‌های سایر کشورها را قطع کرده است.عدم دسترسی نظام بانکی ایران به سیستم انتقال وجوه بین بانک‌های کشورها سبب شده تا شرایط واردات و صادرات برای ایران سخت‌تر از گذشته شده و کالاها با هزینه‌های بیشتری به ایران برسد.
اما در مقطع کنونی که همه‌گیری ویروس کرونای جدید در جهان، سلامت و اقتصاد تمامی کشورها را تحت تاثیر قرار داده است، تامین تجهیزات پزشکی و دارو از سوی ایران با دشواری‌های پیشین روبروست و با توجه به اینکه این موضوع می‌تواند سلامت تمامی دنیا را به خطر بیندازد، بسیاری از کشورها حتی کشورهای اروپایی هم‌پیمان امریکا و دبیرکل سازمان ملل نیز از امریکا خواسته تا در این شرایط، تحریم‌های ایران را به تعلیق دربیاورد.این در حالی است که نه تنها امریکا تاکنون تمایلی به تغییر شرایط تحریمی ایران نشان نداده و وزیر خارجه این کشور گفته که تحریم‌ها علیه ایران لغو نخواهد شد، بلکه دولتمردان این کشور در تلاشند تا از هر طریقی از ورود منابع مالی به ایران جلوگیری کنند. از این دست موارد، می‌توان به سنگ‌اندازی‌های این کشور در اختصاص وام صندوق بین‌المللی پول به ایران و تلاش برای بلوکه کردن اموال کشور ایران در خارج از کشور اشاره کرد.اما خبری خوش از سوی رییس‌کل بانک مرکزی ایران اعلام شد که با وجود تلاش‌های دولت امریکا، با پیش‌دستی حقوقی و پیگیری قضایی در لوکزامبورگ، دو پیروزی نصیب ایران شده است.
به گفته همتی، مبلغ ۱.۶ میلیارد دلار متعلق به بانک مرکزی نزد کلیراستریم لوکزامبورگ که از تاریخ ۲۵ دی ماه سال ۱۳۹۴ در توقیف بوده، رفع توقیف شده و سپس با صدور دستور موقت از شعبه دیگری از دادگاه‌های کشور یاد شده از انتقال همان وجوه به امریکا و توزیع میان مدعیان دروغین انتساب حادثه ۱۱ سپتامبر به ایران پیشگیری شد.
به این ترتیب، این منابع مالی ایران که ممکن بود با شیطنت امریکایی‌ها یا در توقیف بماند یا به امریکا منتقل شود، اکنون رفع توقیف شده و می‌توان امیدوار بود که در اختیار ایران قرار بگیرد.البته هنوز مشخص نیست که امکان انتقال این منابع به ایران وجود دارد یا خیر، اما در صورت رای قطعی دادگاه، ممکن است ایران بتواند این منابع مالی را صرف واردات کالاهای مورد نیاز خود در کشورهای خارجی کند.
همتی تاکید کرد: با پیگیری حقوقی بانک مرکزی، تلاش امریکا برای توقیف و انتقال وجوه بانک مرکزی ایران در اروپا خنثی شد. با رصد هوشمندانه تلاش‌های امریکا و پیش دستی در انجام اقدامات حقوقی و همچنین در نتیجه پیگیری‌های قضایی در کشور لوکزامبورگ، با شروع سال نو، دو پیروزی برای کشور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران حاصل شد.ابتدا از قرار توقیف وجوه به مبلغ ۱.۶ میلیارد دلار متعلق به بانک مرکزی نزد کلیراستریم لوکزامبورگ که از تاریخ ۲۵ دی ۹۴ در توقیف بود، رفع توقیف شد.سپس با صدور دستور موقت از شعبه دیگری از دادگاه‌های کشور یاد شده، از انتقال همان وجوه به امریکا و توزیع میان مدعیان دروغین انتساب حادثه ۱۱ سپتامبر به ایران پیشگیری شد.
پیگیری نامه به صندوق بین‌المللی پول
از سوی دیگر، رییس کل بانک مرکزی ضمن ارسال نامه‌ای برای رییس صندوق بین‌المللی پول، توضیحاتی درباره حق ایران برای بهره‌مندی از کمک‌های مالی صندوق بین‌المللی پول و کارشکنی‌های امریکا، ارایه داد.
وی افزود: حدود یک ماه پیش بعد از اعلام رسمی آمادگی صندوق بین‌المللی پول برای کمک سریع و بدون قید و شرط به کشورهایی که درگیر مقابله با ویروس کرونا هستند، درخواست ایران را برای استفاده از حق ایران از این حمایت صندوق اعلام کردم؛ اما افرادی در خارج، درصدد وارونه جلوه دادن تلاش‌ها و انحراف درخواست به‌حق ایران بوده‌اند.
همتی ادامه داد: «به همه اعلام می‌کنم که ساز و کار اروپایی اینستکس (INSTEX) و حتی کانال مالی سوییس (SHTA) که به ادعای خود امریکا از تحریم‌های یک‌جانبه امریکا مستثنی است، کانال‌های در دسترس برای انجام برخی مبادلات کمک‌های انسان‌دوستانه و از جمله منابعی است که صندوق در اختیار ایران قرار خواهد داد.»
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به مخالفت امریکا برای کمک صندوق بین‌المللی پول به ایران نوشت: «کشورهای اروپایی و سایر کشورها، در روند استفاده از این دو کانال قرار دارند. امیدوارم در این برهه تاریخی، مخالفت امریکا به وجهه تخصصی صندوق و نیزکارکرد آن برای کمک به کشورهای عضو به‌ویژه ایران، آسیبی نرساند.» همتی تاکید کرد: «ما مصمم به پیگیری درخواست خود در قالب «تامین مالی سریع RFI » هستیم و دیروز نیز در نامه‌ای به رییس صندوق، این مساله را تاکید کردم. انتظار داریم که صندوق به سرعت، به درخواست ایران که خود از بنیانگذاران این صندوق بوده است، پاسخ مثبت دهد.»
عقبگرد دلار در برابر همتایان جهانی
شاخص دلار در معاملات ریزش محسوسی را تجربه کرد. به گزارش رویترز، در جریان معاملات جمعه، بسیاری از ارزهای مختلف در برابر دلار در صعودی قرار گرفتند و دلار به عقب رانده شد.موسسه رتبه‌بندی مودی در گزارشی هشدار داده است که تداوم تعطیلی فعالیت‌های اقتصادی در امریکا در نتیجه شیوع ویروس کرونا می‌تواند میزان تولید ناخالص داخلی این کشور را ۳۰ درصد کاهش دهد. این موسسه همچنین رتبه اعتباری بسیاری از کشورها از جمله آرژانتین و استرالیا را کاهش داده است.
در تازه‌ترین دور از معاملات، پوند با افزایش ۰.۶۸ درصدی نسبت به روز قبل خود و به ازای ۱.۲۴۶۴ دلار مبادله شد. یورو ۰.۸۲ درصد بالا رفت و با رسیدن به کانال ۱.۰۹ به ۱.۰۹۴ دلار رسید. همچنین نرخ برابری هر دلار امریکا معادل ۱.۳۹۵ دلار کانادا اعلام شد. در برابر همتای سنگاپوری، هر دلار به ازای ۱.۴۱۲ دلار سنگاپور مبادله شد.در معاملات بازارهای ارزی جهانی، همچنین هر دلار با ۰.۴۹ درصد کاهش به ۱۰۸.۳۸۲ ین رسید. در برابر همتای استرالیایی، هر دلار امریکا به ازای ۱.۵۷۲ دلار مبادله شد. همچنین نرخ برابری دلار معادل ۷.۰۳۵ یوان چین اعلام شد.
