فولاد به ایران آمد

تاریخچه فولاد در ایران به سال 1306 برمی‌گرد. در این سال حکومت وقت برای تامین نیازهای ریل آهن تلاش برای تولید فولاد در کشور را آغاز کرد. بودجه‌ای که جهت راه‌اندازی این پروژه اختصاص پیدا کرد حدود 5.5 میلیون تومان بود. راه‌اندازی اولیه این پروژه موفقیت آمیز بود، اما به دلایل مشکلات مالی تا سال 1328 پروژه کنسل شد تا اینکه کنسرسیوم آلمان همکاری خود را با دولت وقت ایران آغاز کرده و پروژه را کاملا محاسبه شده راه‌اندازی کردند. 

در واقع ما باید تاریخچه فولاد کارخانه‌ای در ایران را از همین جا آغاز کنیم که کنسرسیوم آلمان تجهیزات و برنامه‌ریزی اولیه این پروژه را با ضمانت تولید روزانه تا 150 تن فولاد، اختصاص دادن یک دستگاه نورد برای کارخانه، افتتاح یک کارخانه آهک، افتتاح یک کارخانه آمونیاک، راه‌اندازی بخش تقطیر برای کارخانه، سیستم کشش سیم، ایجاد بخش ریخته‌گری فولاد، ایجاد بخش تولید آهن فرفورژه، اختصاص دادن دستگاه خرد کننده برای زغال سنگ‌ها و اشتغال زایی برای 1200 نیروی انسانی آغاز کرد. 

در سال 1941 طی جنگ جهانی دوم آلمانی‌ها از متفقین و جبهه استالین شکست خوردند و به همین دلیل وقتی که ایران توسط نیروهای متفقین تصرف شد آلمانی‌ها نیز مجبور شدند خاک ایران را ترک کرده و پروژه تولید فولاد در ایران نیمه کاره ماند. در آن زمان کارخانه تولید فولاد در کرج بود و با وجود این بحران هر آنچه برنامه‌ریزی شده بود از بین رفت و بناهای کارخانه به ویرانه تبدیل شده و تجهیزات نیز به تصرف نیروهای متفقین درآمدند. 

پس از جنگ جهانی دوم زمینه برای تولید دوباره فولاد به وجود آمد اما شکست‌های پیاپی به دلیل نبود بودجه لازم در انتظارمان بود. بارها طرح‌هایی برای راه‌اندازی کارخانه ارایه داده شد اما بانک جهانی سرمایه‌ای به آنها اختصاص نداد. گروه کراپ ایده راه‌اندازی مجدد پروژه فولاد کرج را پیشنهاد داد اما چند سال بعد موفق به جلب رضایت بانک جهانی نشد. همچنین گروه مهندس قیصر در سال 1961 پروژه دیگری را در ایای پروژه کرج ارایه داد اما مجددا بانک جهانی مانع آن شد تا اینکه در نهایت همکاری ایران و سوئد تولید فولاد در ایران را دوباره از یک رویا به واقعیت تبدیل کرد. 

اما در سال 1344 فولاد ملی ایران در اصفهان پایه گذاری شد. بودجه راه‌اندازی و سرمایه اولیه آن با صادرات گاز طبیعی به جماهیر شوروی تامین می‌شد. فولاد آریامهر در اصفهان سالانه 550 هزار تن تولید فولاد در ایران را به عهده گرفت. تولید فولاد ایران تا سال 83 با بیشترین رشد خود به سقف تولید سالانه 12 میلیون تن رسید اما تحریم‌ها و مشکلات سیاسی موجب افت تولید فولاد در ایران را به همراه داشت.