مسجدی به دیرینگی نهضت جنگل در تنکابن

آثار باستانی و میراث فرهنگی، شناسنامه و هویت هر کشور است که قدمت، تاریخچه و تمدن آن سرزمینی را مشخص می‌کند، بر این اساس حفاظت و حراست از آثار فرهنگی و تاریخی و حیات‌بخشیدن به آنها امری ضروری بوده و کشور ما نیز با شمار فراوانی از آثار باستانی و ابنیه‌های تاریخی و فرهنگی در ردیف برترین‌های دنیا قرار گرفته و دارای کهن‌ترین فرهنگ و تمدن جهانی است.  «لزربُن» یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان تنکابن است که از آن با نام مهد علم و تاریخ یاد می‌شود چراکه پیشنه علمی و تاریخی این روستا قدمتی کهن دارد، رجال بسیاری در زمینه مذهبی و سیاسی و فرهنگی و علمی از این منطقه معرفی شدند که یا خود ساکن لزربن بوده یا به واسطه تحصیل در حوزه علمیه این منطقه یا مدارس آن مدارج عالی را طی کردند. مسجد لزربن یکی از آثار بسیار قدیمی این روستا بوده که به همراه حوزه علمیه قدمتی بیش از ۱۵۰ سال دارد، از بنای حوزه علمیه امروز اثری بر جای نمانده اما بخش اعظمی از مسجد قدیمی روستا هنوز پابرجاست و علیرغم قدمت تاریخی هنوز به ثبت آثار ملی نرسیده است. بخش جنوبی از بین رفته مسجد اما با بی‌سلیقگی تمام، توسط اهالی و مسوولان مربوطه به مسجدی بزرگ و جدید تبدیل شده و اکنون مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساخت اولیه مسجد به سده ۱۲ خورشیدی و هم‎زمان با حیات ملامحمدرحیم خلعتبری تنکابنی بازمی‌گردد که توسط وی بنیان نهاده شد. یکی از کارشناسان اداره میراث فرهنگی شهرستان تنکابن قدمت این بنا را با توجه به مصالح به‌کار رفته در آن اعم از کاه و گِل، ساروج، نوع پی سنگی و حکاکی سرستون‌های چوبی سقف، بین ‌۲۰۰ تا ۲۵۰ سال پیش تخمین می‌زند.‌  این مسجد تاریخی بعدها توسط شیخ نورالدین خلعتبری فرزند ملامحمدرحیم، مورد مرمت اولیه قرار گرفت و مجددا در ۷۰ سال پیش توسط اهالی منطقه، سقف چوبی بنا با حلب تعویض شده و نماهای بیرونی و حیاط به محدوده مسجد اضافه شد، سپس در سال ۱۳۷۲ خورشیدی توسط هیات امنای وقت، داخل سقف با لمبه‌های چوبی تزئین و ستون چوبی داخل جای خود را به ۳ستون بتونی با اندکی گچکاری و رنگ آمیزی داد و کف مسجد نیز با موزاییک پوشانده شد. محمدحسین میرابوطالبی عضو هیات علمی گروه فلسفه دانشگاه گیلان قدمت این اثر را به اوایل دوره قاجار نسبت داد و به ایسنا گفت: این مسجد با طاقچه‌های مدور و مصالح موجود و ستون‌های چوبی حکاکی شده توسط ملامحمدرحیم خلعتبری به همراه یک حمام قدیمی و بازارچه محلی در روستای لزربن بنیان نهاده شد و حتی زمین ملک دارای صیغه مسجد بوده و متبرک است.