سه آسیب اقتصادی کرونا

عباس  آرگون

شیوع ویروس کرونا، بسیاری از برنامه‌ریزی‌های اقتصادی دولت‌ها را تحت تاثیر قرار داد و با توجه به اینکه هیچیک از دولت‌ها، امکان پیش‌بینی دقیق اتفاقات رخ داده در ماه‌های اخیر را نداشتند  سرنوشت اقتصاد جهان با اما و اگرهای جدی مواجه شده است. اقتصاد ایران نیز از این روند مستثنی نیست و از هفته‌های پایانی سال تاثیر این ویروس بر اقتصاد ایران خود را نشان داده و تا زمانی که سرنوشت این شیوع مشخص نشود، اقتصاد باید خود را با بودن کرونا وفق دهد. با توجه به دستور دولت در تعطیلی برخی مشاغل و محدود شدن رفت و آمدها در سطح شهر، در گام نخست، اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر جامعه بیشترین فشار را از شیوع کرونا متحمل شدند. کارگران روزمزد، دستفروشان یا افرادی که معیشت آنها مستقیما با درآمد کوتاه‌مدتشان گره خورده، در هفته‌های اخیر با مشکلات جدی مواجه شده‌اند و از این رو حمایت از آنها یک اولویت بسیار مهم به شمار می‌رود، زیرا در صورت نرسیدن منابع مالی جدید، کار برای آنها بسیار دشوار می‌شود. گروه دوم صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط و البته فعالان در حوزه مشاغل خدماتی بودند. کسب و کارهای کوچک که در سال‌های اخیر نیز با مشکلات جدی مواجه بودند، تحت تاثیر کرونا یا مجبور به بستن واحدهای صنفی خود شدند یا با کاهش تقاضا، شرایط برای ادامه کارشان بسیار سخت شد. بازار شب عید در ایران که برای کسب و کارهای کوچک بسیار تعیین‌کننده است، در اسفند سال گذشته عملا از بین رفت و این کسب و کارها زیانی جدی دیدند. مشاغل خدماتی از کافه‌ها و رستوران‌ها گرفته تا هتل‌ها، شرکت‌های مسافرتی و آژانس‌های هواپیمایی نیز در این ماه‌ها تعطیل شده‌اند و در کنار آسیب به درآمد، برای اشتغال بسیاری از کارمندان و کارگران آنها نیز دشواری‌های جدی به وجود آمده است. سومین تاثیر اقتصادی کرونا اما برای واحدهای تولیدی بوده است. در این حوزه تعداد بسیار زیادی از افراد شاغل هستند و چه در تامین نیازهای اقتصادی جامعه و چه در صادرات غیرنفتی، فعالیت این واحدهای تولیدی اهمیت بسیار زیادی دارد. همان‌طور که برای صاحبان مشاغل کوچک که تعداد محدودی نیروی کار در آنها شاغل‌اند، مشکل ایجاد شده، کارخانه‌هایی که چند صد نیرو دارند نیز خسارت فراوان دیده‌اند و با محدود شدن بازارهایشان، در آینده این فشار را بیشتر از قبل تحمل خواهند کرد. از این رو به نظر می‌رسد در صورتی که دولت برنامه حمایت از اقتصاد در شرایط کرونا را دارد، باید توجهات به‌طور همزمان به این سه حوزه وجود داشته باشد. حفظ اشتغال و تولید و دوام سرمایه‌گذاران اقتصادی در این ایام بسیار اهمیت دارد و اگر بناست اقتصاد ایران به فعالیت خود در روزهای پس از کرونا ادامه دهد، امروز باید حفظ ظرفیت‌ها را به عنوان یک اولویت غیرقابل چشم‌پوشی در نظر گرفت.