افزایش حجم مصرف پلتفرم‌ها و تکاپوی تولیدکنندگان دیجیتالی
اگرچه افزایش ترافیک اینترنت اتفاقی است که هر ساله در ایام نوروز رخ می‌دهد اما به دلیل شیوع کرونا، این افزایش از اوایل اسفند رخ داد و البته در این مدت تولیدکنندگان محتوا و پلتفرم‌های مختلف نیز تلاش کردند تا غنای محتوا را افزایش دهند که از جمله آن می‌توان به انتشار آهنگ‌ها و آلبوم‌های جدید، برگزاری کنسرت‌های آنلاین و بازی‌ها و کتاب‌های دیجیتال جدید اشاره کرد. این موارد همچنین منجر به افزایش حجم ترافیک مصرفی شد و پلتفرم‌های مختلف، با افزایش‌های ۴۰ تا ۵۰ درصدی مشترکان مواجه شدند و هم تولیدکنندگان محتوای دیجیتال روزهای شلوغی را پشت سر گذاشتند.
با شیوع کرونا، استقبال مردم نسبت به محتوای دیجیتال از بازی‌های آنلاین گرفته تا فیلم و کتاب و موسیقی که همه آنها در بستر وب عرضه می‌شد افزایش یافت. از طرفی بسیاری از شرکت‌ها مجبور به دورکاری شدند و در بخش تولید محتوای دیجیتال نیز تجربه جدیدی رقم خورد. سعید رسول‌اف، عضو هیات‌مدیره فدراسیون فاوا و رییس اتحادیه تولیدکنندگان نرم‌افزار موبایل با اشاره به افزایش استفاده کاربران از نرم‌افزارهای موبایلی پس از شیوع کرونا بیان کرد: در ایام شیوع کرونا بخشی از کسب‌و‌کارها به سمت تعطیلی رفتند و مردم در فضای تعطیلی و دورکاری قرار گرفتند و اوقات فراغت بیشتری پیدا کردند. از همین رو بخش تولید محتوای دیجیتال از آنجایی که از جذابیت بسیار بالایی برخوردار است، در این ایام مورد استقبال بیشتر قرار گرفت. مردم در این دوران بیشتر به دنبال دیدن فیلم، بازی کردن، موزیک و متون دیجیتال بودند. البته این نکته را نیز باید یادآور شد که در سال‌های قبل در ایام نوروز نیز این رشد را داشتیم و اما امسال این پیک زودتر آغاز شد. از اوایل اسفند که این اتفاق رخ داد، تولیدکنندگان محتوا و پلتفرم‌های مختلف نیز تلاش کردند تا غنای محتوا را افزایش دهند که از جمله آن می‌توان به انتشار آهنگ‌ها و آلبوم‌های جدید، برگزاری کنسرت‌های آنلاین و بازی‌ها و کتاب‌های دیجیتال جدید اشاره کرد. همه این اقدامات در راستای استقبال مردم صورت گرفت. در چنین شراطی هم حجم ترافیک مصرفی افزایش پیدا کرد و هم تولیدکنندگان محتوای دیجیتال روزهای شلوغی را پشت سر گذاشتند.
وی درباره سرعت و پهنای باند اینترنت و میزان افزایش استفاده کاربران نسبت به سال گذشته بیان کرد: به شکل عمومی، افزایش‌های ۴۰ تا ۵۰ درصدی مشترکان در پلتفرم‌های مختلف را شاهد بودیم. در ساعات اوج ترافیک که بیشتر مربوط به پایان شب بود، همه نسبت به این موضوع گلایه داشتند. در این شرایط هم پلتفرم‌ها به لحاظ زیرساختی تحت فشار قرار گرفتند و هم اینکه اینترنت با پیک عجیبی مواجه شد که در شرایط نرمال این شرایط رخ نمی‌داد.
عضو هیات‌مدیره فدراسیون فاوا با اشاره به چالش‌های توسعه و تهیه محتوای جدید، بیان کرد: این چالش بسیار جدی بود. در حوزه برنامه‌نویسان، شاهد آن بودیم که اپلیکیشن‌ها مثل قبل امکان آپدیت کردن و بهروزرسانی نداشتند. از همین رو هم به ضرر توسعه‌دهندگان بود و هم به ضرر پلتفرم‌هایی که این محتوا را عرضه می‌کردیم. دلیل آن هم این بود که اکثر ما تجربه عملی این دورکاری را به چنین شکلی نداشتیم. پیش‌تر بحث دورکاری به عنوان یک گزینه مطرح می‌شد. اما در ایام شیوع کرونا، همه تیم‌ها از یکدیگر فاصله داشتند و شرکت‌ها برمبنای زیرساختی که قبلا فراهم کرده بودند مجموعه را مدیریت می‌کردند. البته رویکرد شرکت‌ها با یکدیگر متفاوت بود. برخی از اپلیکیشن‌ها که می‌توانستند با یک بهروزرسانی کاربران جدیدی را جذب کنند با تاخیر این کار صورت می‌گرفت. در بحث تولید محتوا نیز همین شرایط حاکم بود. به‌طور مثال در یک انیمیشن کوتاه زیر پنج دقیقه، گوینده‌ها و انیماتورها هر کدام در یک جا بودند و هماهنگ کردن این افراد با یکدیگر و حجم بالای اطلاعات یک کار چند روزه دو هفته به طول انجامید. به هر حال این تجربه دو تا سه ماه یک تجربه واقعی دنیای دیجیتال بود و همه ما درس‌های جالبی از آن گرفتیم.
رسول‌اف با بیان اینکه تجربه دورکاری در دوران کرونا یک تجربه متفاوت بود، افزود: هنگامی که با همکاران فنی و بازرگانی صحبت می‌کردیم به این نتیجه رسیدیم برای کاری که تا کنون فکر می‌کردیم نیاز به یک نیروی تمام وقت به صورت حضوری است، می‌توانیم از نیروهای غیرحضوری استفاده کنیم. البته این صحبت پیش از این هم مطرح بود، اما کرونا ما را مجبور کرد که این ایده را به عمل تبدیل کنیم. اگر برنامه‌ریزی و زیرساخت وجود داشته باشد، این شیوه کار تجربه بدی نخواهد بود. نکته دیگر اینکه تجربه جالبی در بحث منابع انسانی داشتیم. در ایام کرونای اسفند ماه که شرکت در حد ۹۰ درصد دورکار بودند، مهم‌ترین چالش در بدو امر چالش اعتماد و بهره‌وری در دوره دورکاری بود. ما در این دوره حتی توانستیم بهره‌وری و اعتماد را نیز به دست آوریم.
وی در پاسخ به اینکه آیا عدم حضور فیزیکی در محل کار به فضای تعاملی و همکاری لطمه وارد نمی‌کند؟ توضیح داد: در کلان ماجرا، در برخی از حوزه‌ها مانند بازرگانی و بازاریابی این یک چالش جدید بود. در این حوزه تعاملات انسانی بسیار جدی است. اثربخشی که می‌توان در یک جلسه حضوری گذاشت بسیار بیشتر از یک جلسه آنلاین و تصویری است. اما در بعضی از کارهای دیگر مانند فنی و پشتیبانی که پیش‌تر احساس می‌کردیم به حضور فیزیکی نیاز دارد، دریافتیم که دورکاری حتی می‌تواند گزینه بهتری باشد. ولی در سایر حوزه‌ها از جمله بازاریابی و مالی دورکاری جواب نمی‌دهد و کاملا یک چالش عمده محسوب می‌شود.
عضو هیات‌مدیره فدراسیون فاوا با اشاره به امکان استفاده از دورکاری به عنوان یک روند بلندمدت بیان کرد: اگر تجربه‌ها را کنار هم بگذاریم می‌توانیم به عنوان گزینه، دورکاری را در نظر بگیریم. درحوزه تولید محتوا به‌خصوص در بخش‌هایی که به اطلاع‌رسانی و روابط عمومی نیاز داریم، در این مدت توانستیم با افرادی که در تهران نیستند کار کنیم و تجربه بسیار رضایت‌بخش بوده است. این باور و اعتماد هم برای ما و هم برای کسی که کیلومترها دورتر از ما بود، به وجود آمد. ما در این دوره زندگی دیجیتال واقعی را تجربه کردیم. در روزهای اول شیوع کرونا این دغدغه وجود داشت که چگونه جلسات برگزار شود و چگونه مدیریت پروژه و همکاری شکل بگیرد. شاید سوالاتی که در اسفند ماه ذهن همه ما را به خود درگیر کرده بود در فروردین ماه به پاسخ آن رسیده بودیم. هرکدام به تناسب کسب‌وکار، تجربه و منابع انسانی که در اختیار داشتیم ابزارها را شناسایی کردیم و فرآیندها را بازطراحی و استفاده کردیم. باز هم می‌توان از بسترهایی که در این دوره به وجود آمد کماکان استفاده کرد.
رسول‌اف در پاسخ به اینکه اگر این روند ادامه پیدا کند، شرایط تولید محتوای دیجیتال ما طی دوسه ماه آینده چگونه خواهد بود؟ اظهار کرد: پاسخ به این سوال در حال حاضر سخت است. تجربه این دوره نشان داد که یک کشش بسیار زیاد در بازار محتوا وجود دارد و در حوزه تولید محتوای فاخر ایرانی- اسلامی آنگونه که باید کار نکردیم. وقتی چنین کششی وجود دارد، این تقاضا شرکت‌های تولید‌کننده محتوا را مجاب می‌کند که سرمایه‌گذاری را افزایش و فعالیت خود را گسترش دهند. اما اگر این کشش و تقاضا در این مدت را کنار بگذاریم در شرایط عادی ادامه روند سخت خواهد بود و چالش بسیار زیادی ایجاد می‌کند. البته نباید فراموش کرد اقتصاد کشور به‌شدت تحت تاثیر شیوع کرونا قرار گرفته و به لحاظ ذهنی نیز بسیاری از افراد دچار استرس و تنش هستند و قطعا این شرایط و فشار اقتصادی به خانواده‌ها تحمیل می‌شود. اما در حوزه دیجیتالی تقاضای قابل توجه به وجود آمده و شاید این شرایط بتواند بخشی از تولیدکننده‌ها را مجاب به سرمایه‌گذاری در این زمینه کند. ولی اکنون تولیدکنندگان محتوا هم نیاز دارند همان‌گونه که به سایر حوزه‌ها توجه ویژه صورت می‌گیرد به این بخش نیز توجه شود.
