فرار یار غار رضاخان از ایران

۱۳۹۹/۰۲/۲۰ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۶۷۰۰۹
فرار یار غار رضاخان از ایران

مخبرالسلطنه درباره حسین دادگر یا همان عدل‌الملک نوشته است: «زمانی که رضاشاه از سفر ترکیه مراجعت فرمودند، عدل‌الملک رییس مجلس نطقی به عنوان خیرمقدم ایراد کرد که ضمن آن گفته بود، ترقیات و پیشرفت ایران از ترکیه بیشتر است که موجب تغیر شدید شاه شده و کلام او را قطع کرده بود. دادگر، مردی خسیس و مال‌اندوز بود. در تهران مستغلاتی برای خود دست و پا کرد و با خستی که در خرج کردن داشت هر روز بر ثروت او اضافه می‌شد.» اما همه تملق‌ها و مال‌اندوزی‌های دادگر در نهایت برای روزهای سخت او به دادش نرسید.  سال 1314، سال تشدید جنون سوء ظن رضاشاه و دستگیری و زندان و اعدام و تبعید نزدیک‌ترین همراهان او شد. درعین حال که سال فرامین مستبدانه رضاشاه برای تغییر لباس و کلاه مردم ایران.  بیستم اردیبهشت 1314 حسین دادگر مشهور به عدل‌الملک رییس نظمیه و نماینده نخست تهران که در 3 دوره گذشته ریاست مجلس شورای ملی را برعهده داشت به دنبال پرونده‌سازی سرلشکر آیروم به باکو تبعید شد. عدل الملک (حسین دادگر) از سال 1301 به سردار سپه نزدیک شد و جزو دوستان و یاران او بود و در اجرای برنامه‌ها، او را یاری می‌داد، با توصیه سردار سپه در آخرین کابینه مشیرالدوله به کفالت وزارت فوائد عامه و تجارت رسید و در دوران رییس الوزرایی سردار سپه معاون رییس الوزرا شد. پس از خلع قاجاریه و استقرار سلطنت پهلوی در اولین کابینه که به ریاست ذکاءالملک فروغی تشکیل شد، دادگر مقام وزارت داخله را گرفت. در دوره هفتم به ریاست مجلس انتخاب شد در حالی که در آن مجلس افرادی چون وثوق الدوله و محتشم السلطنه عضویت داشتند. در ادوار هشتم و نهم نیز مقام ریاست مجلس را برای خودش حفظ کرد. در انتخابات دوره دهم ریاست انجمن نظارانتخابات تهران با او بود و سرانجام وکیل اول تهران شد ولی اواسط 1313 قبل از افتتاح مجلس دهم، درحالی که با قدرت کامل بر مجلس ایران ریاست می‌کرد مورد غضب رضاشاه واقع شد و نزدیک بود به سرنوشت تیمورتاش و سردار اسعد دچار شود، ولی فروغی به داد او رسید و شاه را راضی کرد که دادگر ایران را ترک کند. از کشور به باکو تبعید شد و مدت‌ها در کشورهای سوییس و بلژیک و فرانسه زندگی می‌کرد و در ایام جنگ از نظر معیشت متحمل سختی و گرفتاری شد. او بعد از سال 20 و تبعید رضاخان به ایران بازگشت و در انتخابات دوره اول سنا از طرف مردم مازندران سناتور شد و هنگام انتخابات ریاست مجلس سنا یکی از کاندیداها بود. اواخر دوره دوم سنا، دادگر به علت سقوط از پلکان خانه مسکونی خود به شکستگی پا دچار شد. مدتی در اروپا به معالجه پرداخت و بهبود نسبی یافت ولی از آن تاریخ غالبا به مطالعه در منزل وقت می‌گذرانید. عدل‌الملک دادگر یکی از وزرای تحصیلکرده بود که به زبان‌های خارجی نیز آشنایی داشت. او در سال 1349 در سن 84 سالگی در تهران درگذشت.