بازار سرمایه جای فساد نیست

قیمت خودرو به صورت دستوری ابلاغ می‌شود در حالی که حتی یک نفر نیز وجود ندارد که این کالا را با قیمت مصوب خریده باشد

گروه بورس| محمد امین خدابخش|

تاثیر تعیین قیمت‌ها به شیوه دستوری محدود به بازار مصرف و تولید‌کننده نمی‌ماند و مسوولیت جدی ضرر احتمالی سهامداران نیز به عهده تصمیم‌گیران است. سعید اسلامی بیدگلی، در خصوص لزوم دوری از فساد در بازار سرمایه به خصوص بورس کالا گفت: بازار سرمایه محل شفافیت و آزاد‌سازی است نه محل توسعه فساد. به عنوان یک فعال بازار سرمایه که از طرف نهادهای مالی فعال در بازار سمت دبیرکلی کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران دارم و به این واسطه در شورای عالی بورس عضو هستم، فکر می‌کنم که که اگر قرار باشد فساد دوام داشته باشد، جای آن در بازار سرمایه نیست. وی افزود: اگر یک کالایی بیرون از بازار قیمتی بسیار متفاوت از آنچه که در بورس کالا با آن موافقت می‌شود، دارد و اعلام می‌شود که کالا باید به خریداری که از خارج از بازار مشخص شده تخصیص داده شود، فکر می‌کنم دلیلی برای معامله آن کالا در بازار سرمایه وجود ندارد. برای قیمت‌گذاری‌هایی از این دست نیازی به بورس کالا نیست و می‌توان آن را با عرف خارج از بازار نیز تعیین کرد.

   باید تعارف را کنار گذاشت

اسلامی بیدگلی تاکید کرد: به نظر من همه فعالان بازار سرمایه باید تعارف را کنار بگذارند و جلوی این رویه غلط بایستند. فکر می‌کنم که این نوع قیمت‌گذاری و این شیوه توزیع به‌رغم تمامی دلایلی که برای آن مطرح می‌شود، صرفا دستاویزی برای توزیع رانت و فساد است که از سوی مافیای پشت این توزیع رانت وجود دارد و هیچ کمکی به اقتصاد کشور نمی‌کند.  این عضو شورای عالی بورس با ذکر مثالی از بازار خودرو و اثرات مخرب تعیین دستوری قیمت‌ها در بازار سهام گفت: در حال حاضر شاهد آن هستیم که قیمت خودرویی مانند پراید به صورت دستوری به تولیدکنندگان ابلاغ می‌شود در حالی که حتی یک نفر نیز وجود ندارد که این کالا را با قیمت مصوب خریداری کرده باشد. این در حالی است که تاثیر این نحوه قیمت‌گذاری در بازار سهام کاملا مشهود است. هم‌اکنون شاهد آن هستیم که زیان سنگین خودرو‌سازی‌ها منجر به اثرپذیری سهامداران این شرکت‌ها از این شیوه غلط شده است.  اسلامی ادامه داد: این در حالی است که اگر روزی رونق موجود بازار سرمایه متوقف شود و قیمت‌ها براساس صورت‌های مالی تعیین شود، ممکن است بسیاری از سهامداران به‌طور جدی از تصمیماتی که در جهت قیمت‌گذاری خودرو گرفته شده متضرر شوند. بنابراین تاثیر تعیین قیمت‌ها به شیوه دستوری محدود به بازار مصرف و تولید‌کننده نمی‌ماند و مسوولیت جدی ضرر احتمالی سهامداران نیز به عهده تصمیم‌گیران این حوزه است. وی تاکید کرد: من به عنوان فعال بازار سرمایه، نگران فعالیت این بازار هستم اما به نظرم اگر کسی نگران اقتصاد کشور و صنعت است باید در این خصوص تذکرات جدی بدهد.  سعید اسلامی افزود: ما در مورد بسیاری از کالاها که وارد بورس کالا شده‌اند شاهد اثرات مثبتی بوده‌ایم. بنا بر این فکر می‌کنم اگر قیمت‌گذاری کالاها را از دست نهادهای حاکمیتی خارج کنیم و به بازار سرمایه بسپاریم حتما به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.  این عضو شورای عالی بورس گفت: فکر می‌کنم که هم دولت و هم نهادهای حاکمیتی باید بنگاهداری را رها کنند. این دستگاه‌ها باید سهامی را که در شرکت‌های بورسی در اختیار دارند متعهدانه در بورس عرضه کنند و تامین مالی خود را از این طریق انجام دهند. درصورتی که این کار صورت گیرد باید درخصوص وجوه حاصل از فروش این سهام شفاف‌سازی صورت بگیرد تا مشخص شود درآمدهای حاصل از فروش سهام آنها چگونه صرف شده است. چراکه در حال حاضر نگرانی در مورد کسری بودجه دولت وجود دارد.

به گفته اسلامی اساسا موضوع واگذاری سهام و فروش بنگاه‌ها مساله مهمی است که به نظر می‌آید بخشی از آن در سال‌های اخیر جنبه نمایشی داشته است. چرا که برای مثال عرضه 5 درصد سهام یک شرکت تاثیر چندانی بر روند خصوصی‌سازی ندارد.

   لزوم توجه جدی به مصرف منابع 

حاصل از فروش سهام

وی افزود: وقتی تامین مالی از محل فروش دارایی‌های بلندمدت است، طبیعتا منابع حاصل از آن باید صرف طرح‌هایی شود که بازدهی بلندمدت ایجاد می‌کنند. باید توجه داشت که هزینه‌های جاری همیشه وجود دارند اما فروش دارایی‌ها تنها یک بار میسر می‌شود، از این رو به رغم وجود مشکلاتی نظیر کسری بودجه نیز منطقی نیست چنین کاری انجام شود، مگر آنکه پول حاصل از فروش سهام در جهتی مصرف شود که جریان نقد پایدار برای کشور ایجاد کند.  دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در پایان خاطرنشان کرد: به نظر من بسیاری از شرکت‌های بزرگ در حال حاضر می‌توانند از طریق فروش سهام در بازار سرمایه منابع مالی جذب کنند و وجوه حاصل از این روش را صرف تامین مالی طرح‌های خود کنند.