ورود ارز صرافی‌ها به کانال جدید قیمتی
گروه بانک و بیمه |
به دنبال افزایش نرخ‌های ارز و طلا و سکه در روزهای اخیر، روز یکشنبه 28 اردیبهشت 99 دلار در صرافی‌های مجاز بانکی با رشد ۲۲۰ تومانی به کانال ۱۷ هزار تومانی وارد شد و نرخ لحظه‌ای خرید دلار در سامانه سنا و صرافی‌ها به 16920 تومان و نرخ فروش دلار به 17020 تومان رسید. همچنین صرافی‌های مجاز بانکی و سامانه سنا نرخ لحظه‌ای خرید یورو را 18320 و نرخ فروش یورو را 18420 تومان اعلام کرده‌اند.
به گزارش «تعادل»، سامانه سنا نرخ ارز معاملات انجام شده در تاریخ 26 اردیبهشت 99 را برای دلار 16792، یورو 18207، درهم 4556، یوآن 2360، پوند 20010، لیر ترکیه 2480 و دلار کانادا 12480 تومان اعلام کرده است. همچنین سامانه نیما نرخ میانگین حواله ارزی در 26 اردیبهشت 99 را برای دلار 13853، یورو 16066، درهم 3957، یوآن 2222 تومان اعلام کرد. به نظر کارشناسان، روند عرضه و تامین ارز با وضعیت مناسبی ادامه دارد و کمبودی از طرف عرضه وجود ندارد اما در روزهای اخیر برخی نابسامانی‌ها در بازارهای موازی مانند خودرو و طلا، زمینه رشد قیمت‌ها در بازار ارز رافراهم کرد. رییس کل بانک مرکزی در واکنش نوسانات نرخ ارز به مردم نسبت به بالارفتن ریسک سرمایه‌گذاری در بازار ارز هشدار داده است. قیمت خرید ارز در بانک‌ها نیز اندکی کمتر از قیمت خرید در صرافی‌های مجاز بانک مرکزی است؛ هرچند که به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور، در حال حاضر تلاش می‌شود که کمترین مراجعه به شعب بانکی صورت گیرد. در بازار ارز رسمی، بانک مرکزی روز یکشنبه نرخ رسمی ۴۷ ارز را اعلام کرد که به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی نرخ‌ها در مقایسه با روز گذشته ثابت ماند. بر اساس اعلام بانک مرکزی، هر دلار امریکا، ۴۲ هزار ریال قیمت خورد و هر پوند انگلیس، ۵۰ هزار و ۸۴۶ ریال و هر یورو، ۴۵ هزار و ۴۴۴ ریال قیمت‌گذاری شد.
دلار و اونس، قیمت‌ها را در بازار طلا بالا بردند
در بازار طلا نیز به دنبال افزایش اونس جهانی طلا به قیمت یک هزار و ۷۴۳ دلار و افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و معاملات نقدی به قیمت 17450 تومان، قیمت طلا و سکه افزایش یافت. عامل اصلی رشد قیمت طلا و سکه در معاملات روزهای اخیر، افزایش قیمت دلار در داخل و همچنین چشم‌انداز رشد بهای اونس در بازارهای جهانی است. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار آزاد تهران با رشد حدود ۳۰ هزار تومانی به رقم 7 میلیون و ۳۸۰ هزار تومان فروخته شد. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم هفت میلیون و ۱۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شد.همچنین نیم‌سکه نیز سه میلیون و ۸۲۰ هزار تومان، ربع سکه دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و هر قطعه سکه گرمی یک میلیون و۵۰ هزار تومان تعیین قیمت شد.هر گرم طلای خام ۱۸ عیار ۷۱۹ هزار تومان و هر مثقال طلا نیز سه میلیون و ۱۱۸ هزار تومان ارزش‌گذاری شد.
رشد 30 درصدی سکه در سال 98
از سوی دیگر، آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که متوسط قیمت یک سکه بهار آزادی طرح جدید در سال ۹۸ معادل ۴ میلیون و ۶۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان بود که نسبت به سال ۹۷ برابر ۲۹.۹ درصد افزایش یافته است. براساس آمار بانک مرکزی، متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم در بازار آزاد شهر تهران در اسفندماه سال جاری ۵ میلیون و ۸۹۷ هزار و ۳۰۰ تومان بود که در مقایسه با‌ماه قبل و‌ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱۷.۹ درصد و ۳۱.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین حداقل و حداکثر نرخ فروش سکه مذکور در‌ماه یاد شده به ترتیب ۵ میلیون و ۳۴۱ هزار و ۷۰۰ تومان و ۶میلیون و ۱۵۸ هزار و ۳۰۰ تومان بوده است. متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در اسفندماه ١٣٩٨ در بازار آزاد شهر تهران ۵میلیون و ۹۸۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود که در مقایسه با‌ماه قبل و‌ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱۸.۶ درصد و ۲۹.۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین حداقل و حداکثر نرخ فروش سکه مذکور در‌ماه یاد شده به ترتیب ۵ میلیون و ۳۷۵ هزار تومان و ۶ میلیون و ۲۵۵ هزار تومان بوده است متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی طرح قـدیم در بازار آزاد شهر تهران در سال ۹۸ معادل ۴ میلیون و ۵۲۳ هزار و ۴۰۰ و طرح جدید ۴ میلیون و ۶۱۸ هزار و ۱۰۰ تومان بود که نسبت به سال ۹۷ به ترتیب ۳۳.۹ درصد و ۲۹.۹ درصد افزایش یافته است. متوسط قیمت سکه طرح جدید در بهمن‌ماه سال گذشته ۵ میلیون و ۴۳ هزار و ۷۰۰ تومان، دی‌ماه ۴ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۳۰۰ تومان، آذرماه ۴ میلیون و ۴۵۰ هزار و ۸۰۰ تومان، آبان‌ماه ۴ میلیون و ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان، مهر‌ماه ۴ میلیون و ۹ هزار و ۶۰۰ تومان، شهریور‌ماه ۴ میلیون و ۹۴ هزار و ۹۰۰ تومان، مرداد‌ماه ۴ میلیون و ۲۰۳ هزار و ۲۰۰ تومان، تیرماه ۴ میلیون و ۴۷۰ هزار و ۱۰۰ تومان، خرداد‌ماه ۴ میلیون و ۶۶۳ هزار و ۸۰۰ تومان، اردیبهشت‌ماه ۵ میلیون و ۷ هزار و ۴۰۰ تومان و در فروردین‌ماه ۴ میلیون و ۷۹۸ هزار و ۸۰۰ تومان بوده است.
تابلوی معاملات سکه تا اطلاع ثانوی
در مرحله پیش گشایش
از سوی دیگر، به دنبال طرح انتقادهایی در مورد اختلاف قیمت 300 تا 500 هزار تومانی قیمت سکه در بورس با بازار آزاد، بورس کالا اعلام کرد: نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به دلیل وجود قیمت‌های نامتعارف در تابلوی معاملات تا اطلاع ثانوی در مرحله پیش گشایش باقی خواهد ماند. بورس کالا با صدور اطلاعیه‌ای در خصوص معاملات امروز گواهی سپرده سکه طلا اعلام کرد: نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی سکه طلا به دلیل وجود قیمت‌های نامتعارف در تابلوی معاملات تا اطلاع ثانوی در مرحله پیش گشایش باقی خواهد ماند. این نمادها شامل سکه تمام بهار تحویل یک روزه بانک‌های صادرات، (سکه۹۹۱۲پ۰۴)، سامان (سکه۹۸۱۲-۰۳) رفاه کارگران (سکه۰۰۱۲پ۰۱) و بانک ملت (سکه۰۰۱۱پ۰۲) – بورس کالا است . گفتنی است، از ساعتی قبل در گواهی سکه بورسی، فروشنده‌ها از خریداران پیشی گرفته اند؛ ولی چهار نماد مذکور مجاز به معامله نیستند؛ صندوق‌های مبتنی بر طلا کاهش ۷درصدی قیمت داشته‌اند.
تعطیلی بازار گواهی سپرده سکه به صلاح نیست
اما در عین حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که باید معاملات کاغذی سکه برای امنیت دارایی مردم و اعتماد به بازار آتی سکه تقویت شود. دنیای امروز نباید مانند گذشته باشد که سکه و پول و ارز در خانه‌ها و جیب مردم باشد. باید دارایی‌ها از زمین و خانه و کارخانه و سهام شرکت گرفته تا ارز و سکه و طلا به صورت کاغذی یا حتی الکترونیکی در اختیار مردم باشد تا امنیت دارایی مردم حفظ شود. سکه و ارز باید در بانک باشد نه خانه‌ها و گاوصندوق‌ها و باید از طریق بورس و اینترنت به صورت کاغذی و الکترونیکی معامله شود. نباید با گونی پول و کیف سکه و ارز معامله کنیم و برای همه این موارد معاملات باید الکترونیکی شود.
به گزارش ایسنا، در حالی که زمزمه‌های احتمال توقف معاملات گواهی سپرده سکه طلا به گوش می‌رسد، یک کارشناس اقتصادی بر این باور است که نگاه کوتاه‌مدت برای ایجاد محدودیت بر سر راه بازدهی بازارهای مختلف می‌تواند تا حدی قیمت‌ها را کنترل کند، اما در بلندمدت تنها باعث وخیم‌تر شدن اوضاع می‌شود. اتفاقات اخیر در بازار سکه و گران‌تر بودن قیمت سکه بورسی نسبت به سکه در بازار نقدی باعث شده احتمال این وجود داشته باشد که گواهی سپرده سکه طلا به عنوان بازار رسمی و شفاف سکه طلا، به زودی با استدلال خط دادن قیمت گواهی سکه به بازار نقدی توسط بانک مرکزی متوقف شود. این درحالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند کنار گذاشته شدن این ابزار مالی روی سکه تنها عاملی در جهت بها دادن به بازارهای غیرشفاف ختم می‌شود و تاثیر مثبتی بر کاهش قیمت سکه نقدی نخواهد داشت. در این راستا، کامران ندری در مورد احتمال کنار گذاشته شدن گواهی سپرده سکه طلا از سوی بانک مرکزی اظهار کرد: بانک مرکزی در تلاش است تا در یک نگاه کوتاه‌مدت، در بازارهای طلا، ارز و سپرده‌ها، بازدهی را مدیریت کند.
وی ادامه داد: کاهش نرخ سود سپرده‌های یک ساله بانکی با همین منطق انجام شد و با توجه به وضعیت ویژه ارزی کشور، محدودیت‌های ایجاد شده در بازار ارز هم در همین راستا قرار دارد و البته این نگاه در کوتاه‌مدت منطقی هم هست. ایجاد محدودیت بازدهی در بازار سکه طلا هم در ادامه همین نگاه صورت می‌گیرد و از آنجا که نرخ دلار و نرخ طلا با یکدیگر همبستگی مثبت دارند، مسوولان بانک مرکزی کشور نگران هستند که افزایش بازدهی در یکی از این دو، به افزایش بازدهی در دیگری ختم شود. عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی کشور با بیان اینکه باید توجه کرد که معاملات گواهی سپرده سکه طلا در بستر بورس مزیت‌های زیادی در مقایسه با معامله فیزیکی طلا دارد، توضیح داد: از جمله آن قابلیت نقدشوندگی و امنیت بالا و سهولت معامله به شیوه آنلاین است. به همین دلیل، تقاضا برای گواهی سکه در ماه‌های اخیر افزایش داشته است. از طرف دیگر، این نوع سپرده بر خلاف سپرده‌های پولی، تناظر یک به یک با سکه‌های طلا دارد. ندری افزود: به عبارت ساده‌تر، بانک‌ها به ازای تعدادی مشخص از گواهی سپرده طلا، تعدادی مشخص از سکه‌های طلای فیزیکی را نگه داری می‌کنند و این با فرآیند تسهیلات دهی بانک‌ها تفاوت دارد. در فرآیند تسهیلات دهی، بانک می‌تواند بیش از دارایی واقعی سپرده‌های خود تسهیلات بدهد. وی با تاکید بر اینکه اکنون هم ممکن است بانک مرکزی ابزار گواهی سپرده طلا را تضعیف نکند و از روش دیگری برای کاهش میزان بازدهی در بازار سکه طلا استفاده کند، اظهار کرد: برای مثال ممکن است به بانک‌ها اجازه استفاده از اهرم بدهند، به این معنی که الزام به نگهداری ذخیره ۱۰۰ درصدی سکه طلا را بردارند و در نتیجه، گواهی بیشتری به بازار عرضه شود. به گفته این کارشناس اقتصادی نگاه کوتاه‌مدت برای ایجاد محدودیت بر سر راه بازدهی بازارهای مختلف می‌تواند تا حدی قیمت‌ها را کنترل کند، اما در بلندمدت تنها به وخیم‌تر شدن اوضاع می‌انجامد.
ندری در ادامه با بیان اینکه قانون ظروف مرتبطه که علاوه بر فیزیک در اقتصاد هم کاربرد دارد، گفت: این قانون می‌گوید که شما نمی‌توانید بازدهی سپرده‌های بانکی را در حد ۱۵ درصد نگه دارید ولی بازار سرمایه بازدهی مثلاً ۲۰۰ درصدی داشته باشد. به عبارت ساده‌تر، اگر چنین کاری بکنید، دیر یا زود، نقدینگی به بازار جدید کوچ می‌کند. در مورد گواهی‌های سپرده طلا هم همین طور است و با ایجاد محدویت در این بازار، در بلندمدت بازارهای دیگر دستخوش در هم ریختگی خواهند شد.
از بین رفتن اعتماد به بازارهای آتی
در حالی که گفته‌هایی مبنی بر احتمال توقف معاملات گواهی سکه از سوی بانک مرکزی مطرح شده، یک کارشناس اقتصادی معتقد است که اکنون مسوولیت اصلی بانک مرکزی عملیات بازار باز و کنترل تورم است و راهکار موثر در این زمینه قبول اصول بازار آزاد و دستکاری نکردن این معاملات است زیرا، این اقدام سیگنال‌های منفی برای بازارهای آتی و اعتماد سرمایه‌گذاران ارسال می‌کند که اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
این روزها قیمت‌های گواهی سپرده سکه در بورس کالا تحولات قیمتی زیادی نسبت به بازار فیزیکی طلا دارد که واکنش‌های زیادی را در پی داشته، این امر به دلیل سودآوری و رشد بسیار مناسب بازار سرمایه منجر شده که مردم طلای خود را تبدیل به سکه کرده و با تبدیل آن به گواهی سپرده در بورس کالا، نقشی در افزایش قیمت این کالا در بورس داشته باشند. در پی این موضوع، گفته‌هایی مبنی بر ورود بانک مرکزی به این قضیه و توقف معاملات این نوع گواهی مطرح شده که یک کارشناس اقتصادی درباره این اقدامات به ایسنا، توضیح داد: اگر به بازار اعتقاد داریم که در بلندمدت سرمایه‌گذارانی به این بازار اعتماد کرده‌اند و وارد آن شده‌اند، باید بدانیم که با متوقف کردن بازار معاملات گواهی سپرده سینگالی که به اقتصاد و به خصوص بورس کالا داده می‌شود، بسیار منفی خواهد بود و بازارهای آتی را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد.
پیام مولوی با بیان اینکه راهکار در این زمینه حذف یا توقف معاملات گواهی سپرده نیست بلکه قبول کردن یکسری قواعد در بازار است، گفت: این توقف در سایر بازارهای اقتصادی هم دیده می‌شود، به عنوان مثال در بازار سرمایه سعی بر این است که آن را تحت کنترل درآوریم.
وی افزود: بازارهای مالی یک شبه ایجاد نمی‌شوند بلکه بر اثر جلب تدریجی اعتماد مردم و سرمایه‌گذاران، عمق و وسعت پیدا می‌کند که با توقف و حذف، اعتمادها به ابزارها و بازارهای آتی کاهش پیدا می‌کند. دبیرکل انجمن اقتصاد ایران معتقد است که اگر معاملات گواهی سپرده متوقف شود آیا می‌توان خرید و فروش طلا و سکه را هم در بازار فیزیکی متوقف کرد؟ زمانی که مردم تورم بالا را تجربه کردند و دنبال حذف ریال هستند، آنها به ابزارهای مختلفی متوسل می‌شوند. وی با بیان اینکه جهت‌دهی یا ساماندهی بازار در جریان بازار آزاد وجود ندارد، گفت: شاخص‌های اقتصادی یا جریان‌های اقتصادی، افزایش قیمت اونس جهانی در دنیا، افزایش تقاضا و رکود، باعث شده‌اند تا سرمایه‌گذاران هم براساس همین تحوللات دست به معاملاتی بزنند که این امر را نمی‌توان دستکاری کرد. مولوی ادامه داد: از منظر ابعاد داخلی هم پایین آمدن شاخص بازار سرمایه و استراتژی افراد، تقاضا برای طلا، ارز و مسکن در ایران بالا می‌رود که این ذات اقتصاد است. به گفته این کارشناس اقتصادی آنچه که بانک مرکزی باید به جدیت پیگیری کند، عملیات بازار باز بانکی است تا در اقتصاد ایران بتواند تورم را کاهش داد که این امر، از طریق عمق بخشی به اوراق اتفاق می‌افتد.
مزایای گواهی سکه طلا
همچنین در این زمینه امیر تهرانی _مدیرکل دفتر وزارت اقتصاد نیز اعلام کرد: معامله ورق یا فیزیک سکه هر کدام مزایا و علاقه‌مندان خاص خود را دارند. خرید و فروش مجازی، عدم نیاز به مراجعه حضوری، تایید اصالت، سهولت نگهداری و عدم نگرانی بابت سرقت، کارمزد پایین، نقدشوندگی و معامله آسان و.. از جمله مزایای این اوراق است. وی افزود: اما هر از گاهی شاهد نوعی هیجان در خرید این نوع اوراق در بورس هستیم. شرایط آربیتراژی قیمت ورق و فیزیک سکه که گاهی تا چند ۱۰۰ هزار تومان می‌رسد که انگشت اتهام به سمت این بازار نشانه می‌رود.
به گفته این کارشناس اقتصادی این بازار را نه می‌شود تعدیل کرد نه می‌توان به حالت خود رها کرد. هر دو فعل فوق سیگنالی منفی مخابره می‌کند به خصوص به دلیل مزایایی که اشاره شد؛ سهولت فراوانی برای علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در این حوزه ایجاد کرده است. تهرانی در پایان سخنانش اظهار کرد: بهترین روش می‌تواند تعیین بازارگردان‌های متعدد برای این بازار باشد که بتواند در هیجان‌های خریدوفروش نقش بازیگر متعادل‌کننده را بازی کنند. بنابراین، گواهی سپرده سکه بین راه‌هایی چون توقف معاملات، تزریق عوامل متعادل‌کننده قیمت آن یا سپردن تصمیم درباره آن به بازار آزاد قرار دارد که با نگاهی به این سه راه می‌توان متوجه شد که طبق بازار آزاد و رقابتی باید این معاملات دستکاری یا حذف نشوند زیرا، کنترل آن از رهایی این بازار به دلیل سینگال‌ها و تبعات منفی که بر اعتماد سرمایه‌گذاران و بازارهای آتی در پی دارد، تاثیرات مخربی بر اقتصاد خواهد گذاشت.
