خطر خروج از بورس و ورود به بازارهای موازی

گروه بورس|

 معاملات دومین روز هفته نیز با افت شاخص‌های سهام در کشور خاتمه یافت. در این روز فشار فروش شکل گرفته در روزهای قبل که به افت 30 هزار واحدی شاخص کل بورس در روز شنبه انجامید، سبب شد تا در روز یکشنبه شاهد افت 19هزار و 14 واحدی نماگر یاد شده باشیم. این کاهش 1.93 درصدی که بیش از هر چیز از قرمزپوشی نمادهای «فولاد»، «فملی» و «کچاد» تاثیرپذیرفت، به نزول شاخص کل تا سطح 968 هزار و 460 واحدی انجامید. 

کلیت معاملات در فرابورس نیز تشابه بسیاری با بورس داشت و همین امر سبب شد، شاخص کلی این بازار نیز به میزان 106واحد نسبت به روز گذشته کاهش یابد. مجموع این دوعامل سبب شد تا ارزش بازار سهام به 4 هزار و 324 هزار و 241 میلیارد تومان برسد.

در روزهای گذشته آمار یاد شده در حالی سیر نزولی به خود گرفت که تا پیش از آن و از ابتدای سال جاری، معاملات سهام تقریبا رونقی بدون وقفه را به ثبت رسانده بود و همین امر سبب شده بود تا بسیاری از سرمایه‌گذاران نا آشنا به معاملات سهام، با خوشبینی به کسب سود کم ریسک، وارد بورس و فرابورس شوند. 

این در حالی است که در بسیاری از کشورهای جهان پیچیدگی بازارها و افزایش آگاهی از ساز و کار آن، بسیاری را بر آن می‌دارد تا از طریق سرمایه‌گذاری غیر مستقیم وارد چرخه معاملات دارایی‌های مالی شوند و به جای آنکه خود شخصا مسوولیت خرید و فروش را بر عهده بگیرند، این مهم را به افراد خبره که در مقام صندوق سرمایه‌گذاری و سبد گردان در بازار حضور دارند، بسپارند.

چنین امری نه تنها ریسک آحاد مردم را برای سرمایه‌گذاری کاهش می‌دهد بلکه سبب می‌شود تا به واسطه کاهش احتمال رفتار هیجانی در بازار سرمایه‌گذاران حرفه‌ای نیز در محیطی امن‌تر و با ریسک‌های کنترل شده به فعالیت بپردازند؛ عاملی که هم به توسعه پایدار بازار کمک می‌کند و هم حضور بلندمدت مردم عادی در بازار‌هایی نظیر سهام را تضمین خواهد کرد.  با نگاهی به سابقه تاریخی تمامی کشورهای توسعه یافته می‌توان دریافت که توجه به امر تامین مالی از طریق بخش‌های مختلف بازار سرمایه، کایمادترین راهی است که می‌توان از طریق آن هم دارایی خرد مردم را در تولید به کار بست و هم آنها را در سود فعالیت اقتصادی شریک کرد. 

اگرچه تمامی این بازار در کشورهای مختلف از قوانین گوناگونی پیروی می‌کنند اما آنچه  در موفقیت تمامی آنها نقش کلیدی را بازی کرده تداوم حضور مردم به صورت بلندمدت است که امکان بهره‌برداری مولد از پس اندازها را در بعد کلان فراهم می‌کند و حضور آنها را از محدوده سفته بازی فراتر می‌برد.

در ایران اما به نظر می‌رسد که رونق بازار سهام به دلیل آنکه از ظرفیت‌های آن به خوبی بهره‌برداری نشده، تحقق چنین امری را در هاله‌ای از ابهام فرو برده و نمی‌توان صرف ورود نقدینگی را به عنوان دلیلی برای فراهم شدن استفاده بلندمدت از وجوه مردم تلقی کرد.  در همین خصوص دبیرکل کانون کارگزاران گفت که با طولانی شدن وضعیت قرمز بازار در هر پله بخشی از سهامداران ناامید می‌شوند و نسبت به خروج سرمایه خود اقدام می‌کنند.

دبیر کل کانون کارگزاران بورس اظهار داشت: باید توجه داشت که تمام سهامداران بازار سرمایه از سرمایه‌گذاران خرد نیستند و سرمایه‌گذارانی هم در این بازار حضور دارند نقدینگی قابل توجهی را صرف خرید سهام کرده‌اند این سرمایه‌گذاران ممکن است در این شرایط نقدینگی خود را از بورس خارج و وارد بازارهای موازی کنند.

سید روح‌الله میرصانعی درباره وضعیت بازار سرمایه و احتمال خروج نقدینگی در این شرایط اظهار داشت: سرمایه‌گذاران تازه وارد به بورس با بازار منفی مواجه شدند، البته بورس همیشه روند منفی و مثبت ندارد و این دامنه بسته به رکود و رشد اقتصادی، وضعیت شرکت‌ها، تحریم‌ها، ورود و خروج نقدینگی، وضعیت سیاسی و... تغییر می‌کند و تمام این عوامل روی ارزش سهام‌های بورسی اثر گذار است.

وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر بازار منفی است و اگر این شرایط ادامه‌دار باشد شاهد خروج نقدینگی از بازار سرمایه خواهیم بود، گفت: ممکن است برخی از سهامداران به ویژه تازه واردها وجوه خود را وارد سایر بازارهای موازی کنند. 

احتمال ایجاد این جریان در بازار وجود دارد اما اگر اصلاح در بازار کوتاه‌مدت باشد و بازار بتواند خود را ریکاوری کند، جذابیت بازار ادامه خواهد داشت. دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در پاسح به این سوال که در صورت خروج نقدینگی از بازار سرمایه کدام بازار شانس و توان جذب این نقدینگی را خواهد داشت، تاکید کرد: در حال حاضر کاهش سودهای بانکی علامت و سیگنال مثبتی است برای بازار سرمایه اما از سوی دیگر شاهد تحرکاتی در بازار ارز هستیم. همچنین بازار طلا به واسطه افزایش نرخ ارز و افزایش نرخ جهانی اونس طلا رشدهایی را داشته است.

میرصانعی ادامه داد: بازار مسکن و خودرو هم در این چند روز ارز با افزایش تقاضا مواجه بود. البته باید توجه داشت که تمام سهامداران بازار سرمایه از سرمایه‌گذاران خرد نیستند و سرمایه‌گذارانی هم در این بازار حضور دارند نقدینگی قابل توجهی را صرف خرید سهام کرده‌اند این سرمایه‌گذاران ممکن است در این شرایط نقدینگی خود را از بورس خارج و وارد بازارهای موازی کنند.وی گفت: البته برخی از تحلیلگران معتقدند به دلیل وجود محدودیت در سایر بازارها، شاید بورس هنوز در این شرایط برای این سرمایه‌گذاران جذاب‌تر باشد.

به گزارش ایلنا، دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه برای دولت‌ها جذب نقدینگی به سمت بازار سرمایه بهترین گزینه است چراکه اثرات تورمی ندارند و بستری برای جمع‌آوری نقدینگی از سایر بازارها و ورود آن به بازار بورس است، افزود: اما اینکه دولت غیر از تبلیغ کار دیگری برای بازار سرمایه کرده جای سوال است. به‌نظر می‌رسد که برنامه خاصی برای این بازار وجود ندارد. البته حمایت دولت از بازار توجیهی هم ندارد در کمتر کشوری دخالت مستقیم دولت در بازارها را می‌بینیم مگر در شرایط کاملا بحرانی.

میرصانعی با بیان اینکه به هر حال باید بدانیم که بازار سرمایه با ریسک همراه است و سرمایه‌گذاران هم ریسک آن را پذیرفته‌اند و وارد این بازار شده‌اند بنابراین افت و خیزهای قیمتی هم لاجرم بخشی از این بازار است، گفت: طبیعتا هر چقدر شرایط منفی و رکود بازار بیشتر طول بکشد خروج نقدینگی توسط سهامداران تازه وارد، غیرحرفه‌ای و خرد بیشتر خواهد بود. این خروج نقدینگی فرایندی نیست که در یک آن رخ دهد و یک روند و فرایند تدریجی است.

دبیر کل کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: در مجموع منطقی و اصولی نیست که سهامداران غیرحرفه‌ای و خرد به صورت مستقیم وارد بازار شوند. یکی از تبعات ورود مستقیم سرمایه‌داران خرد این است برخی از قیمت‌ها به شکل نادرست بالا می‌رود و در زمان ریزش بازار باعث می‌شود که این قیمت‌ها به‌شدت هم کاهش یابند.

میرصانعی ادامه داد: اما اگر سرمایه‌گذاران از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد شوند، در آن زمان مدیران حرفه‌ای می‌دانند که چه پرتفویی را طراحی کنند در مواقع ریزش بازار، ‌آن پرتفوی ارزش خود را حفظ کند.