تصویب قانون اعزام محصل به خارج

مجلس شورای ملی قانون و شرایط فرستادن محصل به خارج از کشور برای ادامه تحصیل را تصویب کرد. طبق این قانون دولت مکلف است اعتباراتی را برای اعزام شاگرد به خارجه اعم از مرکز و ولایات جهت تکمیل تحصیلات در علوم و فنونی که از‌طرف دولت معین خواهد شد در بودجه سنوات ذیل منظور دارد از عده محصلین اعزامی بایستی همه‌ساله لااقل صدی سی و پنج برای تحصیل فن ‌تعلیم و تربیت اعزام شوند. ‌این رقم در سال 1307 یکصد هزار تومان، ‌سال 1308 دویست هزار تومان و برای سال 1309 سیصد هزار تومان تعیین شده است. قانون اعزام دانشجو، شامل 6 ماده و چهار تبصره بود و در آن، دولت موظف شد تا اعتبار لازم برای فرستادن دانشجویان را از 1307 تا 1312 هجری خورشیدی تامین کند و همچنین این قانون اشاره دارد به این مورد که افراد دارای تابعیت ایران اولویت دارند، در امتحان مورد نظر شرکت کنند و در رشته ای که دولت تعیین می کند به تحصیل ادامه دهند و پس از پایان تحصیل به خدمت دولت ایران درآیند، دولت نیز مکلف است تا دانش‌آموختگان را پس از بازگشت به کشور به استخدام خویش درآورد و در صورت نبود کار به آنها حقوق بپردازد. فرستادن دانشجو به خارج از کشور، به دوره‌ شاه عباس دوم صفوی باز می گردد. وی، به دلیل علاقه‌ زیاد به نقاشی اروپایی، کسانی را برای فراگیری این هنر، به رم فرستاد. اما در دوره  قاجار و پس از شکست‌هایی که در جریان جنگ با روسیه بر ایران وارد شد، عباس‌میرزا و میرزاعیسی قائم‌مقام فراهانی، دریافتندکه بدون آشنایی با فنون نظامی و علوم جدید، نمی‌توان در برابر هجوم بیگانگان مقاومت کرد، به همین دلیل در این زمان، گروه‌هایی برای فراگیری علوم و فنون به خارج فرستاده شدند. امیرکبیر نیز پس از عباس میرزا، این سیاست را به شکل دیگری دنبال کرد و تعدادی از دانشجویان ایرانی را به کشورهای اروپایی که در آنجا امکان تاثیرپذیری فرهنگی آنها کمتر بود، فرستاد. وی سپس با ساختن مدرسه‌ دارالفنون، از استادان اروپایی برای آموزش دانش پژوهان ایرانی بهره برد و معلم‌هایی از بلژیک استخدام کرد. راه‌اندازی مدرسه‌ی دارالفنون در 1230 هجری خورشیدی، سبب شد تا روند اعزام دانشجو وارد مرحله‌ جدیدی شود. دانشجویان مانند گذشته، ناچار به گذراندن دوره‌های ابتدایی تحصیل در خارج نبودند و پس از سپری کردن دوره‌ متوسطه در ایران برای ادامه تحصیل به خارج می‌رفتند. گروهی شامل 42 تن از دانش‌آموختگان دوره‌ نخست دارالفنون در 1237 هجری خورشیدی به فرانسه فرستاده شدند. پس از پیروزی نهضت مشروطه فرستادن دانشجو دوباره در دستور کار قرار گرفت و در 1307 هجری خورشیدی مجلس شورای ملی قانون اعزام دانشجو به خارج را تصویب کرد و هر سال یکصد تن برای فراگرفتن فنون مختلف، ازمیان دانش‌آموختگان دبیرستان‌ها، به روش مسابقه و به هزینه‌ دولت، به اروپا می رفتند. وزارت فرهنگ از 1313 پیشنهاد کرد که شاگردان اول و دوم دانشکده‌های دانشگاه تهران و دیگر مدارس عالی، برای فرستادن به خارج در نظر گرفته شوند و این رویه، تا نزدیکی پیروزی انقلاب اسلامی همچنان ادامه داشت.