اعدام عاملان ترور انقلابی حسنعلی منصور

۱۳۹۹/۰۳/۲۶ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۶۸۰۸۰
اعدام  عاملان  ترور  انقلابی  حسنعلی  منصور

بیست و ششم خرداد ۱۳۴۴ حکم اعدام محمدصادق امانی، محمد بخارایی، مرتضی نیک‌نژاد و رضا صفارهرندی چهار تن از اعضای هیات‌های موتلفه اسلامی به اجرا گذاشته شد. اتهام این افراد شرکت در ترور حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت در اول بهمن ۴۳ بود.  در پی غائله انجمن‌های ایالتی و ولایتی و علنی شدن مبارزات امام خمینی، چهار هیات مذهبی تهران با هدف وحدت عمل در مبارزه علیه رژیم پهلوی به هم پیوستند و با عنوان هیات‌های موتلفه اسلامی اعلام موجودیت کردند. بعد از قیام ۱۵ خرداد برخی جوانان عضو این هیات‌ها مبارزه را ضروری تشخیص دادند و درصدد برآمدند در تشکیلات خود، شاخه نظامی ایجاد کنند. مهدی عراقی در خاطرات خویش در این باره گفته است: «۱۵ خرداد یک نقطه عطفی بود تقریباً در تاریخ مبارزات ایران، به خصوص در داخل تشکیلات خود ما. بعد از آن کشتار... آنهایی که یک مقدار معتقد به مشی غیر از حرکت سیاسی بودند، یک مقدار زمینه برایشان فراهم شد که بتوانند روی طرح‌های خودشان صحبت بکنند، این شد که طرح یک شاخه‌ای به نام شاخه نظامی در درون سازمان مطرح شد.  امام خمینی(ره) مخالف ترور بودند. موتلفه برای ترور منصور تلاش بسیاری کرد تا از امام خمینی فتوا بگیرد که بعد از اصرار فراوان موفق به این کار نشدند تا آنکه پس از سه بار تلاش، از آیت‌الله میلانی این فتوا را اخذ کردند. مهدی عراقی در خاطرات خود آورده است: «برای این کار [ترور منصور] کسانی فرستاده شده‌[‌اند] پهلوی آقای خمینی که در این جریانات فتوا بگیرند و آقای خمینی فتوا نداده در مرحله اول. در مرحله دوم باز فرستاده‌اند و آقا به آن حامل گفته که اصلا به تو چه که توی این کار‌ها دخالت می‌کنی.»  حبیب‌الله عسگراولادی هم در این باره گفته بود: «...یکی از دلایلی که موجب شده بود دیر‌تر به اقدام خود دست بزنند، نهی امام در مورد کارشان بود. آنها برای برداشتن این نهی، تلاش‌های زیادی کردند و چندین بار خدمت امام رفتند؛ اما امام تأکید داشتند این کار در غیر خودش [شاه] مفید نیست؛ زیرا اگر به غیر از شاه فرد دیگری را بزنند، تمام گذشته به گردن آن فرد خواهد افتاد و برای او نیز مجلس‌ها می‌گیرند و مخالفان خودشان را از بین خواهند برد؛ بنابراین این حرکت در غیر خودش مفید نخواهد بود. این چهار شهید برای اینکه این نهی را بردارند، از مراجع دیگری فتوا گرفتند؛ اما همچنان حضرت امام نهی بر این کار داشتند. بنابراین، این افراد از بنده که نماینده امام در وجوهات بودم و با دیگر علما نیز ارتباط داشتم، [دوباره] خواستند تا از امام بخواهم این نهی را بردارند؛ اما امام در پاسخ به من گفتند که در کارهای تند شرکت نکن و شما دخالتی در کار این افراد نداشته باشید».  به هر حال پس از ترور منصور، همه عوامل ترور دستگیر شدند. چهار نفر در سحرگاه 26 خرداد 1344 در میدان تیر پادگان حشمتیه تیرباران شدند و برخی دیگر از جمله شهید مهدی عراقی و حبیب‌الله عسگراولادی به حبس طولانی مدت محکوم شدند.