تصویب الحاق ایران به سازمان یونسکو

سازمان‌های مهم بین‌المللی همواره در تلاش بوده‌اند با راه‌اندازی و تاسیس دفاتر و مقر در کشورهای میزبان، ارتباط نزد‌یک‌تر و دقیق‌تری با دولت‌ها برقرار کنند. در این میان، یونسکو از مهم‌ترین سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه فرهنگ، آموزش و... فعالیت می‌کند. دفتر این سازمان در ایران با نام کمیسیون ملی یونسکو به دنبال پذیرش عضویت ایران در آن، با تصویب مجلس شورای ملی وقت، در سال 1327 تشکیل شد. این کمیسیون برای تعیین اهداف، شرح وظایف و ارکان خود، اساسنامه‌ای را در 13 ماده تنظیم کرد که بنا بر پیشنهاد وزیر فرهنگ وقت، در چهاردهم اردیبهشت 1328 در جلسه هیات وزیران به تصویب رسید. این اساسنامه پس از پیروزی انقلاب اسلامی مورد تجدید نظر قرار گرفت و اساسنامه اصلاحی در 17ماده و چهار تبصره پس از تایید شورای عالی کمیسیون، از سوی وزارت فرهنگ و آموزش عالی به هیات دولت تقدیم شد و در بیست و نهم شهریور 1366 به تصویب مجدد رسید. کمیسیون دارای شخصیت حقوقی بوده و اهداف و وظایفی دارد که ۱۲ مورد از موارد اساسنامه فوق به آن پرداخته است. اما آنچه بیشتر در این مقال برای ما حائز اهمیت است وظایف این نهاد در قبال مسائل میراث فرهنگی، گردشگری و حفظ و گسترش صنایع دستی، موزه‌ها و... است. به گونه‌ای که اساسنامه، شناخت فرهنگ‌های گوناگون و معرفی فرهنگ اسلامی و میراث فرهنگی ایران را از جمله وظایف مهم این نهاد دانسته و ایجاد ارتباط بین سازمان یونسکو و سازمان‌های دولتی و غیر دولتی کشور که در زمینه‌های آموزشی، تربیتی، علمی، فرهنگی و ارتباطات فعال هستند را از دیگر تکالیف کمیسیون ملی یونسکو در ایران می‌داند. برابر با مفاد اساسنامه، شورای عالی کمیسیون ملی یونسکو در ایران عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری کمیسیون و دارای ۱۴عضو است که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر امور خارجه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر آموزش و پرورش، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، مدیرعامل سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و هفت تن از شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور، اعضای این کمیسیون هستند. (این گروه از میان مدرسان و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، محققان و هنرمندانی انتخاب می‌شوند که در زمینه‌های علمی، فرهنگی، ارتباطی و تعلیم و تربیت دارای تجربه باشند.) همان‌گونه که مشاهده می‌شود شخصیت‌های دولتی نقش بسزایی در لیست فوق دارند و اساسا یونسکو نیز همین هدف را دنبال می‌کند. در واقع یونسکو علاقه‌مند است که با دولت تعامل و همکاری بیشتری داشته باشد. این تعامل در نهایت منجر به ارتقای کارکرد و رسیدن به اهداف سازمان در سرتاسر کشورهای عضو خواهد شد. اما در نهایت این شورای اجرایی است که مجری مصوبات شورای عالی است.