کلاهبرداری‌های فیشینگ رو به افزایش است

ارسال پیامک برای انجام کلاهبرداری شیوه‌ای است که متخلفان با استفاده از آن حساب کاربران را خالی می‌کنند. این شکل از کلاهبرداری بر اساس مناسبت‌های مختلف و اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌دهد، سمت و سوی جدیدی به خود می‌گیرد. با وجود این‌، آگاهی از روش‌های کلاهبرداری می‌تواند در جلوگیری از سرقت‌های اینترنتی موثر باشد. فعال نکردن رمز دوم برای همه کارت‌های بانکی و قرار دادن مبلغی ناچیز در یک کارت برای خریدهای اینترنتی و رعایت نکات ایمنی هنگام خرید با کارت‌های بانکی برای جلوگیری از افشای ناخواسته رمز و سوءاستفاده از کارت از جمله این اقدامات است.

ماجرای تخلفاتی که به واسطه ارسال پیامک و با سوءاستفاده از ناآگاهی افراد رخ می‌دهد، به سال‌ها قبل برمی‌گردد. از همان زمان تاکنون انواع و اقسام کلاهبرداری با استفاده از پیامک انجام شده است. بسته به اتفاقات روز، کلاهبرداران شیوه خود را برای دست کردن در جیب مردم عوض می‌کنند. یک بار با بهانه رجیستری، یک بار با سوءاستفاده از بیماری کرونا، یک بار برای دریافت کمک هزینه دولت. بسته به اخباری که روزانه منتشر می‌شود، کلاهبرداران نیز شیوه و روش خود را برای کلاهبرداری عوض می‌کنند؛ اما تمام آنها صرفاً یک هدف دارند؛ فیشینگ. فیشینگ زمانی اتفاق می‌افتد که کلاهبرداران اینترنتی به اطلاعات قربانیان از جمله اطلاعات مربوط به حساب‌های بانکی یا شخصی افراد دست پیدا می‌کنند. این کلاهبرداران پیامکی معمولا به‌روز هستند و با هر مناسبتی سازوکار سوءاستفاده از احساسات مردم را پیدا می‌کنند. معمولا هم روی مسائل مالی دست می‌گذارند و از ناآگاهی افراد استفاده می‌کنند. هرچند استفاده از رمز پویا باعث شده میزان پرونده‌های تشکیل‌شده برای فیشینگ به حد چشمگیری کاهش پیدا کند. راهکار طلایی این است که به این پیامک‌ها بی‌توجه باشید. طمع برنده شدن در مسابقه، باقی ماندن در صف قرعه‌کشی و مواردی از این دست شما را به لب پرتگاه فیشینگ و خالی شدن حسابتان می‌برد.

  کلاهبرداری‌های ارزش افزوده

مهم‌ترین سوءاستفاده‌های پیامکی که طی سال‌ها از مردم انجام شده است، مربوط به خدمات ارزش افزوده است. اینکه پیشینه ارسال پیامک‌های تبلیغاتی به کجا و چه زمانی برمی‌گردد، مشخص نیست اما نزدیک به سه سال است که این اتفاق ناخوشایند، به مرز آزاردهندگی رسیده و مشترکان هر روز پیامک‌های مزاحم را دریافت می‌کنند. «تور سه‌روزه، اقامت در هتل پنج ستاره از یک تا سه میلیون تومان»، «ملک با امکانات و سند» و «حراج و تخقیف‌های چند درصدی»، قالب اکثر پیامک‌های تبلیغاتی مزاحم است که روزانه به دست مشترکان می‌رسند. این قبیل پیامک‌ها که ابتدا با لحن رسمی ارسال می‌شدند، در اکثر مواقع بدون اینکه خوانده شوند، توسط مخاطب از روی گوشی پاک می‌شدند. برای همین ارسال‌کنندگان از خودشان خلاقیت نشان دادند و به تازگی نگارش پیامک‌هایی که به تلفن‌های همراه مخابره می‌شود، کنجکاوی مخاطب را برای باز کردن آن برمی‌انگیزد: «سلام چطوری؟ چه خبر؟ میای بریم کیش؟» اولین فاز برخورد با این پیامک‌های تبلیغاتی مزاحم، تقریبا سه سال قبل در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی زیر مجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با راه‌اندازی سامانه ۱۹۵ به مرحله اجرا درآمد. مدتی از این اقدامات گذشت اما نتیجه هنوز هم آن قدر ثمربخش نبود که مردم از آن راضی باشند. به همین منظور فازهای بعدی شروع شد و در حال حاضر تعداد این پیامک‌ها از قبل کمتر شده است؛ دلیل آن هم گزارش شماره‌های مختلف به سامانه ۱۹۵ است. برای شکایت در این خصوص کافی است یک پیامک رایگان به سرشماره ۸۰۰۷ ارسال کنید تا روند بازگشت هزینه‌هایی که از حساب‌تان کسر شده، به جریان بیفتد و پیگیری شود. با شماره‌گیری این کد می‌توانید ببینید طی سه سال گذشته، شرکت‌های ارزش افزوده چه میزان هزینه بابت خدماتی که شاید از آنها حتی اطلاع هم نداشته‌اید از شما دریافت کرده‌اند. مردم می‌توانند در صورت تمایل، نام شرکت‌ها و مبالغ تفکیکی که از حساب‌شان کسر شده را درخواست کنند تا در قالب پیامک رایگان برای‌شان ارسال شود. ستاره هشتصد مربع کدی است که مدتی قبل سازمان تنظیم مقررات برای قطع پیامک‌های مزاحم خدمات ارزش‌های افزوده و تبلیغاتی اعلام کرد و اکنون نیز عدد ۶ به این کد دستوری اضافه شده است.

    فریب کاربر به اسم رجیستری و همتا

طرح رجیستری برای مبارزه با قاچاق گوشی طراحی شد و سایت همتا نیز به این سبب توسعه پیدا کرد که کارهای مربوط به رجیستری را انجام دهد. کلاهبرداری پیامکی با اجرای طرح رجیستری شکل دیگری به خود گرفت. متخلفان با ارسال پیامکی مبنی بر اینکه گوشی شما رجیستر نشده و ارتباطتان قطع خواهد شد، از ناآگاهی مردم سوءاستفاده می‌کنند. اگر پیامکی از همتا برای کاربران ارسال شود، قطعاً با سرشماره hamta و به شکل کاملاً رایگان خواهد بود و هر پیامکی که مخاطب را به درگاه بانکی راهنمایی کند، کلاهبرداری است. به اینگونه پیامک‌ها اصلاً توجه نکنید. کلاهبرداران پس از دریافت اطلاعات کارت بانکی کاربران از طریق آن درگاه جعلی، از آن سوءاستفاده می‌کنند. پیامک‌های سامانه همتا صرفا از طریق سرشماره‌ای که روی گوشی کاربر با کلمه HAMTA به نمایش در می‌آید واقعی و قابل پیگیری است. هر پیغامی که از شماره دیگر به دست کاربران رسید، باید نادیده گرفته شود و از دنبال کردن آدرس‌های ارایه شده در این پیامک‌ها باید خودداری شود. راحت‌ترین و سریع‌ترین راه برای استعلام رجیستر شدن گوشی همراه این است که ابتدا کاربر با شماره‌گیری *#۰۶# شناسه (IMEI) گوشی خود را استخراج کند و سپس با شماره‌گیری کد دستوری #۷۷۷۷* وضعیت ثبت بودن و ثبت نبودن گوشی همراه خود را مشاهده کند. همچنین کاربرانی که در خصوص دستگاه سیم‌کارت خور خود نگرانی دارند می‌توانند در هر زمان با مراجعه به سایت

 hamta.ntsw.ir در همان صفحه اول با کلیک روی راهنمای هوشمند مشکلات به راحتی وضعیت دستگاه خود را در سامانه همتا مشاهده کنند. با انجام این اقدام در صورتی که نیاز باشد فرآیندی انجام شود به کاربر راهنمایی‌های لازم به صورت اتوماتیک ارایه می‌شود. سایت رسمی سامانه همتا hamta.ntsw.ir و سایت اطلاع‌رسانی همتا hamtainfo.ntsw.ir است و دامنه دیگری ندارد. همچنین سامانه همتا برای انجام فرآیندهای خود وجهی دریافت نمی‌کند و انجام تمام فرآیندهای سامانه رایگان است.

  کلاهبرداری‌های بانکی و رمز دوم 

کلاهبرداران با نیت دستیابی به اطلاعات کارت‌بانکی مشترکان بانک‌های کشور، پیامکی با محتوای «انقضای رمز دوم طی ۲۴ ساعت» را به شکل رندوم ارسال می‌کنند و از مشترک می‌خواهند به لینکی که در ادامه پیامک آمده مراجعه کنند تا رمز دومشان تغییر کند. از همین طریق کلاهبرداران به مشخصات کارت‌بانکی و رمز دوم دست پیدا می‌کنند و به‌وسیله آن کارت‌بانکی شما را هک می‌کنند. نکته طلایی همین است که نباید به اینگونه پیامک‌ها توجه کنید. اگر از مشکل رمز دوم خود اطمینان دارید، پس از اطلاع کامل از بانک برای این کار اقدام کنید، آن‌هم صرفاا از طریق وبگاه رسمی بانک. در این راستا سرهنگ گودرزی، رییس پلیس فتای تهران در گفت‌وگو با ایرنا اظهار می‌کند: «از سال ۹۲ «فیشینگ» با رشد تکنولوژی و استفاده مردم از فضای مجازی برای خرید اینترنتی آغاز شد و به رشد فزاینده‌ای در ایران رسید. اطلاع‌رسانی ما از سوی بانک‌ها و بانک مرکزی خیلی جدی گرفته نشد تا اینکه در سال ۹۷ تعداد پرونده‌های برداشت غیرمجاز افزایش چشمگیری داشته است و به همین علت از دی‌ماه گذشته با تلاش مراجع قضایی و بانک مرکزی استفاده از رمز دوم پویا الزامی شد. هر سرویس و خدمتی که در فضای مجازی ارایه می‌شود، نیازمند آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی است چرا که تعداد زیادی از افراد تحت سناریوهای مختلف قربانی اعتماد اشتباه به فضای مجازی شدند. اطلاع‌رسانی به موقع و اصولی کمک شایانی به مردم می‌کند تا از آسیب‌های فضای مجازی دور و محفوظ بمانند.» او با بیان اینکه مهم‌ترین مشکلات اصولی در به وقوع پیوستن کلاهبرداری در فضای مجازی عدم توجه مردم به هشدارهای پلیس و عدم آگاهی مردم از مخاطرات فضای مجازی است، گفت: «در راستای جلوگیری از سرقت اینترنتی از حساب بانکی، شهروندان تنها کافی است چند نکته کلیدی را رعایت کنند. بین کارت بانکی که با آن خرید روزانه انجام می‌دهند با کارت متصل به حساب حقوق، پس‌انداز خودشان تفاوت قائل شوند، تنها برای کارتی رمز دوم یک‌بارمصرف فعال کنند که مبلغ ناچیز و متناسب با حیطه کاری‌ افراد در آن موجودی داشته باشد و حتی الامکان برای تمام کارت‌های بانکی رمز دوم در نظر گرفته نشود. امنیت و تعارف دو چیز متضاد هستند. شهروندان نباید رمز کارت خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند، در خریدهای روزانه و فیزیکی، رمز کارت‌شان را با رعایت نکات ایمنی مثل قرار دادن دست بالای دست هنگام وارد کردن رمز اول استفاده کنند تا از افشای ناخواسته رمز و سوءاستفاده از کارت جلوگیری شود.»