ورود مطبوعات به ایران

گفته می‌شود اولین روزنامه چاپی ایران، در دوره سلطنت محمد شاه قاجار تاسیس شد. روزنامه‌ای که توسط میرزا صالح شیرازی منتشر می‌شد. از سوی دیگر ارومیه را اولین شهرستانی می‌دانند که در تاریخ روزنامه‌نگاری ایران صاحب روزنامه شد. وقایع اتفاقیه که گاه با عنوان نخستین روزنامه ایرانی از آن یاد می‌شود با این توصیف سومین روزنامه تاریخ ایران به سبک و شکل امروزی است که تاریخ دقیق آن برمی‌گردد به سال سوم پادشاهی ناصرالدین‌شاه یعنی ۱۱۹۰ هجری قمری. این نشریه هفتگی زیرنظر میرزا تقی‌خان امیر نظام آغاز به کار کرد. در سال ۱۲۷۷ هجری قمری که میرزا ابوالحسن‌خان نقاش‌باشی ملقب به صنیع‌الدوله بر انتشارات دولتی و طبع روزنامه‌نگاری نظارت داشت روزنامه وقایع اتفاقیه پس از ۳ سال انتشار با نام جدید 

«دولت علیه ایران» شروع به فعالیت کرد. روزنامه «دولت علیه ایران»، روزنامه‌ای مصور بود که در آن تصاویر بزرگان مملکت، درباریان و شاهزادگان با دقت زیاد به چاپ می‌رسید. خود این نشریه بعد از مدتی انتشار به «روزنامه دولتی» تغییر نام داد. انتشار این روزنامه تا سال ۱۳۲۴ قمری تحت عنوان ایران ادامه داشت و بعد از مدتی وقفه در سال ۱۳۲۹ قمری با نام روزنامه رسمی دولت ایران منتشر شد. در سال ۱۲۸۳ هجری قمری روزنامه دیگری به نام روزانه ملتی در تهران انتشار یافت. منظور از واژه «ملتی» نشان دادن تمایز آن روزنامه از روزنامه دولتی بود. نخستین نشریه روزانه (یعنی روزنامه به معنی واقعی کلمه) در ایران به نام خلاصه‌الحوادث در سال ۱۳۱۶ قمری در تهران منتشر شد این روزنامه چهار صفحه‌ای بود و اخبار خبرگزاری رویترز را که به قصد هندوستان مخابره می‌شد باز‌تاب می‌داد. روزنامه‌های وطن و طلوع نیز از دیگر روزنامه‌های مهم منتشر شده تا پیش از مشروطیت هستند. بعد از استقرار مشروطیت چهار روزنامه به نام‌های «مجلس»، «ندای وطن»، «حبل‌المتین» و «صبح صادق»، هر روز در ایران منتشر می‌شد. در دوره مشروطیت بیداری افکار عمومی به سرعت و شدت اوج گرفت و روزنامه‌ها نفوذی عظیم و سهم مهمی در تجدید حیات اندیشه‌های مردم داشتند. از روزنامه‌های مهم دوره مشروطیت که تأثیر زیادی بر افکار عمومی داشتند می‌توان به «صوراسرافیل» و «ایران‌نو» اشاره کرد. درپی اعلام فرمان مشروطیت تعداد و تیراژ مطبوعات افزایش زیادی یافت همان‌طورکه شمارگان روزنامه «مساوات» که از جراید مهم و موثر انقلاب مشروطه شمرده می‌شد به ۳ هزار، روزنامه «صوراسرافیل» به ۵ هزار، روزنامه «مجلس» به تدریج از ۷ هزار به ۱۰ هزار و روزنامه «انجمن ملی» به ۵ هزار نسخه رسید. به هنگام صدور فرمان مشروطیت تنها ۲۰ روزنامه و نشریه در ایران منتشر می‌شد اما در پی اعلام این فرمان و در مدت زمان مانده از سال ۱۳۲۴ قمری، ۹۲ نشریه شامل ۶۴ عنوان در تهران، ۹ عنوان در اصفهان، ۶ عنوان در تبریز، ۴ عنوان در همدان، لاهیجان و ارومیه هر کدام دو عنوان و کرمانشاه، شیراز، مشهد، بندر انزلی و شهر ری هر کدام یک عنوان، منتشر می‌شد.