قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات

بیست و ششم تیر 1335 قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات به تصویب مجلس نوزدهم شورای ملی رسید. در ماده یک این قانون آمده است: به منظور ایجاد هماهنگی در بهبود امور اجتماعی و عمران دهات و ترقی سطح زندگانی و رفاه کشاورزان و ساکنین دهات کشور از تاریخ‌تصویب این قانون امور اجتماعی و عمران دهات کشور به عهده انجمن‌های ده و بخش و شهرستان است که تحت راهنمایی و نظارت بنگاه امور‌اجتماعی و عمران دهات وظایف خود را انجام می‌دهد. ‌ امور اجتماعی و عمرانی که اجرای آن به عهده انجمن ده خواهد بود به این قرار است: ‌تهیه آب آشامیدنی و قابل شرب کردن آن به وسیله ساختمان آب انبار یا حوض تصفیه یا لوله‌کشی از دهانه قنات و غیره، باسواد کردن اشخاص به‌وسیله تأسیس آموزشگاه، اصلاح و توسعه معابر ده، احداث جاده بین دهات، ساختمان و مرمت حمام دوش، ساختمان مستراح مطابق بهداشت، غسالخانه، رختشویخانه، ساختمان و نگهداری پل‌های ده، نظافت ده و سنگفرش یا آسفالت معابر، تشکیل صندوق‌های تعاونی و روستایی، ‌کمک دسته‌جمعی به دفع آفات عمومی حیوانی و نباتی، ساختمان و مرمت مسجد، کمک به عجزه و ایتام مستحق و تأسیس و ایجاد مراکز برق و‌ترویج صنایع محلی. همچنین، امور اجتماعی و تعاونی که اجرای آن به عهده انجمن بخش است و از محل صدی 15 درآمد انجمن‌های ده و سایر درآمدها به عمل خواهد‌آمد از این قرار است: ‌ساختمان جاده به منظور اتصال دهات به مرکز بخش و پل‌های آن - ساختمان بیمارستان، دبیرستان و دبستان کشاورزی و حرفه‌ای، تأسیس‌کتابخانه‌های عمومی تأسیس داروخانه مرکزی و آزمایشگاه و تأسیس شرکتهای تعاونی و ایجاد صندوق‌های روستایی و کمک مالی بدون سود یا با سود‌کم به انجمن‌های دهاتی که برای انجام امور محوله به خود درآمد کافی ندارند، استخدام ماما و پزشکیار و دامپزشک سیار به منظور اعزام به دهات تابعه و همین‌طور راهنمایی انجمن‌های ده در امور عمرانی و اجتماعی. طبق ‌ماده 4 این قانون، انجمن شهرستان مکلف است با تشکیل جلسات مرتب نسبت به انجام و پیشرفت عملیات تعاونی و اجتماعی آن شهرستان مراقبت کامل‌نموده و در اجرای برنامه‌های عمرانی و اجتماعی انجمن‌های ده و بخش با تشخیص ضروریات و احتیاجات اولیه و اوضاع و احوال محل اظهارنظر کنند. در هر ده انجمنی به نام انجمن ده در هر دو سال از پنج نفر به شرح زیر تشکیل می‌شود: یک نفر از طرف مالک یا مالکین (‌در صورتی که ده مشاع و دارای مالکین متعدد باشد)، کدخدای ده، یک نفر از زارعین ساکن ده که اشتغال به امر زراعت داشته باشد به انتخاب اکثریت زارعین، دو نفر از زارعین که معتمد محل باشند با توافق مالک و زارع.

‌ازسوی دیگر، برای هدایت و راهنمایی بنگاه اصلاح امور اجتماعی دهات هیاتی به نام شورای عالی اجتماعی دهات به ریاست وزیر کشور یا معاون او‌ تشکیل می‌شود.