حرکت از مصرف‌کنندگی به تولید در 5G
کارشناسان با تأکید بر ضرورت فرهنگ‌سازی و آمادگی بخش‌های مختلف برای ورود5G به کشور، معتقدند درحالی که در نسل‌های مخالف موبایل، مدل اتکای کشور بر محصولات خارجی بود، اکنون با توانمندسازی تولیدکنندگان داخلی می‌توانیم این امکان را فراهم کنیم که در نسل پنجم ارتباطی صرفاً مصرف‌کننده محصولات خارجی نباشیم. به گزارش وزارت ارتباطات، بابک حسین‌خلج، دانش‌آموخته دانشگاه استنفورد و عضو هیات‌علمی دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف و محمدرضا پاکروان دانش‌آموخته دانشگاه اتاوا و استادیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف، در نشست نقد و اندیشه با موضوع «5G نسل نو در ارتباطات»، با تأکید بر ضرورت فرهنگ‌سازی و آمادگی بخش‌های مختلف برای ورود5G به کشور، این فناوری را فرصتی مناسب برای افزایش توانمندی‌های کشور درزمینه تولید محصولات ارتباطی و مخابراتی کشور دانستند. حسین خلج با اشاره به تاریخچه نسل‌های ارتباطی گفت: «نسل‌های قبلی ارتباطی موضوعاتی همچون انتقال صدا بعد متن و در ادامه، داده و تصویر را محقق می‌کردند اما انتظار می‌رود با راه‌اندازی نسل پنجم ارتباطی، وضعیت ارتباطی دچار تحول جدی شود. با راه‌اندازی 5G، علاوه بر امکان انتقال داده با سرعت‌بالا، امکان ارتباط اشیا و دستگاه‌ها بدون دخالت انسان فراهم می‌شود. برای مثال پیش‌بینی می‌شود با ورود5G ما با یخچال‌هایی سروکار خواهیم داشت که با سنسورهای ارتباطی امکان ثبت اطلاعات مواد داخل آن را خواهند داشت و برای ما برنامه‌ریزی می‌کنند. مساله مهمی دیگری که در5G وجود دارد، بحث کاهش تأخیر در انتقال داده در شبکه است و می‌تواند از طریق ارتباطی که با دنیای بیرونی برقرار می‌کند، امکان تأثیرگذاری را افزایش دهد، به‌طوری‌که در آینده و با کمک نسل پنجم ارتباطی امکان جراحی از راه دور فراهم خواهد شد.» خلج با اشاره به شیوع ویروس کرونا در جهان گفت: «با شیوع این ویروس و ضرورت فاصله‌گذاری‌های اجتماعی جنبه الزامی ورود به فناوری5G ملموس‌تر شده است. پیش‌بینی می‌شود درصورت تداوم وجود این ویروس باید آموزش چه در مدارس و چه در دانشگاه‌ها به‌صورت آنلاین و از راه دور انجام شود. وقتی چنین نیازی وجود داشته باشد، نیاز به سرعت بالای بدون وقفه بیش‌ازپیش احساس می‌شود. همین موضوع نیز سبب شده تا سرعت توسعه فناوری دوچندان شده و این از جنبه‌های مثبت تأثیر کرونا است.»
قوانین باید متناسب با توسعه ارتباطی به‌روز شود
خلج درباره اینکه با توجه به هزینه‌های بالای تغییر نسل ارتباطی چرا باید در همان بدو امر خودمان را با این تغییر همراه کنیم، گفت: «حرکتی که به سمت5G وجود دارد به‌دلیل دامنه و بستری که فراهم می‌کند، یک حرکت جهانی است و ما نمی‌توانیم خود را از آن جدا کنیم.» این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه با ورود نسل پنجم ارتباطی نیاز نیست همه افراد یا کاربران از همان ابتدا به آن متصل شوند، گفت: «شاید تا مدت‌ها 4G پاسخگوی نیاز کاربران عادی باشد؛ بنابراین باید در استراتژی حرکت به سمت 5G اولویت‌بندی داشته باشیم و سرویس‌هایی که برای کشور از اهمیت بیشتری برخوردار است همچون آموزش، شهر هوشمند، حمل‌ونقل، بخش تولیدی، بیمارستان‌ها را در اولویت اتصال به 5G قرار دهیم و در ادامه امکان اتصال کاربران عادی را فراهم کنیم.» او با اشاره به موضوع حمل‌ونقل در دوره نسل پنجم ارتباطی گفت: «حوزه حمل‌ونقل در دوره نسل پنجم ارتباطی دو ذی‌نفع اصلی دارد یکی حاکمیت‌ها به عنوان فراهم‌کننده زیرساخت جاده‌ای و دیگری سازندگان خودروها؛ در حمل‌ونقل هوشمند ارتباط بین ماشین‌ها و محیط اطراف به‌ویژه جاده‌های ارتباطی از بعد امنیت بسیار کلیدی است. بخش‌هایی از حاکمیت باید قوانین متناسب با حوزه‌های مرتبط با نسل پنجم ارتباطی را تدوین کنند. فناوری5G یک شمشیر دولبه است؛ در عین اینکه این فناوری می‌تواند قابلیت‌هایی را در حوزه امنیت و آرامش ایجاد کند اما اگر دچار اختلال شود ممکن است تبعات نامطلوبی داشته باشد. برای مثال اگر شبکه5G در جاده‌ها به هر دلیلی دچار اختلال شود و تصادفی در جاده‌ای رخ دهد و سیگنال هشدار به راننده‌های پشت سر داده نشود، می‌تواند به‌اتفاق ناگواری منجر شود و در این شرایط پیدا کردن مقصر آسان نیست؛ بنابراین متناسب با توسعه ارتباطی، قوانین هم به‌روزرسانی شود. فرهنگ‌سازی در ابعاد مختلف حوزه 5G یک امر ضروری است و باید هم‌فکری‌ها میان توسعه‌دهندگان و فرهنگ‌سازان شکل بگیرد در غیر این صورت در آینده دچار مشکل خواهیم شد.»
هدف5G افزایش رفاه و بهبود
کیفیت زندگی انسان‌ها ست
پاکروان با بیان اینکه 5G با امکان برقراری ارتباط میان اشیا در مسیر بهتر کردن حال انسان‌ها حرکت می‌کند، گفت: «هدف سیستم‌های هوشمند، شهرهای هوشمند، مدیریت هوشمند مصرف انرژی و بسیاری از امکاناتی که با ورود نسل پنجم ارتباطی فراهم می‌شود، در نهایت افزایش رفاه و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها است. بخشی از این بهبود از جنس تفریح و سرگرمی خواهد بود و بخشی هم از جنس امکانات و ایمنی افراد است.» پاکروان درباره اینکه چه الزامی داریم در ایران به سمت نسل پنجم ارتباطی برویم، گفت: «تا 10 سال پیش داشتن گوشی هوشمند برای افراد اساسا ضرورتی نداشت چراکه داشتن چنین گوشی کاربردی برای آنها نداشت اما امروز داشتن چنین گوشی‌هایی در زندگی شخصی افراد به یک الزام تبدیل‌شده است. تا قبل از شیوع کرونا داشتن گوشی هوشمند برای دانش‌آموزان الزامی نبود اما بعد از شیوع کرونا، این ضرورت احساس شد که دانش‌آموزان هم باید گوشی هوشمند داشته باشند تا بتوانند برنامه «شاد» را نصب کرده و با آن از راه دور آموزش ببینند. بنابراین، این کاربرد است که الزام را مشخص می‌کند؛ فناوری وقتی توسعه پیدا می‌کند، بستر کاربرد را فراهم کرده و با افزایش کاربرد، تقاضا برای سرعت گرفتن توسعه فناوری بیشتر می‌شود. هم‌اکنون به دلیل نیاز مردم به استفاده از خدمات هوشمند منجر به ایجاد تقاضا برای افزایش پهنای باند شده است. در چنین شرایط باید مشخص شود پاسخ مناسب به کاربران برای افزایش سرعت ارتباطات به چه شکلی است. در بعضی از موارد پاسخ مناسب افزایش ظرفیت پهنای باند است، در بعضی از موارد هم پاسخ مناسب بهره‌گیری از نسل‌های جدید ارتباطی است.» او بابیان اینکه در ورود به نسل پنجم ارتباطی، هم شرایط اقتصادی جامعه برای خرید ابزارهای جدید و هم‌توان اپراتورها برای توسعه زیرساخت‌های ارتباطی نسل جدید ازجمله فاکتورهای مهم و تعیین‌کننده محسوب می‌شود، گفت: «روش هوشمند این است که متناسب با شرایط کنونی اقتصاد کشور خصوصاً با توجه به اعمال تحریم‌ها، باید از یک‌سو تلاش کنیم از فناوری‌های نوین عقب نمانیم و از سوی دیگر ملاحظات خاص خودمان ازجمله شرایط اقتصادی را مدنظر قرار دهیم تا یک نوع عدم تعادل در جامعه ایجاد نشود.» این استاد دانشگاه با بیان اینکه در توسعه فناوری، فرهنگ‌سازی یک امر ضروری است، گفت: «نهادهایی که وظیفه فرهنگ‌سازی یا قانون‌گذاری را بر عهده‌دارند، باید بستر استفاده مناسب از فناوری‌های نوین همچون 5G را فراهم کنند. فرهنگ و فناوری باید به‌صورت متوازن توسعه پیدا کند. این در حالی است که متأسفانه در کشور ما بخش فرهنگی متناسب با توسعه فناوری، اثرگذاری خود را افزایش نداده است و به‌نوعی بخش فرهنگ‌ساز عقب‌تر از فناوری است. توسعه فناوری 5G مستلزم پیاده‌سازی مجموعه‌های وسیع سیستم‌ها و نرم‌افزارهای مختلف در شبکه ارتباطی کشور است و حجم گردش اقتصادی بسیار بزرگی را به عنوان سرمایه‌گذاری و بعدها به عنوان منبع درآمد در اپراتورها ایجاد خواهد کرد.
