«پراید» یک قدم مانده به کانال 100 میلیون تومانی

تعادل-  گروه صنعت |

فایل قیمت خودروها در گرماگرم تابستان، همچنان روند صعودی را نشان می‌دهد. بازار خودرو، در حالی روزهای داغ قیمتی خود را تجربه می‌کند، که خبری از کشش مشتریان برای خرید خودرو نیست. هرچند طرح‌های قرعه‌کشی از سوی دو خودروساز با هدف ایجاد شرایطی برای مشتریان واقعی خودرو در حال اجراست، اما با این حال روند افزایش قیمت خودرو شتاب بالایی گرفته است. دامنه نوسان قیمتی خودروها تا جایی است که خودرویی مثل «پراید»، که شاخص بازار است، جای پایش را در کانال ۹۰ میلیون تومانی تثبیت کرده است. خودرو که دیگر تولید نمی‌شود، که بتوان با عرضه بیشتر قیمت آن را کنترل کرد و به نظر می‌رسد، اگر همین روند ادامه داشته باشد، باید منتظر پراید ۱۰۰ میلیون تومانی نیز باشیم. اما چرا خودروها همچنان گران فایل‌بندی می‌شوند؟ صاحبنظران خودرویی در تحلیل این موضوع نظرات مختلفی دارند؛ برخی آن را همچنان به سیاست‌های دستوری قیمت‌گذاری و دخالت دولت در صنعت خودرو ربط می‌دهند. اما برخی دیگر، این افزایش قیمت‌ها را به «نوسانات نرخ دلار، وجود تقاضای کاذب، کمبود عرضه یا همان عرضه قطره چکانی، انحصارگرایی از سوی دو شرکت خودروساز و نگرانی مردم برای از دست رفتن سرمایه هایشان که آنها را به سمت این بازار سوق داده است» ربط می‌دهند. 

    لیست قیمت خودروها

خودروها در روزهای میانه مردادماه چگونه فایل‌بندی شده‌اند؟ ارزیابی‌های «تعادل» نشان می‌دهد، روند افزایش قیمت خودرو در نبود مشتریان، همچنان صعودی و شتاب بالایی به خود گرفته است. وقتی لیست قیمت خودروها را در بازار رصد می‌کنیم متوجه تغییر قیمت‌ها در برخی از خودروها طی روزهای اخیر می‌شویم. به‌طور نمونه، سمند ال‌ایکس ۱۴۳ میلیون تومان و سمند سورن با قیمت ۱۹۰ میلیون تومان در بازار عرضه شده است. از سوی دیگر، بررسی قیمت خانواده پژو نیز نشان از این دارد که پژو ۴۰۵ با قیمت ۱۳۹ میلیون تومان، پژو پارس با قیمت ۲۰۷ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۲، ۱۶۳ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ به قیمت ۱۹۷ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ وی ۸ با قیمت ۱۹۱ میلیون تومان فایل شده‌اند. همچنین رانا با قیمت ۱۶۱ میلیون تومان، هایما اس۷ با قیمت ۵۶۰ میلیون، پژو ۲۰۷ دستی با قیمت ۲۲۸ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک با قیمت ۲۹۸ میلیون تومان معامله می‌شود.   ازدیگر خودروهایی که افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند، دنا نیز با قیمت ۲۱۲ میلیون تومان، دنا پلاس ۲۶۲ میلیون تومان، پراید ۱۳۲ باقیمت ۸۱ میلیون تومان، پراید ۱۱۱ با قیمت ۹۳ میلیون تومان، پراید۱۳۱ با قیمت ۸۱ میلیون تومان، تیبا با قیمت ۹۶ میلیون تومان، تیبا ۲ با قیمت ۱۰۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ساینا هم با قیمت ۱۰۸ میلیون تومان می‌توان اشاره کرد. 

    چرا  قیمت خودرو همچنان صعودی است؟

اما درتحلیل اینکه چرا خودروها همچنان به‌رغم رکود حاکم بر بازارها در این روزهای کرونایی، افزایش قیمت را تجربه می‌کنند، صاحبنظران خودرویی معتقدند دولت اجازه نمی‌دهد که فضای رقابتی در صنعت خودرو شکل بگیرد، چراکه خود دارای منافع زیادی است از این انحصار و نمی‌خواهد این شرایط را از دست بدهد، در حالی که گفته می‌شود خودروسازان خصوصی شده‌اند، باز هم می‌بینیم که «مدیران عامل سایپا و ایران‌خودرو» از سوی وزیر صنعت مستقیما تعیین می‌شوند تا زمانی‌که صنعت خودرو سیاسی اداره می‌شود، مردم نمی‌توانند خودروی باکیفیت سوار شوند و همین محصولات قدیمی را نیز باید با قیمت‌های بیشتری نسبت به گذشته خریداری کنند. حال به گفته آنها تا مادامی که دولت در صنعت خودرو حضور دارد، این صنعت روزگار خوشی را نخواهد گذراند، بنابراین در وهله نخست باید بستر فراهم شود و رقابت شکل بگیرد و انحصار بشکند تا شرایط اولیه ایجاد شود، در غیر این صورت باز هم در روی همین پاشنه خواهد چرخید و اتفاق مثبتی رخ نخواهد داد.

از سوی دیگر، ابوالفضل خلخالی کارشناس صنعت خودرو نیز در اظهاراتی، یکی از دلایل افزایش قیمت پراید در بازار را توقف تولید این محصول عنوان کرده و به «فرارو» گفته است: «علاوه بر تولید نشدن پراید و افزایش تقاضا برای آن‌که در رشد بهای آن بسیار تاثیرگذار است، قیمت خودرو به‌طور کلی تابع افزایش قیمت ارز است، بنابراین طبیعتا زمانی‌که دلار سیر صعودی داشته باشد، خودرو نیز از این مساله پیروی می‌کند.» به گفته این استاد دانشگاه، از آنجایی که بازار‌های سرمایه‌ای نسبت به همدیگر واگرایی مثبت دارند، زمانی‌که یک بازار شروع به افزایش قیمت می‌کند، به تبع آن بازار‌های دیگر نیز دیر یا زود به این سمت حرکت می‌کنند، بر این اساس بازار خودرو نیز از این قاعده مستثنا نیست و این روز‌ها دوباره با توجه به وضعیت اقتصادی، مسیر صعودی را در پیش گرفته است. خلخالی بر این باور است که عرضه در بازار خودرو به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز بازار نیست، در حالی که سالانه بازار به ۱.۵ میلیون دستگاه خودرو نیاز دارد، اما در سال گذشته در حالت خوشبینانه خودروسازان توانستند، تنها ۹۰۰ هزار دستگاه تولید کنند، بنابراین در چنین شرایطی طبیعی است که قیمت خودرو افزایش یابد و به نظر می‌رسد با توجه به روندی که وجود دارد، باید گفت، روند صعودی قیمت خودرو همچنان ادامه خواهد داشت. در این میان، برخی نیز وجود تقاضای کاذب در بازار را دلیل دیگر گرانی‌های اخیر خودرو می‌دانند و می‌گویند که برتری تقاضا بر عرضه موجب رشد قیمت‌ها شده است. از طرفی مردم هم به دنبال این هستند که با خرید خودرو سرمایه‌های خود را حفظ کنند. اما به نظر می‌رسد، همچنان نوسانات نرخ دلار، فاکتور اثرگذار ومهمی است که بازار خودرو را به صورت مستقیم مثل سایر بازارها تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

    بدعهدی«مدیران خودرو»

از سوی دیگر، مشتریان نسبت به عملکرد ثبت‌نام و تحویل خودروهای خریداری شده از سوی برخی از شرکت‌های خودرویی گله مند هستند. به‌طوری‌که یکی از شهروندان در تماس با روزنامه تعادل از نحوه تحویل خودرو از سوی «مدیران خودرو» بسیار معترض بود. بنابه توضیحات او، این شرکت خودرویی، نسبت به تعهداتی که به مشتریان خود هنگام ثبت‌نام داده، عمل نمی‌کند و هر روز شرایط را برای خریداران خودرو سخت‌تر می‌کند. 

او می‌گوید: نیمه پایانی اسفند 98 برای پیش خرید خودرویX22 اقدام به ثبت‌نام و 90 میلیون تومان واریز کرده است، که براساس آنچه این شرکت تعهد کرده بود، باید این مدل خودروی پیش فروش شده، تا پایان اردیبهشت ماه 99 به خریداران تحویل داده می‌شد، اما به دلیل بدعهدی مدیران خودرو، این اتفاق رخ نداده است. او در ادامه توضیح می‌دهد: پیگیری‌های صورت گرفته از سوی خریداران نیز راه به جایی نبرده و این شرکت تنها در پاسخ به خواسته ما عنوان می‌کند که هنوز سایت لیزینگ باز نشده، بنابراین امکان تحویل خودرو برای آنها وجود ندارد. البته این شرکت خودرویی تاکید کرده که افزایش قیمت نخواهند داد. اما به گفته این شهروند، مدیران خودرو، برخلاف این رویه عمل کرده و نه تنها قیمت این محصول را 35 میلیون تومان دیگر افزایش داده‌اند، بلکه با دیگر اقدامات سختگیرانه در روند ارایه ضمانتنامه‌ها مثل ارایه 20 فقره چک برای تسویه حساب نهایی، درخواست فیش حقوقی و سایر موارد، خریداران را با دردسرهای جدی مواجه کرده‌اند. در نهایت این شرکت وعده داده که این مدل خودرو را نهایتا تا پایان تیرماه تحویل مشتریان دهد، اما با گذشت 13 روز از مردادماه هنوز هم خبری از این تحویل نیست!

    گلایه مشتریان از «ایران‌خودرو و سایپا»

از سوی دیگر، اما برخی دیگر از مشتریان از «ایران‌خودرو و سایپا» به دلیل برخی محدودیت‌ها در شیوه ثبت‌نام پیش فروش خودرو گله مند هستند. در راستای برنامه‌های وزارت صمت برای حذف واسطه‌گران و سودجویان در فرآیند فروش، محدودیت‌هایی همچون اختصاص هر دستگاه خودرو به یک شماره ملی، عدم خرید خودرو طی ۴۸ ماه اخیر از ایران‌خودرو و سایپا، دارا بودن سن حداقل ۱۸ سال و ارایه گواهی‌نامه رانندگی لحاظ شده است. ضمن اینکه در این طرح در لیست شرایط، نداشتن پلاک فعال در خانواده لحاظ شده است. این شرط، سوالات و گلایه‌های زیادی را برای مشتری ایجاد کرده است. به عنوان مثال، یکی از شهروندان در این رابطه به «ایسنا» گفته است: چرا پراید مدل ۸۴ پدر من که در یک شهر دیگر است، باید مانع ثبت‌نام من برای خرید از کارخانه باشد؟ شهروند دیگری می‌گوید: این چه روندی است که یک خانواده 6 نفری باید از خودروی ۱۵ سال پیش استفاده کنند و اگر خودروی جدید بخواهند، باید با قیمت‌های گزاف از بازار آزاد نیاز خود را تامین کنند؟ آیا اعضای این خانواده مشتری واقعی به حساب نمی‌آیند؟ همچنین یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: در حال حاضر پدر من پیکانی دارد که مدل ۸۳ است؛ گناه من چیست که نمی‌توانم خودرو ثبت‌نام کنم؟ در حال حاضر مشکل بسیاری از شهروندان این است که خانواده‌‌ای بیش از سه نفر هستند و یک خودروی بیش از ۱۰ سال کارکرد دارند. آنها می‌گویند چون پلاک فعال است، از ثبت‌نام خودروی جدید محرومند. از سوی دیگر اگر بخواهند خودروی فعلی را که فرسوده به حساب ‌می‌آید، بفروشند و در ثبت‌نام جدید شرکت کنند، تضمینی بابت برنده شدن در قرعه‌کشی وجود ندارد. هرچه هست، از این دست سوالات و گلایه‌ها در بین شهروندان زیاد است. در همین رابطه اما، معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران‌خودرو در اظهاراتی گفته است که محدود کردن شرایط ثبت‌نام با شرط عدم پلاک فعال خانواده، تصمیم کمیته خودرو بوده، که با این هدف اجرا شده تا باتوجه به مزایای طرح فروش فوق‌العاده به سایر طرح‌های فروش، خودرو به دست مشتری واقعی و خانواده‌هایی که از خودرو بی‌بهره‌اند، برسد. بابک رحمانی، در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: همچون هر تغییر شرایط دیگری، ابتدا سخت است و به‌نظر عجیب می‌آید اما با توجه به منطقی که پشت آن وجود دارد، در حقیقت مشتریانی در اولویت قرار می‌گیرند که حتی یک خودرو هم ندارند.بنابراین به گفته او، برای خانواده و افرادی که به‌طور مثال خودروی فرسوده داشته یا تعداد نفرات خانوار زیاد است، روش‌های دیگر و استفاده از سایر طرح‌های فروش وجود دارد تا بتوانند خودروی فرسوده خود را تبدیل به احسن یا بیشتر کنند. در فروش فوق‌العاده با قیمت ثابت است که این شرط در آن اعمال می‌شود.