تاریک روشن‌ گشایش اقتصادی

علی شریعتی

اقتصاد ایران در ماه‌های گذشته، شرایط دشوار و خاصی را تجربه کرده است. تداوم تحریم‌های آمریکا و قرار گرفتن در فهرست سیاه اف ای تی اف از یک سو و شیوع ویروس کرونا از سوی دیگر شرایط چه برای فعالان اقتصادی و چه برای مردم سخت کرده است. در چنین شرایطی تداوم مشکلات داخلی مانند دشواری‌های تولید و صادرات و فشارهایی که بر روی فعالان اقتصادی قرار دارد، آنها در فضای ناامیدی قرار داده و مردم نیز که از نظر معیشت دشواری های زیادی را تجربه می‌کنند، نسبت به آینده بدبین شده‌اند. در چنین شرایطی اهمیت اخبار و آنچه که از دل تصمیمات بیرون می‌آید بیش از گذشته خود را نشان داده است. همانطور که در ماه‌های گذشته دیده‌ایم، خبرهای خوب باعث کاهش قیمت در بازارهایی مانند ارز شده و خبرهای بد، شرایط این بازارها را ملتهب‌تر کرده است. در این میان برخی دلالان که در فضای بازار ارز بر روی قیمت‌ها شرط بندی می‌کنند و منطق این بازار را بر هم ریخته‌اند نیز مزید بر علت شده‌اند که التهاب در بازارهای اقتصادی افزایش پیدا کند. در چنین فضایی اگر دولت بتواند اخبار خوب و امیدبخش منتشر کند، قطعا می‌تواند تاثیرات مثبتی بر شرایط اقتصاد کشور بگذارد اما این اخبار امیدبخش چند پیش شرط مهم دارند. نخست آنکه نحوه ارائه این خبرها بسیار مهم است. آنچه که در روزهای گذشته از سوی رییس جمهوری به عنوان گشایش اقتصادی مطرح شد، اتفاقی منحصر به فرد بود. ما تا پیش از این دیده بودیم که در فضای خبرهای ورزشی و هنری از سوی سلبریتی‌ها، بمب‌های خبری این چنینی منتشر شده بود اما اینکه راجع به فضای اقتصادی کشور در سطح کلان، اینگونه اطلاع رسانی شود سابقه نداشت. از سوی دیگر اینکه خبرهای خوب در چه سطحی منتشر شود، نیز بسیار مهم است. برای مثال وقتی در موضوع اف ای تی اف فعالان اقتصادی از اهمیت قرار نگرفتن در فهرست سیاه می‌گفتند، جامعه شناخت درستی از شرایط نداشت اما وقتی یک قرارداد فوتبالی به دلیل لیست سیاه، امکان اجرا پیدا نکرد، مردم فهمیدند که مشکل از کجاست، از این رو ما امروز می‌دانیم که جامعه روی چه مسائلی حساس است و چه خواسته‌های اولویت‌داری دارد. وقتی دولت می‌خواهد خبر به این مهمی را عرضه کند، باید نحوه ارائه آن بسیار حساب شده باشد. یعنی تیم رسانه‌ای دولت یا سخنگوی دولت با فعالیت حساب شده، اخبار را منتشر کرده و بر روی آن نظارت کنند. اینکه مشاور رییس جمهور ناگهان در صفحه شخصی خود، تحلیلی را ارائه می‌کند که نه جزییاتی دارد و نه فضا را شفاف می‌کند، جز بیان کردن یک حرف پوپولیستی و بر هم ریختن ذهن مردم، نتیجه دیگری به همراه نخواهد داشت. از این رو باید تاکید کرد که در شرایط فعلی ارائه اخبار امیدبخش به مردم بسیار مهم است و  حتی دولت باید تلاش کند در ماه‌های پایانی فعالیت خود، میزان ارائه این اخبار را افزایش دهد اما اینکه این خبرها به چه شکل منتشر شوند و تا چه قدر در زندگی مردم و در فضای عمل فعالان اقتصادی تاثیرگذار باشند، موضوع دیگری است که باید حتما به آن توجه داشت، زیرا در غیر این صورت حتی خبرهای خوش نیز به درستی به گوش مردم نمی‌رسد و نه تنها اهداف مثبت محقق نمی‌شود که حتی مشکلاتی جدید نیز برای اقتصاد ایران به وجود می آورد.