خلأ قانونی سبب به یغما رفتن اطلاعات کاربران می‌شود
به گفته کارشناسان حوزه فناوری، خلأهای قانونی سبب به یغما رفتن اطلاعات کاربران شده است و حال آنکه لازم است با ورود به کشور، روی موضوعات اولویت‌دار کار کنیم که امنیت، حریم خصوصی و رگولاتوری اپراتورها از این جهت اهمیت دارد. به گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، شاهپور دولتشاهی، وکیل پایه‌یک دادگستری و عضو کانون وکلا، محمدباقر اصغری آقامشهدی، دکترای حقوق فناوری اطلاعات و استاد دانشگاه به بررسی موضوع «به‌روزرسانی قوانین موردنیاز برای فناوری‌های نوین، هم‌زمان با ورود 5G به ایران» پرداختند. دولتشاهی با بیان اینکه علم حقوق، علمی است که در تدوین قوانین نیاز به آزمون‌وخطا دارد، اظهار کرد: «در علم حقوق هر چه زمان بیشتری بگذرد راهکارهای بهتری برای مسائل مختلف ارایه می‌شود اما برای تدوین قوانین در فناوری اطلاعات که بر پایه نوآوری روز است کار حقوقدانان سخت می‌شود. ما با فناوری جدید در ارتباط هستیم و باید در قوه قضاییه آینده‌نگری اتفاق بیفتد زیرا باید این را بدانیم که هر پدیده جدیدی که ایجاد می‌شود نیاز به قانون جدید ندارد، این در حالی است که در وضع قوانین باید به موضوع اصل کمینه قوانین نیز توجه کنیم.»
ممانعت از ورود تکنولوژی
وی با بیان اینکه تکنولوژی اینترنت متعلق به کشور ما نیست، گفت: «سال‌ها قبل تصمیم داشتند که فوتبال را با فرهنگ اسلامی- ایرانی در کشور اداره کنند که اجرایی نشد، آیا این درباره فناوری 5G امکان‌پذیر است؟ معتقدم 5G را هم نمی‌توانیم و نباید متناسب با فرهنگ خودمان بومی‌سازی کنیم. از صدسال پیش تاکنون همه فناوری‌ها به کشور وارداتی بوده است. ما تولیدکننده فناوری نبوده‌ایم. بنابراین از طرفی این فناوری‌های تا حدود زیادی با فرهنگ ما هم فاصله دارد درعین‌حال نیز نمی‌توانیم جلوی ورود تکنولوژی را بگیریم.» این وکیل پایه‌یک دادگستری با انتقاد از افرادی که به‌زعم خودشان تلاش می‌کنند تا «اینترنت پاک» در کشور ایجاد کنند افزود: «زمانی که صحبت از تکنولوژی و اینترنت می‌شود همه دست‌ها را بالا می‌برند اما وقتی می‌گوییم کاری بکنید و تولیدات متناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی در اینترنت آزاد ایجاد کنید همه ساکت می‌شوند.»
تولید محتوای بومی و سالم
دولتشاهی درباره راه‌حل داشتن «اینترنت پاک» نیز گفت: «تنها راهکار برای داشتن «اینترنت پاک»، تولید محتوای سالم و بومی‌سازی مدل آن است. درعین‌حال باید با نهادهای متولی درصحنه بین‌الملل تعامل برقرار کرد. برای مثال با شرکت گوگل مراوده برقرار کنیم تا اگر محتوایی برخلاف حقوق بشر یا امنیت ملی باشد آن را حذف کند؛ بنابراین امکان برداشتن محتوای سیاه از اینترنت وجود دارد.» وی با اشاره به حذف محتوای خشن از تلگرام در دی‌ماه سال ۹۶ در پی تعامل با مدیران تلگرام بیان کرد: «در دی‌ماه سه سال قبل محتوای خشن روی یکی از کانال‌های تلگرام قرار گرفت که از طریق وزیر ارتباطات به اطلاع رییس تلگرام رسید و کانال مربوطه به دلیل انتشار مطالب خشن مسدود شد.» این وکیل پایه‌یک دادگستری در ادامه به ناآگاهی مردم در استفاده از تکنولوژی اشاره کرد و افزود: «خیلی‌ها در کشور توهم دارند که با روبان بریدن اتفاق مهمی رخ می‌دهد، کشور کره جنوبی که سرآمد تکنولوژی است برای ورود 5G روبانی پاره نکرد. فناوری 5G در کشور ما کپی شده است و افراد برای ورود آن وام‌ها و تسهیلات دریافت می‌کنند اما در نهایت مردم را به حال خودشان تنها رها می‌کنند.» دولتشاهی به لوایح پنج‌گانه که هنوز در مجلس تصویب نشده است اشاره کرد و گفت: «این لوایح بدون کارشناسی نوشته‌شده بود و دارای مشکلات زیادی است. اکنون رگولاتوری نمی‌تواند با اپراتور متخلف برخورد کند بنابراین قدرت برخورد را با جرایم در 5G در آینده را هم ندارد.» وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا وکلا و قضات به موضوع جرایم اینترنتی آشنایی دارند؟ توضیح داد: «نباید از وکلا و قضات انتظار داشته باشیم درباره چیزی که قانون‌گذاری نشده اطلاعات داشته باشند ما از ناآگاهی مردم ضربه می‌خوریم و این خلأهایی در آموزش است.» وکیل پایه‌یک دادگستری با اشاره به اینکه حفظ حریم اطلاعات کاربران در 5G بسیار مهم است تصریح کرد: «در یک سال اخیر اطلاعات تعداد زیادی از کاربران به یغما رفته است بنابراین باید ابتدا فکری به حال حریم خصوصی و امنیت دیتاها داشته باشیم و سپس 5G را وارد کشور کنیم.»
دستگاه‌ها خود را متولی تکنولوژی می‌دانند
همچنین محمدباقر اصغری آقامشهدی با بیان اینکه ما در انقلاب چهارم صنعتی قرار داریم، تصریح کرد: «این اتفاق نوعی تحول‌آفرینی است ما تجارب ضعیفی در این زمینه‌داریم بنابراین نمی‌توانیم بی‌گدار به آب بزنیم. زمانی که صحبت از تکنولوژی تأثیرگذار در جامعه می‌شود دستگاه‌های متعددی خود را متولی آن می‌دانند اما موقع رسیدگی کسی پای‌کار نیست که فضای مجازی نیز از آن مستثنی نمی‌شود.» وی با اشاره به تجربه ناموفق در موضوع رگولاتوری بیان کرد: «در پنج سال قبل جشن تدوین لوایح پنج‌گانه فاوا گرفته شد اما هنوز این قوانین در پیچ‌وتاب کمیسیون‌های مجلس قرار دارد و تکلیف آن مشخص نیست. بررسی سطحی نشان می‌دهد که این لوایح کپی‌برداری از قوانین کشورهای دیگر است و قوانین آن با زیست‌بوم ما سازگار نیست.» این استاد دانشگاه با بیان اینکه خلأهای قانونی سبب به یغما رفتن اطلاعات کاربران شده است، افزود: «با توجه به سرقت اطلاعات در کشور ما صدایی از کسی بلند نشد. عددهای ما از هزاران کاربر گذشته است ما با افرادی مواجه هستیم که مسائل را می‌بینند اما واکنشی نشان نمی‌دهند.»
