تاثیر نوسانات دلار بر شاخص بورس

حسین خزلی خرازی

کاهش 13 هزار واحدی شاخص بورس در روز دوشنبه، بیش از آنکه به تغییرات در بازارهایی مانند ارز مرتبط باشد، به تغییر و تحولات در داخل دولت و برخی اختلاف‌نظرها در تصمیم‌گیری باز می‌گردد. در روزهای گذشته صحبت‌های زیادی درباره ETF دوم و واگذاری سهام پتروشیمی‌ها مطرح شده بود که به نظر می‌رسد دولت هنوز به جمع‌بندی کاملی درباره آن نرسیده است و همین امر باعث شده بازار نسبت به این موضوع واکنش منفی نشان دهد. البته این موضوع که شاخص در یک روز نزولی شده، لزوما به معنی تغییر بلندمدت بازار نیست و باید دید در روزهای آینده چه تصمیمات جدیدی گرفته می‌شود. در حوزه تغییر نرخ ارز نیز باز تغییرات رخ داده کوتاه‌مدت بوده است. در روزهای اخیر بازار با کاهش نرخ دلار مواجه بوده اما این حرکت طولانی مدت نبوده و بیشتر شاهد حرکت نوسانی بازار بوده‌ایم. در چنین فضایی این تصور که نرخ دلار در روزهای گذشته تاثیری مستقیم بر بازار سهام داشته باشد، قدری از واقعیت‌ها به دور است. در بلندمدت اما نرخ ارز بر شاخص بورس تاثیر گذاشته و خواهد گذاشت. در ماه‌های گذشته نرخ ارز، روند افزایشی داشته و همین امر بر بازارهای مختلف تاثیر گذاشته و بازار بورس نیز از این حوزه مستثنی نبوده است اما برای آنکه بتوانیم به تحلیلی درباره تاثیر دلار بر بازار بورس برسیم از سویی باید روند حرکتی بازار ارز در ماه‌های گذشته را بررسی کنیم و از سوی دیگر باید تحلیل‌های موجود از آینده این بازار در شش ماه یا یک سال آینده را رصد کنیم و سپس بر اساس این تحلیل‌ها، وضعیت بازار بورس تحت تاثیر این عامل را بررسی کنیم. افق پیش‌روی بازار ارز در ماه‌های آینده چندان روشن نیست.

 با توجه به تداوم تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا، درآمد ارزی کشور به شکلی جدی کاهش یافته و راه بازگشت ارز نیز به‌شدت محدود شده است، از این رو دست بانک مرکزی در مدیریت این بازار و کاهش قیمت‌ها چندان باز نیست. از سوی دیگر وقتی رییس کل بانک مرکزی از برنامه‌ریزی برای کاهشی شدن نرخ ارز صحبت می‌کند، نگاه سرمایه‌گذاران به این وعده چندان مثبت نیست. زیرا از یک طرف وعده‌هایی که در تمام ماه‌های گذشته برای کاهش قیمت دلار داده شده، راه به جایی نبرده و ارز در این مدت روند افزایشی قیمت خود را حفظ کرده است. از سوی دیگر سرمایه‌گذاران تحلیل می‌کنند که نه در حوزه کاهش تحریم‌ها و نه در حوزه درآمدهای ارزی گشایش و اتفاق مثبت جدیدی رخ نداده و از این رو عملیاتی شدن وعده رییس کل بانک مرکزی دشوار به نظر می‌رسد. 

در نهایت باید توجه داشت که اقتصاد ما در سال‌های گذشته تورم دو رقمی و بیش از 30 درصد را تجربه کرده و در مقایسه با تورم امریکا، ارزش ذاتی دلار نیز در مقایسه با شرایط فعلی اقتصاد ایران، چندان با اعداد فعلی تفاوت ندارد و از این‌رو سرمایه‌گذاران در بازار بورس لااقل در شرایط فعلی توجه مثبتی به وعده جدید نشان نمی‌دهند. اگر دولت بتواند نشان دهد که فضا را تغییر داده و شرایط در مدیریت بازار ارز مثبت شده، آنگاه باید تاثیر این اتفاق بر سایر بازارها را تحلیل کرد اما در حال حاضر بازار بورس در کوتاه‌مدت تاثیری از تحولات چند روزه گذشته نپذیرفته است.