تحقیق و تفحص مسیری برای شفافیت

احسان ارکانی

به عنوان طراح طرح تحقیق و تفحص از سازمان برنامه و بودجه معتقدم که بررسی دقیق نحوه عملکرد این سازمان در قبال تحقیق و تفحص می‌تواند به پویاتر شدن فعالیت‌های این سازمان کمک کند و دورنمای مناسبتری را در چشم‌انداز آینده ایجاد کند؛ چرا که اساسا هر نوع نظارتی در نهایت منجر به کاراتر شدن حوزه نظارتی می‌شود. پس قبل از هر نکته‌ای باید به این واقعیت اشاره کنیم که هدف از این طرح بهبود شاخص‌های مدیریت کلان اقتصادی در کشور است. موضوع مهم دیگری که در ارایه این طرح باید مورد توجه قرار بگیرد؛ ضرورت استفاده از رویکردهای تخصصی در مباحث اقتصادی است و دوری از حاشیه‌سازی غیرضروری در بخش‌های گوناگون است. یکی از ابهاماتی که این روزها از سوی فعالان اقتصادی، مردم و دلسوزان کشور مطرح می‌شود؛ ضرورت نظارت‌های دقیق و موشکافانه‌ای است که باید بر نحوه فعالیت‌های سازمان برنامه و بودجه به عنوان یکی از مهم‌ترین ساختارهای اقتصادی کشور انجام شود؛ واقعیت آن است که همچنان ابهامات فراوانی درخصوص فعالیت‌های مرتبط با سازمان برنامه بودجه و قبل از آن سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وجود دارد که هیچ مرجعی پاسخی برای این پرسش‌های مطروحه از سوی کارشناسان و دلسوزان کشور ارایه نکرده است. با توجه به دامنه وسیع مسوولیت‌های این سازمان و با عنایت به اینکه عملکرد این سازمان به‌طور مستقیم در اقتصاد و معیشت اثرگذار است؛ مجلس بدنبال آن است که از طریق افزایش دامنه نظارت‌ها زمیه بهبود عملکرد نهادها و سازمان‌های مختلف را فراهم کند.

واقعیت آن است که ساختار بودجه‌ای کشور به گونه‌ای است که سازمان برنامه و بودجه متولی اصلی تدوین، تخصیص و توزیع بودجه عنوان شده و هر نوع برنامه‌ریزی عمرانی و اقتصادی باید از طریق این سازمان در مسیر اجرایی شدن قرار بگیرد؛ علی‌رغم این حوزه فعالیت‌های مهم و اثرگذار متاسفانه طی سال‌های اخیر عملکرد سازمان برنامه و بودجه به گونه‌ای نبوده است که باعث رضایتمندی مردم، فعالان اقتصادی و مدیران شود. مشکلات مدیریتی موجود در این سازمان به اندازه‌ای وسعت پیدا کرده که حتی برخی نهادهای دلتی هم در خصوص عملکرد این سازمان انتقادات جدی را مطرح کرده‌اند. در جریان این طرح تلاش خواهیم کرد تا ابعاد مختلف پروژه‌های عمرانی، نحوه تحصیل منابع، تخصیص و نهایتا توزیع آنها مشخص شود. این طرح روز یکشنبه هفته جاری تقدیم هیات رییسه شده است؛ و پیش‌بینی می‌کنم که به زودی در دستور کار و اجرایی شدن قرار بگیرد. در جریان این طرح به 5محور مهم و اساسی شامل موضوعاتی چون؛ چگونگی تحصیل و توزیع اعتبارات، چگونگی توزیع منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها؛ چگونگی توزیع اسناد خزانه به پیمانکاران و در نهایت علت عدم تشکیل جلسات کمیته تخصیص در سازمان برنامه ‌وبودجه می‌شود. این 5محور اصلی‌ترین بخش‌هایی است که در جریان فرآیند تحقیق و تفحص ابعاد مختلف آن مورد بررسی دقیقی قرار می‌گیرد. در نهایت هم نتیجه تحقیق هرچه که باشد در فضایی شفاف دذر اختیار نمایندگان و رسانه‌ها قرار می‌گیرد.

عضو کمیسیون برنامه بودجه