پیام ۱۳ قرارداد مهم نفتی

تعادل -  گروه انرژی |

«۲۷ مردادماه ۹۹ روز خوب برای نفتی‌ها.» امضای ۱۳ قرارداد نگهداشت و افزایش تولید نفت با حضور وزیر نفت کلید خورد. قراردادهایی که ارزش آن به یک و نیم میلیارد یورو می‌رسد، که در یک بازه زمانی ۲۴ماهه قابل اجرا است. اهمیت این قراردادها آنجاست که روزانه 185 هزار بشکه نفت به ظرفیت تولید کشور اضافه می‌شود و تمامی نگاه‌ها در این قرارداد به داخل بوده است. این ۱۳ قرارداد که حوزه اجرایی آن در پنج استان «خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر و هرمزگان » خواهد بود، مشتمل بر ۱۱ قرارداد به کارفرمایی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و دو قرارداد به کارفرمایی شرکت نفت فلات قاره ایران است و همه پیمانکاران طرف قرارداد مطابق روال جاری بسته‌های قراردادی طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت، شرکت‌های ایرانی هستند. منابع مالی مورد نیاز این طرح با اتکا به درآمد حاصل از افزایش تولید نفت در بسته‌های کاری تعریف شده و از طریق انتشار اوراق مشارکت در بازار سرمایه تأمین می‌شود. به این ترتیب، با امضای ۱۳ قرارداد جدید طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت شرکت ملی نفت ایران، تکلیف ۲۳ بسته کاری از مجموع ۳۳ بسته کاری این طرح مشخص می‌شود. اما امضای این قراردادها چه پیامی می‌تواند داشته باشد؟ وزیر نفت پیام مهم این قراردادها را متوقف نشدن صنعت نفت ایران عنوان کرد وگفت: ما به ظرفیت سازی فکر می‌کنیم، زیرا تحریم‌ها و بانیان تحریم‌ها رفتنی هستند و ملت ایران و ایران ماندگار بوده و شرایط سخت‌تر را نیز طی کرده است. بیژن زنگنه براین نکته تاکید کرد که در توسعه میادین نفتی منتظر خارجی‌ها نمی‌مانیم؛ چراکه هم اکنون در تمامی میادین مشترک بزرگ نفتی و گازی در ظرفیت تولید از همسایگان جلوتر هستیم.

   امضای ۱۳ قرارداد مهم نفتی 

روز گذشته، ۱۳ قرارداد مرحله دوم طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت با حضور وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امضا شد. پس از امضای ۱۰ قرارداد مرحله نخست طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ به ارزش ۷۴۰ میلیون یورو، ۱۳ قرارداد مرحله دوم این طرح به ارزش بالغ بر ۱.۵ میلیارد یورو امروز (دوشنبه) بین شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب (۱۱ قرارداد) و شرکت نفت فلات قاره ایران (۲ قرارداد) با پیمانکاران ایرانی منتخب به امضا رسید. پروژه‌های مرحله دوم طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت شامل فروزان، رسالت، رامین، منصورآباد، مارون ۲ و ۵، زیلایی، اهواز ۱ و ۴، مارون ۱ و ۴، سیاهمکان، مارون ۳، مارون ۶، چیلینگر و گرنگان و بالارود در ۵ استان خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر و هرمزگان تعریف شده است.

در این مراسم، وزیر نفت، این روز را برای صنعت نفت ایران روز مهمی توصیف کرد، چراکه به گفته بیژن زنگنه، در سخت‌ترین تحریم‌ها امروز قراردادهایی به ارزش ۱.۵ میلیارد یورو با شرکت‌های ایرانی به امضا رسیده که در استان‌های خوزستان، کهگیلویه بویر احمد، فارس، بوشهر و هرمزگان اجرا می‌شود. قراردادی که ۸۰ درصد از تجهیزات مورد نیاز در این طرح‌ها توسط سازندگان داخلی تامین می‌شود و فرصت‌های زیادی برای اشتغال ایرانی ایجاد می‌کند. به گفته زنگنه، پیام مهم این قرادادها این است که متوقف نمی‌شویم و به ظرفیت سازی فکر می‌کنیم، زیرا تحریم‌ها و بانیان تحریم‌ها رفتنی هستند و ملت ایران و ایران ماندگار بوده و شرایط سخت‌تر را نیز طی کرده است. او با تاکید بر اینکه در توسعه میادین نفتی منتظر خارجی‌ها نمی‌مانیم، گفت: اکنون در تمامی میادین مشترک بزرگ نفتی و گازی در ظرفیت تولید از همسایگان جلوتر هستیم.

او در ادامه با اشاره به اینکه در صنعت جهانی نفت بر سر این اجماع است که رکن اصلی در فعالیت‌های بالادستی نفت، افزایش ضریب بازیافت است، گفت: یک درصد افزایش ضریب بازیافت به معنای افزایش هفت میلیارد بشکه نفت به تولید ایران است که درآمد ۳۰۰ میلیارد دلاری را به دنبال دارد. البته بنابه اظهارات زنگنه، بازار رقابت به کس رحم نمی‌کند، بنابراین برای بقا به رقابت نیاز است و برای رقابت نیاز به افزایش تکنولوژی است تا قیمت پایین آمده و کیفیت افزایش پیدا کند. وزیر نفت با بیان اینکه برای این کار در اولین گام با دانشگاه‌ها تعامل کردیم، افزود: در هفته‌های آینده شاهد امضای قراردادهای جدید با دانشگاه‌ها برای افزایش تولید خواهیم بود. او در عین حال تاکید کرد که شرکت‌های اکتشاف و تولید یک رکن اصلی برای افزایش توانمندی در بخش افزایش ضریب بازیافت هستند.

   چند روش برای اجرای پروژه‌های نفتی 

اما برنامه وزارت نفت برای اجرای پروژه‌های بالادستی نفت چیست؟ وزیر نفت در این مورد به بیان توضیحاتی پرداخت وگفت: قراردادهای بیع متقابل، سنتی است که همچنان اجازه داریم از آن استفاده کنیم. اما روش بعدی قراردادهای جدید نفتی است که در شکل مانند بیع متقابل است و عملکرد پیمانکار به میدان واگذار می‌شود و در بازپرداخت پیمانکار، موثر است. بنابه اظهارات وزیر نفت، در چند ماه آینده قراردادهای جدید با شرکت‌های ایرانی اکتشاف و تولید به امضا می‌رسد که در صنعت نفت تحول به شمار می‌رود. اما روش دیگر برای توسعه میادین نفتی، قراردادهایی است که دیروز ۱۳ مورد امضا شد و که مسوولیت مخزن بر عهده وزارت نفت و قرارداد یکپارچه بود. زنگنه در محور بعدی صحبت‌های خود با بیان اینکه اینکار از سال ۹۵ آغاز شد و در سال ۹۷ مصوبه شورای اقتصاد را گرفت، افزود: از تمام روش‌ها برای افزایش ظرفیت تولید استفاده می‌کنیم. 

اما مزیت‌های این روش نسبت سایر روش‌ها چیست؟ زنگنه در این مورد هم اینگونه توضیح داد که در این روش، زمان‌بندی قابل پیگیری و هزینه‌ها قابل کنترل است. مزیت دیگر آن، امکان بهره‌گیری از بازار سرمایه برای تامین مالی است. وزیر نفت در اهمیت اجرای این روش می‌گوید: اگر این طرح‌ها را نداشتیم کار نفت متوقف می‌شد اما با اینکار فعالیت‌ها ادامه پیدا می‌کند و اشتغالزایی انجام می‌شود. او تاکید کرد که باید برای ظرفیت سازی کار کنیم زیرا قدرت یک کشور در مخازن نیست بلکه ظرفیت تولید است. 

     منتظر خارجی‌ها  نمی‌مانیم

زنگنه همچنین اشاره به اینکه اگر در شرایط تحریم نتوانیم ظرفیت سازی کنیم با رفع تحریم نمی‌توانیم سهم خود را از بازار پس بگیریم، افزود: باید در کمتر از سه ماه به ظرفیت پیش از تحریم باز گردیم و با قدرت وارد بازار شویم. بنابراظهارات وزیر نفت، ایران باید یک تا دومیلیون بشکه ظرفیت مازاد داشته باشد تا در شرایط خاص وارد بازار شود. او در بخش دیگری از صحبت‌هایش بر این موضوع تاکید کرد که «منتظر خارجی‌ها نمی‌شویم تا اگر آنها نیامدند رو به قبله شویم. بیگانه، بیگانه است و هر کسی دنبال منافع خود است. خارجی نامحرم است. ما کار خود را بدون خارجی‌ها ادامه می‌دهیم، البته در صورت حضور آنها کار تسریع می‌شود.» او در اینجا تاکید کرد که از هر روشی برای توسعه کشور استفاده می‌کنیم؛ به‌طوری که در تمامی میادین مشترک بزرگ نفتی و گازی در ظرفیت تولید از همسایگان جلوتر هستیم. زنگنه به این موضوع نیز اشاره کرد که در دسته اول قراردادهای نگهداشت تولید در فضای کسب و کار با مشکلاتی رو برو شدیم که این مشکلات را در قراردادهای جدید اصلاح کردیم. 

   ایده گشایش اقتصادی را وزارت نفت نداده

وزیر نفت همچنین در حاشیه این مراسم به پرسش خبرنگاران پاسخ داد. او اینکه آیا گشایش اقتصادی، طرح وزارت نفت بوده، اظهار کرد: ایده اصلی گشایش اقتصادی را وزارت نفت نداده و به ما چارچوبی دادند که به‌صورت فنی این طرح را بررسی کنیم، هر وقت مصوبه‌ای ابلاغ شود وزارت نفت تنها مجری خواهد بود. زنگنه همچنین در واکنش به اقدامات برخی کشورها برای جلوگیری از صادرات محموله فرآورده نفتی ایران گفت: صادرات بنزین به ونزوئلا یک کار تجاری است آن را به رزم سیاسی تبدیل نکنید. محموله‌های اخیر به‌صورت فوب به ونزوئلا فروخته و تحویل شده بود و پول آن تسویه شده است. او درباره آخرین وضعیت سهمیه‌بندی بنزین خاطرنشان کرد: هنوز طرحی درباره تغییر سهیه‌بندی بنزین ارایه نشده است.زنگنه در پاسخ به پرسش دیگری درباره سبد سوخت کشور نیز گفت: براساس برنامه‌ای که به عنوان سند مصرف سوخت آینده کشور تا افق ۱۴۲۰ ارایه داده‌ایم، فعلاً سوخت اول کشور باید سی‌ان‌جی (گاز طبیعی فشرده) باشد نه ال‌پی‌جی (گاز مایع) . او همچنین گفت که قیمت خوراک پتروشیمی را کاهش داده و قیمت خوراک پالایشگاه را اصلاح کردیم که این موضوع باعث بهتر شدن وضعیت این شرکت‌ها در بورس می‌شود.

    تامین ارز پروژه‌ها با وزات نفت است

اما جزئیات این طرح را روز گذشته، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تشریح کرد. بنابه توضیحات مسعود کرباسیان، ایده و ابتکار اجرای این طرح در سال ۹۵ از سوی مهندس زنگنه مطرح و توسط شرکت ملی نفت دنبال شد و شورای اقتصاد در سال ۱۳۹۷ آن را تصویب کرد.

‬ به گفته او، ۳۳ پروژه برای نگهداشت و افزایش تولید نفت در سه مرحله تعریف و اجرا می‌شود، که تلاش شده تا از تجربیات هر مرحله برای بهبود اجرای مرحله قبلی استفاده شود.‬ اجرای ۲۹ پروژه در خشکی و ۴ پروژه در فراساحل به افزایش تولید نفت به ۲۸۰ هزار بشکه در روز منجر می‌شود که اگر ۱۰ قرارداد بعدی در سال جاری منعقد شود، به بیش از این رقم خواهیم رسید، همچنین در این مرحله از اجرای قراردادها متعهد شده‌ایم که شرکت ملی نفت تأمین ارز مورد نیاز برای اجرای آنها را به عهده بگیرد.‬ کرباسیان اجرای این طرح‌ها را از آن جهت حائز اهمیت دانست که نگاهی عمده به توان و تخصص شرکت‌های داخلی دارد، هر چند که ایده و شکل‌گیری آن در زمان اجرای برجام بود.‬

مدیرعامل شرکت ملی نفت تاکید بر استفاده حداکثری از کالاهای ساخت داخل و اختصاص ۴ درصد از هر قرارداد برای انجام مسوولیت‌های اجتماعی صنعت نفت را از دیگر وجوه این قراردادها برشمرد و تأکید کرد: مرحله نخست قراردادهای این طرح در سال ۱۳۹۷ امضا شده و تا کنون به پیشرفت ۲۵ درصدی به‌طور میانگین رسیده است.‬ اما سهم داخل از اجرای این پروژه‌ها چقدر است؟ کرباسیان سهم ساخت داخل از اجرای این طرح‌ها را تاکنون بیش از ۷۰ درصد اعلام کرد و گفت: پیش‌بینی می‌شود این رقم به بیش از ۸۰ درصد برسد، همچنین۸۰ درصد نیروهای بومی در پروژه‌های این طرح در استان‌های مختلف به‌کار گرفته شده‌اند و حدود ۱۸ دکل حفاری در این پروژه‌ها مشغول فعالیت هستند که پیش‌بینی می‌شود ۲۳ عدد افزایش یابند.‬ او در پایان از انعقاد ۱۰ قرارداد دیگر در مرحله سوم طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت تا پایان سال جاری خبر داد. این مقام مسوول همچنین درباره درباره تأمین منابع مالی این طرح، به ارایه توضیحاتی پرداخت و گفت: منابع مالی بر اساس ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و از طریق اوراق مشارکت اسلامی تأمین می‌شود؛ یعنی نوعی سرمایه‌گذاری داخلی که با تضمین شرکت ملی نفت قابلیت اجرا پیدا می‌کند. سال ۹۹ نیز مابقی این منابع برای قراردادهای جدید طبق مقررات تأمین می‌شود و مشکل خاصی هم ندارد. اجرای ۲۹ پروژه در خشکی و ۴ پروژه در فراساحل به افزایش تولید نفت به ۲۸۰ هزار بشکه در روز منجر می‌شود که اگر ۱۰ قرارداد بعدی در سال جاری منعقد شود، به بیش از این رقم خواهیم رسید، همچنین در این مرحله از اجرای قراردادها متعهد شده‌ایم که شرکت ملی نفت تأمین ارز مورد نیاز برای اجرای آنها را به عهده بگیرد.‬

در بخش دیگری از این مراسم، سعید وفاپور، مدیرعامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران گفت: این شرکت تحریم‌ها را به فرصت بومی‌سازی و اتکا به توان داخل تبدیل کرده است. او با تاکید بر اینکه‌ افزایش تحریم‌ها سبب اتکای بیشتر به توان داخل شده است، افزود: حوزه‌های اصلی فعالیت این شرکت شامل مدیریت پروژه، مهندسی، خرید، ساخت، اجرا، بارگیری، حمل و نصب سازه‌های دریایی، لوله‌گذاری دریایی، تأمین و نگهداری از سکوها و حفاری و ... است. این شرکت در زمینه حفاری‌ با انجام حفاری فاز ۱۴ پارس جنوبی به این حوزه وارد شد و توانست به‌خوبی رضایت کارفرما را کسب کند.