سفر تعیین‌کننده گروسی به ایران

علی بیگدلی

موضوع مهمی که به نظر می‌رسد در ابعاد و زوایای گوناگون ارزیابی‌های تحلیلی در خصوص راه‌اندازی مکانیسم ماشه توسط امریکا ظاهرا مغفول مانده، راهبردی است که از سوی ایران باید برای بی‌اثرساختن این تلاش‌های دامنه‌دار در دستور کار قرار گیرد. به عبارت روشن‌تر ایران باید بهانه‌هایی که ممکن است طرف مقابل از طریق آن اقدام به فضاسازی مخرب علیه کشورمان کند را از دسترس امریکا خارج سازد.نباید فراموش کرد که امریکایی‌ها بر دو پایه، تلاش‌شان برای راه‌اندازی مکانیسم ماشه را دنبال می‌کنند. راهکار نخست، اینکه امریکا خود را عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌داند و در راستای اینکه هر عضوی می‌تواند پیشنهاد قطعنامه بکند منویات خود را جلو می‌برد. اینکه آیا با این قطعنامه موافقت می‌شود یا نه و مورد توجه سایر اعضا قرار می‌گیرد یا نه؟ موضوع دیگری است. از طرف دیگر امریکایی‌ها این طور ادعا می‌کنند که ایران بر اساس گزارش‌های اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به تعهدات برجامی خود به‌درستی عمل نکرده است. 

به خصوص موضوعاتی که بعد از عدم اجازه ایران برای نصب دوربین‌های آزانس در برخی سایت‌ها عنوان شد، به امریکا این فرصت را داد تا تبلیغات وسیعی را علیه ایران به راه بیندازد. اروپا هم در آن زمان قطعنامه‌ای را به شورای حکام پیشنهاد داد که این قطعنامه هم بر علیه ایران در آن زمان تصویب شد. مبتنی بر این دو رویکرد است که امریکایی‌ها از منظر خود کمپین فشار بر ایران را دنبال می‌کنند. 

بنابراین بر اساس این دو مساله امریکایی‌ها تلاش می‌کنند تا نظر سایر اعضای شورای امنیت را به موضوع پرونده ایران جلب کنند که البته داده‌های اطلاعاتی موجود نشان می‌دهد که این رویکرد امریکایی‌ها با استقبال هیچکدام از اعضای شورای امنیت روبه رو نشده است. اما این مساله نباید باعث شود که ما تصور کنیم موضوع کاملا حل شده است و نباید پیگیری‌های لازم برای استیفای منافع ملی کشور انجام شود. من مدت زمان زیادی است که خطاب به مسوولان دستگاه دیپلماسی و سایر مقامات ارشد اعلام کردم که ایران نباید به این راحتی اروپا را از دست بدهد و با توجه به شکاف‌های موجود بین امریکا و اروپا و اختلافاتی که در این میان ایجاد شده، ایران باید تلاش کند تا از این شکاف، به‌نفع منافع ملی کشورمان استفاده کند. آمدن آقای گروسی به ایران هم بر اساس پیشنهاد فرانسه به عنوان یکی از کشورهای مهم اروپایی انجام می‌شود تا بخشی از تلاش‌های ایالات متحده برای مقصر جلوه دادن ایران تحت الشعاع قرار بگیرد.معتقدم سفر روز دوشنبه آقای گروسی به تهران بسیار تعیین‌کننده است و ایران باید نهایت همکاری را با آقای گروسی انجام دهد و از ارتکاب رفتارهای حاشیه‌ساز باید جلوگیری شود. بهتر است اجازه داده شود کارشناسان سازمان انرژی اتمی بازدیدی از سایت‌هایی که معرفی نشده و حساسیت‌هایی در خصوص آنها مطرح شده داشته باشند تا جلوی شائبه‌ها گرفته شود. به‌نظرم باید به تعهدات برجامی بازگردیم تا امریکا کوچک‌ترین بهانه‌ای برای پیشبرد، برنامه‌های تخریبی خود درباره ایران نداشته باشد. در این میان خطر رفتارهای افراطی از سوی برخی افراد و جریانات سیاسی باعث بروز نگرانی‌های فراوانی در میان کارشناسان شده است. کسانی که رفتارهای افراطی دارند از همان روز نخست مطرح شدن برجام با ان مخالف بودند و حتی در دورانی که منافع اقتصادی و مالی فراوانی نصیب کشور شده بود، آنها برجام را می‌نواختند. این افراد از خروج ترامپ از برجام اظهار خوشحالی می‌کردند و امروز که یک‌بار دیگر اروپا و چین و اروپا از برجام حمایت می‌کنند، این جماعت نگران هستند و هیچ بعید نیست که دست به اقداماتی بزنند که برای کشور هزینه ایجاد کند. این گروه‌های افراطی مایل هستند فضای اقتصادی و ارتباطی کشور تحت فشار و تحریم قرار داشته باشد تا آنها بتوانند از آب گل‌آلود ماهی‌های درشت اقتصادی صید کنند.