جستاری در باب مدیریت سرمایه در بورس

رضاغنی پور

پیش از این و در ایامی که شرایط کلی بازار سرمایه مثبت بود و اوضاع بورس در وضعیت خوبی قرار داشت، برخی فعالان بازار سرمایه توجهی به ریسک‌ها نداشتند و تلاشی برای آماده‌سازی بازار برای مواجهه با ریسک‌ها در دستور کار قرار نگرفت. حال که روی دیگر سکه نمایان شده و بازار منفی شده باید امیدوار باشیم آن‌دسته از معامله گرانی که تا به امروز به این بخش مهم و کلیدی توجه نداشتند و در عین حال برنامه بلندمدت برای حضور در بازار سرمایه کشور را دارندقصد به مقوله مدیریت سرمایه و ریسک توجه جدی داشته باشند. واقع آن است که برای موفقیت در بازارهای مالی سه بخش تحلیل بازار, مدیریت سرمایه و روانشناسی معامله‌گری اهمیت بالایی دارد. به‌طوری که اگر یکی از این سه مورد رعایت نشود، موفقیت معامله‌گران در هاله‌ای از ابهام قرار خواهد گرفت. باید توجه داشت که این سه مورد اعلام شده در کنار هم تاثیرگذاری لازم را خواهند داشت و هر کدام از این گزاره‌ها به تنهایی تاثیرگذار نخواهند بود. 

اکثر معامله‌گران اما فقط به بخش اول توجه می‌کنند، درحالی که این سه مورد در کنار هم ارکان اصلی موفقیت در بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند. بیشتر معامله‌گران به ویژه معامله گران تازه کار تصور می‌کنند اگر در تحلیل بازار درست عمل کنند و چنانچه آینده بازارها را پیش‌بینی کنند، ثروتمند می‌شوند و قادرند تا سهم بالاتری از سود رد بازار سرمایه را کسب کنند. در صورتی که واقعیت جریان سیال بازار سرمایه در کشورمان اینطور نیست. کلید موفقیت در بورس و کسب ثروت نه در پیشگوئی و اسطرلاب، بلکه در آمادگی برای درک هرگونه تغییر و تحول در بازار سرمایه است. به تجربه ثابت شده است که اولین و مهم‌ترین درسی که یک معامله‌گر باید یاد بگیرد بحث بسیار حیاتی مدیریت سرمایه است.

بازیگران باراز سرمایه باید بدانند، معامله‌گری در بازارهای مالی مانند بورس تهران یعنی دست و پنجه نرم کردن با احتمالات. به عبارت روشنتر فعالیت در اتمسفری که در آن هیچ قطعیتی وجود ندارد و بازار ممکن است حتی برخلاف انتظار بهترین تحلیلگران رفتار کند. در واقع مدیریت سرمایه به ما می‌گوید که در معامله بعدی چه مقدار از سرمایه بایستی ریسک شود. هدف اصلی مدیریت سرمایه، افزایش سرمایه با به حداقل رساندن ضررها در معاملات اشتباه و افزایش میزان سود، در معاملات سودده است. در واقع اجرای مدیریت سرمایه دو دستاورد اساسی را برای ما به همراه دارد: نخست بقای سرمایه و مرحله بعد سودآوری اما چگونه؟ باید ضررها را محدود کنیم و اجازه دهیم که سودهایمان رشد کنند. حجم معاملات را استاندارد و معقول انتخاب کنیم. هنگام ورود به معاملات نسبت سود به ضرر را رعایت کنیم. حد ضرر روزانه، هفتگی و ماهانه را برای خود مشخص کنیم. برای پیاده کردن عملی این موارد باید یک سیستم مدیریت سرمایه در کنار سیستم معاملاتی خود طراحی کنید. یک سیستم مدیریت سرمایه باید استراتژی ورود به معامله و استراتژی خروج را داشته باشد و تعیین حدسود و حدضرر اولیه و حجم معاملات در آن گنجانده شده باشد. همچنین رعایت نسبت سود به ضرر و داشتن استراتژی جابه‌جایی حد ضرر نیز از موارد مهم محسوب می‌شود.