سامانه شاد؛ چرا و چگونه؟
گلی ماندگار | تقریبا 20 روزی از آغاز سال تحصیلی می‌گذرد، سالی پر از هیاهو و اما واگرهایی که باعث شد تا حواشی زیادی داشته باشد. از انتقادات کارشناسان و تا اعلام ابتلای دانش‌آموزان به کرونا به خاطر حضور در مدرسه. اما این اتفاق‌ها در حالی رخ داد که وزارت آموزش و پرورش خیلی صریح و روشن اعلام کرده بود تمام مدارس بازگشایی شده و تاکید این وزارتخانه بر حضور دانش‌آموزان بر سر کلاس درس است. اما طولی نکشید که سیل انتقادها باعث شد تا وزیر آموزش و پرورش عقب‌نشینی کرده و بگوید هیچ اجباری برای حضور دانش‌آموزان در مدرسه نیست. اما این وضعیت چرا و چگونه رخ داد؟ جواب واضح است به این خاطر که تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان به واسطه حضور در شهرها و روستاهای دور افتاده یا نداشتن بضاعت مالی امکان دسترسی به استفاده از فضای مجازی برای ادامه تحصیل خود را نداشتند. دانش‌آموزانی که در سال‌های گذشته حتی از داشتن کلاس استاندارد و وسایل گرمایشی بی‌خطر بی‌بهره بوده‌اند، حالا چطور می‌خواهند از امکاناتی مانند، گوشی هوشمند و تبلت برخوردار باشند تا بتوانند از امکانات آموزشی در فضای مجازی استفاده کنند؟ البته که برخی افراد معتقدند دادن چنین امکاناتی به دست دانش‌آموزان کم سن و سال می‌تواند زمینه ساز بروز مشکلات جدیدی شود، غافل از اینکه مسوولان اگر بخواهند به راحتی می‌توانند فضای مجازی آموزشی را برای دانش‌آموزان به‌طوری تعریف کنند که دسترسی به سایت‌ها و فضاهای غیرمجاز ممکن نباشد. اما مساله به همین جا ختم نشد. آموزش و پرورش در این بین سامانه‌ای به نام سامانه شاد را راه‌اندازی کرد که دانش‌آموزان با عضویت در این سامانه بتوانند از امکانات کلاس‌های درس در فضای مجازی برخوردار شوند. اما این ماجرا هم خود حواشی تازه‌ای را ایجاد کرد.
حدود ۳.۵ میلیون دانش‌آموز
به سامانه «شاد» دسترسی ندارند
اولین‌بار یکی از نمایندگان مجلس از آمار تقریبی
3 و نیم میلیون دانش‌آموزکه به سامانه شاد دسترسی ندارند خبر داد. محمد رضا احمدی در این باره گفت: این سامانه از سوی مجلس به خوبی بررسی شده و مشکل خاصی ندارد، اما مساله اینجاست که تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان به این سامانه دسترسی ندارند و طی نشستی که با مسوولان آموزش و پرورش داشته‌ایم قرار بر این شده که مشکل به زودی حل شود.
هیچ دانش‌آموزی نباید
از چرخه آموزش بیرون بماند
ملیحه بیاتی، معلم دوره ابتدایی در این باره به تعادل می‌گوید: آموزش و پرورش موظف است با توجه به امکاناتی که در اختیار تمام دانش‌آموزان است جریان آموزش را هدایت کند تا هیچ دانش‌آموزی خارج از این جریان نباشد. اما متاسفانه هنوز که هنوز است بسیاری ازدانش‌آموزان دسترسی به سامانه شاد ندارند. ما نمی‌توانیم برخی از دانش‌آموزان را به دلیل نداشتن بضاعت مالی از چرخه آموزش بیرون بگذاریم و بگوییم کاری از دستمان بر نمی‌آید. آموزش و پرورش با توجه به اینکه ماه‌ها از ورود کرونا و تعطیلی مدارس می‌گذشت می‌توانست از این فرصت استفاده کرده و برنامه‌ریزی کامل و دقیقی در رابطه با سال تحصیلی جدید انجام دهد. ما الان در شرایط فوق‌العاده به سر می‌بریم و باید امکانات را برای این شرایط آماده کنیم. اینکه دو روز مانده به بازگشایی مدارس بگوییم حضور دانش‌آموزان اجباری است و یک هفته بعد متوجه شویم که این تصمیم درست نبوده و حالا بخواهیم به این فکر کنیم که با آنهایی که دسترسی به فضای مجازی ندارند، چه کار باید بکنیم، اصلا درست نیست.
69 درصد دانش‌آموزان
به شاد دسترسی ندارند
از سوی دیگر معاون آموزش ابتدایی نیز به عدم دسترسی 4 میلیون و 718 دانش‌آموزان به سامانه شاد خبر می‌دهد و می‌گوید: البته آموزش‌های تلویزیونی با همکاری صدا و سیما برای این دانش‌آموزان در نظر گرفته شده است.
اما مساله اینجاست که دانش‌آموزانی هم هستند که حتی از داشتن تلویزیون هم محرومند. دانش‌آموزانی که در دور افتاده‌ترین مناطق ایران زندگی می‌کنند، اما آنها هم مثل بقیه فرزندان این سرزمین به شمار می‌روند و باید از حق تحصیل برخوردار باشند. خیلی از افراد به این مساله فکر می‌کنند که اگر دانش‌آموزی یک سال هم از تحصیل دور بماند اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد و سلامتی او بر تحصیلش ارجحیت دارد، اما این زمانی می‌تواند درست باشد که همه دانش‌آموزان در سراسر کشور از یک امکانات یکسان برخوردار باشند، اما دانش‌آموزی با تصمیم شخصی خود و خانواده‌اش تصمیم به ترک تحصیل یک ساله بگیرد، اگر این تصمیم از روی اجبار و نداشتن امکانات باشد، پس مساله تحصیل رایگان برای همه که در قانون اساسی به آن اشاره شده است، چه می‌شود؟
دانش‌آموزان مناطق دورافتاده
سر کلاس حاضر شوند
اما نمایندگان مردم در مجلس برای آن دسته ازدانش‌آموزانی که بضاعت دستری به امکانات سامانه شاد یا تلویزیون را ندارند و نمی‌توانند از این دو طریق تحصیل خود را ادامه دهند، راهکار حضور در کلاس‌های کمتر از 10 نفر پیش بینی کرده‌اند. احمدحسین فلاحی، نماینده مردم همدان و فامنین در این باره می‌گوید: مقرر شده برای روستاهای کم جمعیت که تعداد دانش‌آموزان در هر کلاس کمتر از 10 نفر است برگزاری کلاس با رعایت پروتکل‌ها به صورت حضوری باشد. با این تدبیر وزارت آموزش و پرورش مشکل عدم دسترسی روستاهای کم جمعیت به سامانه شاد تا حد بسیار زیادی برطرف می‌شود. با وجود تلاش‌های صورت گرفته و توسعه زیرساخت‌ها اما یک سوم مناطق کشور امکانات لازم برای دسترسی به آموزش غیرحضوری و سامانه شاد ندارند.
