خرید سالیانه دو خودرو به واسطه بورس
طرح ساماندهی بازار و صنعت خودرو از سوی مجلسنشینان چندیست که مطرح شده است. طرحی که گفته شد به زودی اجرا میشود و محور اصلی آن، عرضه خودرو در بورس کالای ایران به منظور شفافیت بالای معاملات این بورس و تحقق اهداف برای تبدیل خودرو به یک کالای مصرفی است. بورسیها نیز در این مورد توضیح داده بودند که خودروهایی که با تیراژ بالا وارد کشور میشوند و همچنین خودروهای تولید داخل، در بستر بورس کالای ایران مورد معامله قرار میگیرند. در طرح نمایندگان مجلس قیمت پایهای خواهیم داشت که این قیمت پایه، توسط شورای رقابت تصویب و تعیین میشود، با قیمت پایه روی تابلوی بورس قرار خواهد گرفت و متقاضیان روی قیمت پایه با یکدیگر رقابت خواهند کرد. افرادی که بهترین قیمت را داده باشند برنده رقابت میشوند و خودرو به آن اشخاص تعلق میگیرد. عرضه خودرو در بورس را میتوان قدمی مثبت دانست چراکه باعث میشود بازار از دست چند قیمتی بودن خارج شود و در نهایت با یک قیمت مصوب به تعادل برسد اما؛ این زمانی رخ میدهد که قیمت گذاری خودرو در بورس تنها به واسطه این سازمان انجام شود و کارخانجات و دولتیها در قیمت گذاری این محصول در بورس دخالتی نکنند. اگر فرض بر موضوع بگیریم که دخالت توسط این مسوولان رخ دهد بازار سهام، نوسان عمدهای را تجربه میکند و اغلب روزها سرخ پوش میشود. همچنین در این میان کارخانجات و مسوولان باید بدانند که بورس کالا نیازمند شفافیت است و بدون شفافیت نمیتوانند در آن معاملهای انجام دهند همچنین قیمتها به صورت دقیق است نه یک مقدار کمتر و نه بیشتر. باید توجه داشت که اگر پس از قیمتگذاری و عرضه در بورس کالا بنابر هر دلیلی مانند تورم، افزایش نرخ ارز، افزایش تحریمها و... قیمتها افزایش یابد بورس کالا نمیتواند تجدید نظر کند و قیمت را افزایش دهد بلکه همان قیمت، در بازار باقی میماند و کارخانجات باید به فکر این قبیل موارد باشند. یکی از کارشناسان بورسی با ارایه مثالی این موضوع را توضیح داده است؛ معاملات آتی سکه به دلیل اعتقاد برخی از افراد مبنی بر افزایش قیمت سکه پس از عرضه آن در بورس کالا و پافشاری بر عرضه سکه در بازار آزاد، تعطیل شد. این در حالی است که پس از تعطیلی معاملات آتی سکه، این محصول در بازار آزاد با قیمت بالاتری از بورس کالا، دادوستد میشد. این موضوع نشان میدهد که مسوولان امر با عرضه خودرو در بورس کالا، باید واقعیسازی قیمت را بهطور کامل بپذیرند و اگر قرار است قیمت خودرو در بورس کالا با هر تکانهای دستخوش دخالت دولت شود، همان بهتر که خودرو راهی تالار نقرهای نشود. در این راستا، روحالله ایزدخواه، مسوول کارگروه خودرو کمیسیون صنایع مجلس اخیرا اعلام کرده است که وضعیت گرانی خودرو یک بیماری است و هدف اصلی طرح ارایه شده به مجلس، خارج کردن خودرو از یک کالای سوداگری و سرمایهای به یک کالای مصرفی است. هم اکنون ظرفیت تولید خودرو در سال بیش از ۲ میلیون خودرو و به اندازه نیاز کشور است و مشکل اصلی در سفته بازی و سوداگری است.بر این اساس و به نقل از پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایه، وی درمورد عرضه خودرو در بورس توضیح داده است که عرضه خودروی تولید شده در بورس بحث افزایش کیفیت خودرو را هم در بر دارد. بر اساس این طرح تمامی خودروهای تولید داخل صرفا از طریق بورس کالا عرضه میشوند و این مکانیزم راحتی است.خریداران خودرو در بورس حق فروش خودرو را تا دوسال بعد نخواهند داشت و خریداران خودرو تا بازه زمانی دو ساله ملزم به پرداخت مالیات سنگینی خواهند شد. تمام خودروهای سبک صفر کیلومتر داخلی و برخی خودروهای خارجی هم مشمول این طرح میشوند. به گفته ایزدخواه، هرکس در سال فقط یک خودرو از یک مدل میتواند از بورس خریداری کند. در بورس کالا، خودرو با قیمت تمام شده و واقعی معامله میشود و قیمت پایه را سازمان حمایت از مصرفکننده مشخص میکند. این مباحث درحالی مطرح میشود که کارشناسان بر این باورند که در حال حاضر صنعت خودرو به دلیل قیمتگذاری غلط، در حال سقوط است، از سوی دیگر بازار هم از کنترل خارج شده است؛ لذا تنها راه نجات این صنعت و بازار به صورت همزمان، آزادسازی قیمتهاست. اکنون راهحلی تحت عنوان عرضه خودرو در بورس کالا پیشنهاد داده شده است که در آن چند نکته حائز اهمیت وجود دارد. چنانچه خودرو در بورس کالا عرضه شود و سپس کشف قیمت شود و در حقیقت اجازه دهند که بازار تعیین کننده قیمت باشد، طرحی بسیار خوب است؛ البته که ضوابطی هم برای آن باید در نظر گرفته شود. بهطور مثال باید حداقلهایی برای خریدارانی که میتوانند در صف خرید قرار گیرند، وجود داشته باشد؛ مثل همین شرایطهایی که برای طرحهای فروش خودروها، برای ثبتنامکنندگان در نظر گرفته میشود؛ چراکه همانطور که بر کسی پوشیده نیست، تعداد خودروها از تقاضاها کمتر است. آنها بر این موضوع تاکید دارند که اگر قرار است خودرو در بورس عرضه شود، باید تمام اصول آن هم رعایت شود، زیرا همچنان پای شورای رقابت به وسط کشیده شده تا قیمت خودرو پایه را تعیین کند. حضور شورای رقابت به منظور تعیین قیمت، «نقض غرض است». اگر قرار است بازار تعیینکننده باشد پس باید به همان بازار، واگذار کرد. اگر همین امروز اجرای این طرح آغاز شود، یک قیمت تعیین شده از قبل توسط شورای رقابت وجود دارد و قیمت پایه برای امروز و فردا و... مشخص است؛ پس عرضه در بورس به شرطی خوب است که تمام شرایط اصولی بورس رعایت شود.