کمبود نقدینگی در بازار به واسطه مصوبات جدید
رقیه ندایی|
روز سه شنبه بود که جلسه عالی شورای بورس برگزار شد تا بورس و بازار سرمایه سرو سامانی بگیرد و از این اوضاع نابسامان خود خارج شود. این جلسه مصوبات گوناگونی داشت و حسن قالیباف، سخنگوی شورای عالی بورس در خصوص این جلسه گفت: درجلسه شورای عالی بورس در خصوص دو محور فرآیند داد و ستد سهام عدالت و تاسیس شرکت‌های تامین سرمایه تصمیم‌گیری شد. وی ضمن بیان اینکه تا به حال ۲۷ شرکت آماده پذیرش در بورس شده‌اند، به آخرین وضعیت سهام عدالت و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی اشاره کرد و افزود: در جلسه امروز آخرین وضعیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و سهام عدالت بررسی و گزارشی در این خصوص به شورای عالی بورس ارایه شد. بر اساس آیین نامه ابلاغ شده در مرداد ماه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی موظف بودند سهامداران خود را شناسایی و اسامی آنها را در سامانه ثبت کنند. سخنگوی شورای عالی بورس ادامه داد: دو ماه از ابلاغ آیین‌نامه سپری شده و اکنون شرکت‌های سرمایه‌گذاری باید به منظور انتخاب اعضای هیات‌مدیره سهامداران را برای حضور در مجمع دعوت کنند. وی ادامه داد: شرکت‌های سرمایه پذیر هم باید سود سهامدارانی که روش مستقیم و غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند مطابق سایر سهامداران پرداخت کنند. به این ترتیب سود سهامدارانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند به حساب شخصی واریز و سود افرادی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند به حساب شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی واریز می‌شود. قالیباف به ضرورت اصلاحات مصوبه سال ۹۱ شورای عالی بورس در خصوص شرکت‌های تامین سرمایه نیز اشاره کرد و افزود: با توجه به مصوبات شورا در سال ۹۱ تاسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری موسسین می‌توانستند حداکثر ۳۵ درصد یک شرکت تامین سرمایه را داشته باشند. اما امروز با اصلاحاتی که در این مصوبه صورت گرفت موسسین شرکت‌هایی که سهام عام تشکیل می‌دهند، فارغ از اینکه یک گروه یا چند گروه باشند، می‌توانند حداکثر۶۰ درصد یک شرکت تامین سرمایه را داشته باشند و مجاز هستند که ۴۰ درصد مابقی را پذیره نویسی عمومی کنند. همچنین اگر گروه یا گروه‌هایی عضو هیات‌مدیره و سهامدار یک شرکت تامین سرمایه باشند نمی‌توانند در دیگر شرکت‌های تامین سرمایه به عنوان عضو هیات‌مدیره حضور داشته باشند.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی برای راحت‌تر شدن فرآیند آزادسازی سهام عدالت فعالیت می‌کنند این بدان معناست که؛ اگر افراد روش مدیریت غیرمستقیم سهام عدالت را انتخاب کنند، سهامی به افراد داده نمی‌شود بلکه سهام افراد در اختیار شرکت سرمایه‌گذاری استانی قرار می‌گیرد و هر فرد به اندازه دارایی خود در سهام عدالت، مالک بخشی از سهام شرکت سرمایه‌گذاری استانی خواهد شد. در این روش افراد می‌توانند پس از اینکه شرکت سرمایه‌گذاری استانی مربوطه وارد بازار بورس شد، کل سهام خود را به‌فروش برسانند. پرداخت سود در این روش نیز به صورت سالانه و توسط شرکت سرمایه‌گذاری استانی انجام می‌شود. در این بین موضوع جالب توجهی در مورد افرادی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند، وجود دارد. این روش مانند این است که شرکت سرمایه‌گذاری استانی تعدادی سهم از شرکت‌های مختلف فعال در بازار بورس را خریداری کرده باشد. سپس ترکیب مشابهی از کل سهم‌های خریداری شده را به صورت سبد‌های کوچک درآورده و در اختیار افرادی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند، قرار داده است. اکنون 30 شرکت استانی درخصوص سهام عدالت فعالیت می‌کنند و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بازار دوم بورس تهران پذیرش شده‌اند پرتفوی آنان نیز از 36 شرکت بورسی تشکیل شده که شامل طرح واگذاری بوده‌اند. براساس آمارهای موجود میزان سرمایه 30 شرکت استانی معادل با 386 هزار میلیارد تومان است. بر این اساس، سهامدارانی که روش مستقیم را در راستای آزادسازی سهام عدالت انتخاب کردند در واقع سهامدار ۳۶ شرکتی هستند که اختیار خرید، فروش و نگهداری سهام بر عهده آنها است.از طرفی در روش غیر مستقیم نیز سرمایه‌گذار فقط یک سهم دارد که شامل ۳۶ شرکت می‌شود، بنابراین مدیریت این تعداد از شرکت‌های بورسی را شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی انجام می‌دهند. طبق مصوبه شورای عالی بورس باید تمامی اطلاعات سهامداران ثبت شود اما؛ براساس اعلام چند شرکت برخی از سهامداران اطلاعات درستی ارایه نداده‌اند و در نتیجه به صورت تقربی 15 الی 20 درصد این اطلاعات ناقص است و شرکت‌ها باید هرچه سری‌تر اطلاعت سهامداران خود را تکمیل کنند چراکه؛ طی روزها و هفته‌های آینده باید مجامعی درخصوص انتخاب اعضای هیات‌مدیره سهامداران تشکیل دهند و این مجامع با اطلاعات ناقص و 50 درصدی تشکیل نمی‌شود. در هرحال شرکت‌ها باید کمی فعال‌تر باشند تا اطلاعات خود را به 100 درصد برسانند. در این میان یک مساله هم وجود دارد سود سهام کسانی که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند به حساب شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی واریز می‌شود و اگر اطلاعات ناقص باشد پولی دست سهامداران را نمی‌گیرد پس شرکت‌ها و سهامداران هرچه زودتر باید دست به کار شوند تا از شیرینی سود در حساب خود لذت ببرند. همچنین کسانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند به راحتی می‌توانند شیرنی سود را در حساب خود حس کنند.
در این جلسه در رابطه با تامین سرمایه نیز سخن گفته شد. تا چندی پیش شرکت‌های سرمایه‌گذاری موسسین می‌توانستند حداکثر 35 درصد یک شرکت تامین سرمایه را داشته باشند اما؛ این با مصوبه جدید شورای عالی بورس این میزان به حداکثر 60 درصد رسید و بر الزام 40 درصدی پذیره‌نویسی نیز تاکید شد. این موضوع را می‌توان از یک سو خوب و از یک سو بد دانست. بدی این موضوع این است میزان مشارکت سرمایه‌گذاران در شرکت کمتر می‌شود و تنها سهامداران می‌توانند در 40 درصد باقی مانده سرمایه‌گذاری کنند و سوی دیگر با افزایش 60 درصدی میزان رای سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابد و به راحتی می‌توانند تصمیمات بزرگی در شرکت‌ها بگیرند اما؛ میزان 40 درصد سرمایه‌گذاری برای بازار سهام خوب نیست و میزان نقدینگی تزریق شده در بازار را کاهش می‌دهد و در نهایت میزان سرمایه‌گذاری و نقدینگی سهامداران معمول در بازار کاهش پیدا می‌کند که به نفع بورس و بازار نیست.
مصوبه‌های جدید شورای عالی بورس می‌تواند میزان نقدینگی تزریق شده در بازار را کاهش دهد در نتیجه باعث شود میزان استقبال و سرمایه‌گذاری مردم در بورس کاهش یابد. شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نیز باید هرچه سریع‌تر اطلاعات خود را تکمیل کنند تا بتوانند سود خوبی به سهامداران ارایه دهند.
بازار سهام به کدام سو می‌رود؟
بازار سرمایه چند روزی است که روند نزولی به خود گرفته و در آخرین روز کاری خود یعنی چهارشنبه افت 1.2 درصدی را داشت همچنین شاخص هم وزن نیز 0.6 درصد نزول کرد. آخرین قیمت 148 نماد حداقل سه درصد نسبت به نرخ روز گذشته افزایش یافته است و 316 نماد نیز کاهش بیش از سه درصدی را داشته‌اند. حقیقی‌ها نیز روز گذشته بیش از 260 میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج کردند و ارزش معاملات خرد بازار سهام در مجموع به 11 هزار و 100 میلیارد تومان رسید. همچنین «خودرو و ساخت قطعات» کم اقبال‌ترین صنعت امروز با خالص سفارش فروش هزار و ۳۶۴میلیارد تومان است و پس از آن گروه «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» قرار دارد که برآیند سفارشات فروش آن ۳۴۳میلیارد تومان می‌شود، از سویی دیگر گروه «ساخت دستگاه و وسایل ارتباطی» با تقاضای خرید ۲۵۵میلیارد تومانی همراه است.
همچنین اولین مجمع سالانه «سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی» با نماد «شستا» بعد از حضور در بورس باحضور اکثریت 88.6 درصد سهامداران برگزار و مقرر شد ۱۲۰ تومان سود نقدی برای هر سهم توزیع شود. نماد «وتجارت» نیز روز گذشته متوقف و قرار شد پس از بازگشایی با محدویت نوسان خرید و فروش شود و «ونیکی»، «ملت»، «چفیبر» و «ولیز» نیز به لیست نمادهای بسته اضافه شدند.
