گره ترخیص روغن‌های وارداتی
تعادل | طی روزهای گذشته اخباری مبنی بر دپوی ۶۰ هزار تن روغن خام در گمرک منتشر شده بود که عنوان می‌شد به دلیل ترخیص نشدن، موجب تعطیلی کارخانه‌های تولیدی شده است. بررسی موضوع از این حکایت دارد که مانند بسیاری دیگر از کالاها، مانع ارزی، عامل عدم ترخیص روغن‌های وارداتی بوده است؛ به‌طوری که مشکل ارزی بین صاحب کالا و فروشنده موجب عدم انتقال اسناد مالکیت این کالا است. این گره ارزی نه تنها مانع از ترخیص روغن‌های وارداتی شده است، بلکه تبعات ناشی از آن در بازار داخلی نیز قابل مشاهده است. این در حالی است که بنابر اعلام گمرک، حتی روغن‌های وارد شده هنوز به گمرک اظهار نشده و فرآیند آن طی نشده است. طبق گزارش گمرک در سال جاری تاکنون ۵۲۳ هزار تن روغن ترخیص شده و حدود یک میلیون و ۱۰۶ هزار تن دانه‌های روغنی از گمرکات وارد کشور شده است. در عین حال که آمار ۶ ماهه نشان می‌دهد از لحاظ وزنی ۴۰۰ هزار تن روغن خام تامین و وارد شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۰ درصد کاهش دارد. در ۶ ماه اول سال گذشته ۸۰۰ هزار تن انواع روغن وارد کشور شده بود.
روغن‌های ترخیص نشده
این روزها، بازار روغن نیز مانند سایر اقلام افزایش قیمت را تجربه کرده است. آمارهای مرکز آمار نیز افزایش قیمت این قلم کالایی را تایید می‌کنند؛ به‌طوری‌که شاخص تورم در مهرماه نشان داد که قیمت در گروه روغن و چربی‌ها نسبت به شهریورماه ۱۶.۲ و در مقایسه با مهر سال قبل ۳۴.۸ درصد افزایش دارد. این در حالی است که بر اساس شواهد در ماه‌های اخیر محموله‌های روغن وارداتی در کشتی‌ها مانده و امکان ترخیص پیدا نکرده است. بررسی موضوع از این حکایت دارد که مانند بسیاری دیگر از کالاها، مانع ارزی، عامل عدم ترخیص روغن‌های وارداتی بوده است؛ به‌طوری که مشکل ارزی بین صاحب کالا و فروشنده موجب عدم انتقال اسناد مالکیت این کالا است. در همین راستا «سیدروح‌الله لطیفی» سخنگوی گمرک در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به ترخیص ۵۲۳ هزار تن روغن خام از گمرکات کشور در سال جاری، اظهارداشت: ۲۶۴ هزار تن از این کالا در لنگرگاه‌ها و ۲۸ هزار و ۵۶۵ تن در اسکله‌ها موجود است و ۲۹ هزار و ۹۹۷ تن نیز موجودی شناورها است. وی افزود: ۲۰۵ هزار تن روغن خام در انبار بنادر موجود است که تاکنون به گمرک اظهار نشده، علاوه بر آن عملیات گمرکی دو هزار و ۳۳۳ تن از این کالا در حال انجام است که می‌توانند بدون ارایه کد رهگیری بانک و به صورت اعتباری ترخیص شوند. به گفته لطیفی، یک میلیون و ۱۰۶ هزار تن دانه‌های روغنی در سال جاری ترخیص شده و یک‌هزار و ۱۰۶ تن نیز اظهار شده و در جریان ترخیص است. وی با اشاره به منتشر شدن اخباری مبنی بر دپوی ۶۰ هزارتن روغن خام در گمرک کشور، تاکیدکرد: ۸۰ درصد آمارهای منتشر شده از موجودی کالاها، اقلامی است که هنوز به گمرکات کشور اظهار نشده‌اند و دو محموله ۶۳ هزار تنی روغن خام متعلق به شرکت بازرگانی دولتی نیز به دلیل ارایه نشدن اسناد حمل از سوی شرکت حامل به خریدار، با موانعی در ترخیص مواجه شده است. وی ادامه‌داد: شرکت حمل‌کننده کالا خارجی است که به صورت اعتباری مجوز تسویه مالی نمی‌دهد، در این زمینه حتی ورود دادستان استان هرمزگان نیز راهگشا نبوده است و این موضوع به گمرکات و انجام تشریفات گمرکی برای ترخیص کالا ارتباطی ندارد. سخنگوی گمرک در ادامه با اشاره به وجود دو میلیون و ۷۰۰ هزارتن کالای اساسی در گمرک، تاکیدکرد: از این میزان، یک میلیون تن ذرت، ۳۰۰ هزار تن کنجاله سویا، ۲۵۵ هزار تن جو و ۳۹۰ هزار تن روغن خام، نیمه جامد و خوراکی است. وی افزود: با توجه به بخشنامه‌های جدید، صاحبان کالا می‌توانند بدون دریافت کد رهگیری بانک‌مرکزی اقدام به ترخیص اقلام وارداتی خود کنند، اما به دلیل برخی نگرانی‌ها درخصوص تامین ارز، کالای خود را از گمرک خارج نمی‌کنند که نیاز به توافقاتی در این زمینه وجود دارد.
نظارت ویژه بر بازار روغن
در همین حال، معاون بازرسی و رسیدگی به تخلفات سازمان حمایت عنوان کرد که بازار روغن خوراکی در اولویت نظارت قرار گرفته است. سید جواد احمدی افزود: براساس فهرست پیشنهادی کالاها و خدمات مشمول نرخ‌گذاری تثبیتی، به منظور هدفمند کردن بازرسی‌ها و تایید آن در کارگروه تنظیم بازار، پنج کالا از جمله« روغن خوراکی، نهاده‌های دامی، مرغ زنده و گرم، سیمان و تایر سبک و سنگین» به عنوان کالاهای دارای اولویت بازرسی این سازمان و سازمان‌های صمت برای جلوگیری از احتکار و بررسی موجودی و قیمت، تعیین شده است. از سوی دیگر، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی از تامین روغن خوراکی ظرف چند روز آینده در سطح بازار استان خبر داد. سعید جعفری کرهرودی در حاشیه ستاد تنظیم بازار استان در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در جلسه تنظیم بازار مقرر شد توزیع مرغ منجمد همانند روزهای گذشته با قیمت قبل ادامه داشته باشد تا شاهد کمبود مرغ در سطح استان نباشیم. وی افزود: در خصوص روغن نیز با توجه به نوسانات اخیر ایجاد شده و مشکلات مربوط به حمل و نقل روغن خام و مباحث مربوط به آنکه سبب احساس کمبود در استان شد، مقرر شد هماهنگی لازم با شرکت‌های تسویه روغن خام انجام شود که بتوانند با جذب سریعتر سهمیه روغن خام و تسویه، روغن را در سطح بازار توزیع کنند که این اقدام ظرف سه الی چهار روز آینده انجام خواهد شد.
