افزایش پول در دست مردم با رشد حساب جاری 5 برابر سپرده بلندمدت

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |

نقدینگی با رشد 36 درصدی از ۲۸۹۵ هزار میلیارد تومان در شهریور 99 گذشت. ترکیب نقدینگی با رشد 90 درصدی موجودی حساب جاری و چک و رشد 39 درصدی موجودی کارت‌های بانکی و سپرده کوتاه‌مدت، رشد نقدینگی 36.2 درصدی یکسال منتهی به شهریور 99 و رشد 17 درصدی در شش ماه اول در کنار رشد سپرده بلندمدت که تنها 18 درصد افزایش داشته نشان می‌دهد که تمایل مردم به نگهداری پول نقد به صورت چک و کارت بانکی بیشتر بوده است و رشد بالای 90 درصدی حساب جاری و چک‌ها، رشد 39 درصدی کوتاه‌مدت نشان‌دهنده افزایش پول داغ و نقدینگی سرگردان و نگهداری پول نقد برای خرید و فروش بوده است.  از سوی دیگر، بدهی دولت به بانک‌ها 40 درصد و بدهی دولت به بانک مرکزی 18 درصد رشد کرده است و مطالبات معوق نیز به رقم 207 هزار میلیارد تومانی رسیده و در شش ماه اول 99 رشد 15.8 درصدی داشته است طبق اطلاعات منتشر شده از بانک مرکزی درباره آمارهای اقتصادی در پایان شهریور امسال، نقدینگی در این زمان از ۲۸۹۵ هزار میلیارد تومان عبور کرده است. از این رقم سپرده کوتاه‌مدت864 هزار میلیارد تومان با رشد 39 درصدی یکساله و 22 درصدی شش ماهه، سپرده بلندمدت1208 هزار میلیارد تومان با رشد18 درصدی یکساله و 5 درصدی شش ماهه، سپرده دیداری شامل حساب جاری و چک رقم 540 هزار میلیارد تومان با رشد 90 درصدی یکساله و 47 درصدی شش ماهه بیشترین سهم را در ترکیب نقدینگی داشته‌اند. به عبارت دیگر، تمایل مردم به نگهداری پول به صورت چک و حساب‌جاری برای خریدهای سریع و نقدینگی در جریان به‌شدت رشد کرده و در یکسال اخیر تقریبا دو برابر شده است و 540 هزار میلیارد تومان در حساب‌های جاری و چک‌ها در حال گردش است تا به سرعت بتواند خریدهای مورد نظر را انجام دهد. از سوی دیگر، حساب کوتاه‌مدت در کارت‌های الکترونیکی بانک‌ها نیز رشد 39 درصدی داشته و 864 هزار میلیارد تومان است که برای پرداخت‌های اینترنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با اینکه سود اندکی دارد اما تمایل مردم به آن زیاد بوده است. جالب این است که حساب بلندمدت با سود 15 درصدی رشد اندک 18 درصدی در یکسال اخیر داشته و این موارد نشان می‌دهد که مردم به سود بانکی توجه اندکی نشان داده‌اند و تمایل مردم به حساب‌های کوتاه‌مدت و حساب جاری افزایش یافته و حجم نقدینگی سرگردان و در جریان رشد زیادی داشته است. بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی در پایان شهریور ۹۹، حجم نقدینگی را ۲۸ هزار و ۹۵۸ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که نسبت به اسفند سال ۹۸ معادل ۱۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که این افزایش در دوره مشابه سال گذشته ۳۶ درصد بوده است. از نقدینگی 2 هزار و 895 هزار میلیارد تومانی شهریورماه 2 هزار و 295 هزار و 190 میلیارد تومان سهم شبه پول و 600 هزار و 700 میلیارد تومان سهم پول بوده است.میزان اسکناس و مسکوک در دست اشخاص هم با 1.9 درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل، 59 هزار و 960 میلیارد تومان شده است. حجم پایه پولی در پایان شهریور به 372 هزار و 60 میلیارد تومان رسیده که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل 26 درصد و در 6 ماهه اول سال جاری 5.4 درصد رشد داشته است. ضریب فزاینده نیز به 7.78 رسیده است. آنطور که گزیده آمار اقتصادی بانک مرکزی از پایان شهریورماه امسال نشان می‌دهد، سهم پول و شبه پول از این میزان نقدینگی به ترتیب ۶۰۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد و ۲ هزار و ۹۵۱ و ۱۹۰ میلیارد تومان که هر یک نسبت به شهریور پارسال ۸۰ و ۲۸ درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر، میزان پول و شبه پول در شهریور امسال در مقایسه با اسفند سال گذشته به ترتیب ۴۰.۶ و ۱۲.۲ درصد رشد داشته‌اند.  

همچنین، میزان نقدینگی در پایان شهریور امسال در مقایسه با شهریور پارسال ۳۶.۲ درصد و نسبت به اسفند سال گذشته معادل ۱۷.۱ درصد افزایش یافته است.  سپرده‌های جاری در شهریور امسال رشد ۹۰ درصدی و سپرده‌های پس‌انداز رشد ۲۸ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشت؛ همچنین رشد سپرده‌های کوتاه‌مدت به بیش از دو برابر رشد سپرده‌های بلندمدت رسید. بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی، ارقام عمده پولی و اعتباری شهریور ۹۹ را منتشر کرد. براساس این گزارش در بخش سپرده‌های دیداری شاهد رشد بیش از ۹۰ درصدی میزان سپرده‌ها در شهریور ۹۹ نسبت به شهریور ۹۸ هستیم. سپرده‌های جاری شهریور ۹۹ با رقم ۴۸۳۸ هزار میلیارد ریال به ثبت رسید که این میزان در شهریور ۹۸ حدود ۲۴۷۷ هزار میلیارد ریال بود که با تغییر ۹۵ درصدی مواجه شد. خالص چک‌ها در شهریور امسال نیز ۱۵۵ هزار میلیارد ریال و در مدت مشابه سال قبل ۴۴ هزار میلیارد ریال بود که حاکی از افزایش ۲۵۱ درصدی است. علاوه بر این، در بخش سایر نیز با رشد بیش از ۳۲ درصدی روبرو هستیم که میزان آن در شهریور امسال به ۴۱۴ هزار میلیارد ریال رسید.  آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد اسکناس و مسکوک در دست اشخاص رشد ۲۰ درصدی داشته به نحوی که از ۴۹۸.۶ هزار میلیارد ریال شهریور ۹۸ به ۵۹۹ هزار میلیارد ریال شهریور ۹۹ رسید.  حجم پول در شهریور ۹۹ به رقم ۶۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده که به نسبت مدت مشابه سال گذشته رشد ۸۰.۲ درصد را ثبت کرده است. این میزان در شهریور ۹۸ با رقم ۳۳۳۳هزار میلیارد ریالی به ثبت رسید.  جزء دوم نقدینگی شبه‌پول است که در واقع آمار پول‌ها در حساب بانکی را نشان می‌دهد که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد. براساس آمار شهریور ماه بانک مرکزی، شبه‌پول به رقم ۲۲۹۵ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۲۸ درصدی را به ثبت رساند. این میزان در شهریور ۱۷۹۳۰ هزار میلیارد ریال بود. بررسی آمار عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری کشور بیانگر این است که مبلغ کل تسهیلات اعطایی در شهریور سال‌جاری در مقایسه با اسفند سال گذشته رشد ۱۸.۸ درصدی داشته است.  طبق اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری تا پایان شهریور امسال، معادل ۱۹۱۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد بوده که نسبت به اسفند سال گذشته با رشد ۱۸.۸ درصدی مواجه شده است. همچنین، تسهیلات قرض‌الحسنه ۸.۶ درصد از کل تسهیلات اعطایی بانک‌ها و موسسات اعتباری قرض‌الحسنه را تشکیل داده و حجم عمده عملکرد تسهیلاتی بانک‌ها مربوط به فروش اقساطی با ۲۷.۷ درصد و مشارکت مدنی با ۱۸.۸ درصد است.