جدال نفس گیر حمل و نقل هوایی با کرونا

محمد سعید  هفت جواهریان

در پی شیوع ویروس کرونا یکی از صنایعی که به‌شدت تحت تاثیر و آسیب قرار گرفت، صنعت حمل و نقل تجاری هوایی است. یکی از پیامدهای همه‌گیری جهانی کرونا کاهش چشمگیر مسافرت‌های هوایی بوده که در مقایسه با اوایل سال ۲۰۲۰، روزانه حدود ۸۰ درصد کمتر شده‌اند. بر اساس آمار‌ها و ارقام به جهت شرایط خاص حاکم بر مسافرت‌های هوایی، اعم از فضای بسته هواپیما و سطح تماس تجهیزات و نشیمن هواپیما و محفظه حمل و نقل بار مسافران هوایی، این وسیله سریع حمل و نقل برای مسوولان و شهروندان نگرانی‌هایی را برای شیوع و انتشار بیش از بیش ویروس منحوس کرونا ایجاد کرده است. در پی اقدامات پیشگیرانه و مدیریت بحران مصوبات ستاد ملی کرونا و بخشنامه‌های سازمان هواپیمایی کشوری، ادامه حیات این صنعت و بقای شرکت‌های هواپیمایی را منوط به کارکرد هواپیماهای مسافربری با ٦٠ درصد ظرفیت صندلی‌ها شد. این تصمیم برای اولین‌بار در جهان توسط مقامات ذیصلاح ایرانی برای کنترل شیوع کرونا گرفته شده است. بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی برای بازگرداندن هواپیماهای مسافری خود به آسمان برنامه‌ریزی می‌کنند. شرکت‌های هواپیمایی در راستای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا و آلودگی و همه‌گیری این بیماری دست به اقداماتی زدند که در نوع خود مفید بوده اما در بحران حاضر نیز باعث افزایش هزینه‌های مالی آنها شده است. از جمله این اقدامات ضدعفونی‌های مستمر محیط هواپیما، ارایه ماسک و پک و محلول‌های ضدعفونی به مسافران، نصب فیلترهای مخصوص تهویه هوا مطابق استانداردهای HEPA و... را می‌توان نام برد. مهم‌ترین دغدغه موجود در خصوص تاثیر فضای بسته هواپیما و انتقال تنفسی این ویروس است و قاعدتا ریسک این موضوع می‌تواند با ضد عفونی مستمر سطوح هواپیما و هوای داخل کابین کمتر شده و در شرایطی نیز به صفر نزدیک شود. مقوله حائز اهمیت در حمل و نقل هوایی، ایمنی شرایط هواپیما و آثار مخرب برخی از محلول‌های ضد عفونی قابل اشتعال یا با PH اسیدی یا قلیایی است که می‌تواند به مرور زمان باعث آسیب خوردگی، کاهش طول عمر قطعات و آسیب به قطعات و ملزومان هواپیما را داشته باشد، است.  از طرفی پذیرش مسافر با ٦٠ درصد ظرفیت نیز اسباب ورود زیان و عدم صرفه اقتصادی برای شرکت‌های هواپیمایی را ایجاد کرده است و حواشی افزایش نرخ بلیت هواپیما نیز مزید بر علت شده است و موجباب عسر و حرج اقتصادی شرکت‌های هواپیمایی را فراهم کرده است. فعالان و پژوهشگران حوزه دارو و سلامت طی تحقیقات و پژوهش‌های متعدد دستاورد جدیدی را از حیث نسل جدید محلول‌های ضدعفونی با هزینه کمتر و مضرات و آثار مخرب کمتری را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند. نسل جدید محلول‌های ضد عفونی که بر پایه آب هستند دارای ماده موثره یون نقره‌اند که علاوه بر اینکه دوست‌دار محیط زیست هستند، مضرات محلول‌های بر پایه الکل را از جهت قابلیت اشتعال و خوردگی، مسمومیت‌های دارویی، قیمت بالا را ندارند و علاوه بر آن امکان ضد عفونی هوای داخل هواپیما را در مدت محدود به صورت پاشش دارند که می‌تواند به‌شدت از شیوع ویروس به صورت تنفسی جلوگیری کرده و در عوض هواپیماهای مسافری با ظرفیت کامل خود ادامه کار داده و تا حد بسیار زیادی از ورشکستگی شرکت‌های هواپیمایی و رکود و عسر و حرج اقتصادی و جنجال‌های افزایش قیمت بلیت هواپیما را مدیریت کرده و به کمک صنایع تحت تاثیر شیوع کرونا اعم از صنعت هواپیمایی و گردشگری بشتابد.