عقب‌نشینی قیمت‌ها در بازار خودرو

تعادل | فرشته فریادرس |

«آغاز ریزش قیمت خودرو در بازار آزاد» همین چهارشنبه هفته گذشته بود که با قوت گرفتن احتمال پیروزی «دونالد‌ترامپ» در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، قیمت خودرو در بازار ایران روند صعودی را نشان می‌داد. اما چندی نگذشت که با شمارش آراء شانس«جو بایدن» نامزد دموکرات‌ها روی کاغذ برای رسیدن به کاخ سفید افزایش یافت. مخابره شدن این خبر، سبب شد تا نرخ دلار در بازار روند کاهشی را در پیش بگیرد. با ریزش قیمت دلار در بازار، قیمت خودرو نیز روندی کاهشی پیدا کرد. به‌طوری‌که شاهد سرازیر شدن آگهی فروش خودرو به فضای مجازی هستیم. اما آنچه که از ظهر جمعه در آگهی‌های فروش خودرو قابل دیدن است، کاهش قیمت خودروها و عقب‌نشینی دلال‌ها و فروشندگان در قیمت‌گذاری خودروهای‌شان است. به تعبیر فعالان این حوزه، بازار خودرو دچار سکته شده است. حال در شرایطی که پیش‌بینی‌ها بر کاهش قابل توجه قیمت خودرو همزمان با بازگشایی بازارها در اولین روز هفته استوار بود، برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی پیامی را با این مضمون که «لطفا از ریزش صحبت نکنید و به فکر کسانی باشید که خودرو دارند»به اشتراک گذاشتند که دلالان برای همکاران خود منتشر کردند. از سوی دیگر، رصد بازار خودرو در معاملات روز شنبه نیز حکایت از این دارد که ریزش قیمت‌ها با شیب تندی ناشی از افت قیمت ارز در سراشیبی قرار گرفته و کاهش ۵۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد تومانی در قیمت‌ خودروهای خارجی و چند ده میلیونی برای خودروهای مونتاژ داخلی دیده می‌شود. برخی از تحلیلگران معتقدند که نباید از دو فاکتور افزایش تولید و عرضه از سوی خودروسازان نیز غافل بود؛ چراکه کاهش قیمت خودرو را بیشتر کرده است. در این میان، اما برخی از کارشناسان خودرویی، معتقدند که در روزهای آتی و درصورت به قدرت رسیدن نامزد دموکرات‌ها، قیمت خودرو در بازار آزاد ممکن است حتی کاهش ۵۰ درصدی را تجربه کند. با این حال، باید منتظر ماند و دید که معاملات آتی خودرو چگونه رقم می‌خورد. 

    اثر یک انتخابات بر بازار خودرو

چهارشنبه هفته گذشته احتمال پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات، نمودار قیمتی خود را به سمت صعودی شدن نشان می‌داد. برهمین اساس، برخی فروشندگان از معامله صرف‌نظر کرده و منتظر نتایج نهایی انتخابات امریکا شدند. اما با مخابره شدن احتمال موفقیت «جو بایدن» در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، شاهد تغییر معادلات در بازار خودرو شدیم. پیش بینی کلی نیز حاکی از این بود که پیروزی نامزد دموکرات، سبب نزولی شدن بازار ارز و به دنبال آن ریزش قیمت در بازار خودرو شود. همین‌طور هم شد؛ چراکه با سبقت گرفتن جو بایدن از دونالد ترامپ از روز پنجشنبه و نخستین روز از همین هفته، موجی از ثبت آگهی‌های فروش خودرو در فضای مجازی به راه افتاد. خیلی‌ها از ترس ریزش شدید قیمت‌ها دست به کار شدند تا خودروهایشان را قبل از اعلام نتیجه نهایی انتخابات امریکا به فروش برسانند. تحلیل فعالان بازار خودرو نیز نشان می‌دهد، از شنبه (دیروز) قیمت اکثر خودروها سقوط قابل توجهی را خواهد داشت و اکثر دلالان به جای خرید، به دنبال فروش خودروهایشان خواهند بود. در این میان برخی کارشناسان خودرو نیز بر این باورند که کاهش قیمت خودروها در بازار آزاد به ادامه‌دار بودن کاهش قیمت ارز و طلا بستگی خواهد داشت، اما با این وجود، آنچه که از ظهر جمعه در آگهی‌های فروش خودرو قابل دیدن است، کاهش قیمت خودروها و عقب‌نشینی دلال‌ها و فروشندگان در قیمت گذاری خودروهایشان است.  اما شنبه بازار خودرو، روز متفاوتی را سپری کرد. به‌طوری‌که کاهش ۲ هزار تومانی نرخ دلار (تا لحظه تنظیم این گزارش) سبب سکته قیمتی در بازا خودرو شد. البته به گفته برخی صاحب‌نظران، قیمت خودرو در ماه‌های گذشته حباب گونه و غیر واقعی بوده است، بنابراین با کاهشی شدن روند نرخ ارز، ریزش‌های شدیدتری را تجربه می‌کند. به اعتقاد آنان، از حدود ۱۰ روز پیش نیز همه فعالان بازار و مردم اخبار سیاست خارجی را به‌شدت تعقیب می‌کنند و از آن زمان تاکنون افت ۵درصدی در قیمت خودروهای مونتاژی و کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت خودروهای خارجی را شاهدیم که برای خودروهای گران‌تر، این کاهش تا ۲۰ درصد هم رسیده است. ناگفته نماند که در کنار اثر کاهشی قیمت دلار بر بازار خودرو، فاکتور عرضه از سوی خودروسازان باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که یکی از ابزار اصلی کنترل بازار، عرضه متناسب با تقاضا است. 

    پیام عجیب دلالان خودرو!

در این میان یک اتفاق عجیب دیگر طی روزهای گذشته در شبکه‌های اجتماعی به بازار خودرو رخ داد؛ آن‌هم پیام عجیب دلالان خودرو برای همکارانشان بود که در فضای مجازی پخش شد. در حالی‌که پیش‌بینی‌ها بر کاهش قابل توجه قیمت خودرو همزمان با بازگشایی بازارها در اولین روز هفته استوار بود، برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی با به اشتراک گذاشتن پیامی با این مضمون که «لطفا از ریزش صحبت نکنید و به فکر کسانی باشید که خودرو دارند.» از پیام عجیب دلالان برای همکاران خود خبر دادند. با وجود دست به دست شدن چنین پیامی، اما پیش بینی رییس اتحادیه نمایشگاه داران نیز بر ریزش قیمت‌ها استوار است. «سعید موتمنی» می‌گوید: در صورت کاهش قیمت دلار به محدوده ۱۸ هزار تومان بهای هر دستگاه پراید که تولیدش متوقف شده به کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان خواهد رسید. او با بیان اینکه کاهش قیمت خودرو در دو سه روز اخیر شدت بیشتری پیدا کرده، در اظهاراتی پیش بینی کرده که با کاهش قیمت دلار، قیمت خودروها نیز کاهش بیشتری داشته باشد و در صورتی‌که نرخ ارز ثبات پیدا کند، خرید و فروش در بازار خودرو نیز رونق خواهد گرفت. موتمنی همچنین با بیان اینکه تاکنون نمایشگاه‌داران خودرو به دلیل نوسان نرخ ارز با مشکل قفل بودن معاملات بازار روبرو بودند، گفته است که اگر صاحب یک نمایشگاه قصد داشت ویترینش را خالی کند، روز بعد باید پول بیشتری بابت جایگزینی خودروها در ویترینش پرداخت می‌کرد که همین مساله باعث رکود بازار شده بود، اما اگر نرخ ارز ثابت باشد، گره رکود بازار نیز باز می‌شود و معاملات رونق می‌گیرد. در همین حال، «کوروش طواحن» یک فعال بازار خودروهای خارجی نیز درباره روند کاهشی قیمت‌ها به «ایرنا» می‌گوید: پژو ۲۰۰۸ مونتاژی ایران خودرو که در هفته‌های گذشته تا ۱.۳ میلیارد تومان هم در فضای مجازی و آگهی‌های فروشندگان در سایت‌های خودرویی قیمت خورده بود، اکنون کمتر از یک میلیارد و ۸۰ میلیون تومان قیمت دارد. به گفته او، فولکس واگن تیگوان مشکی رنگ صفر کیلومتر نیز که تا ۳.۷ میلیارد تومان قیمت‌گذاری شده بود، اکنون با افت ۵۰۰ میلیون تومانی به کمتر از ۳.۲ میلیارد تومان رسیده و در مواردی فروشندگانی که نیاز به پول داشتند، حاضر به فروش همین خودرو با قیمت پایین‌تری نیز بودند. 

    فروشندگان و خریداران منتظر 

از سوی دیگر، برخی دیگر از فعالان بازار خودرو، از عقب‌نشینی خریداران می‌گویند. به گفته آنها، قیمت خودرو از انتخابات امریکا تاکنون تغییر چشم‌گیری داشته است؛ ‌به‌طوری‌که خریداران برای خرید خودرو دست نگه داشته‌اند و عده‌ای هم از این بازار عقب‌نشینی کردند؛ به‌طوری‌که به نظر می‌رسد روز جمعه در بازار خودرو خرید و فروشی صورت نگرفته است. یعنی عملا تقاضا برای خرید خودرو به صفر رسیده است. در همین حال، رصد معاملات بازار خودرو نشان می‌دهد، عده‌ای که خودرو را با قیمت بالا خریداری کرده‌اند، حال برای فروش دست نگه داشته‌اند و منتظرند تا شاید قیمت‌ها در بازار دوباره افزایش یابد. در مقابل، بازار خودرو مشتری زیادی به خود ندیده است. به نظر می‌رسد که خریداران نیز منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها هستند. نعمت‌الله کاشانی کارشناس خودرویی نیز معتقد است که کاهش قیمت ارز و طلا قطعا روی بازار خودرو تاثیر می‌گذارد اما الان معاملات به‌طور کلی قطع است. یعنی هیچ‌کس خودرو نمی‌خرد، دلال‌ها هم به قیمت قبل خریده‌اند و باید ارزان‌تر بفروشند، به همین دلیل مقاومت می‌کنند و بازار قفل است. به گفته او، دلال‌ها می‌خواهند به همان قیمت که خریده‌اند بفروشند، کسی هم به آن قیمت نمی‌خرد. وقتی دلار ریزشی است و کسی جرات خرید ندارد چون فکر می‌کنند ممکن است روز بعد ارزان‌تر بخرد و همین‌طور هم هست. به عبارتی دیگر، قیمت‌های اعلامی شاید مثل قبل باشد که برای آن هم خریداری وجود ندارد. از این منظر، قیمت‌ها در بازار خودرو به‌شدت کاهشی است و مسائل سیاسی بر این بازار و بازار ارز تأثیر می‌گذارد. ذکر این نکته ضروری است که افزایش قیمت دلار و خودرو یک پدیده روانی است و این جو روانی همانطور که حباب قیمتی ایجاد کرده، باعث کاهش قیمت‌ها نیز می‌شود. 

    قیمت اولین معاملات خودرو

با این اوصاف، ببینیم که روز شنبه قیمت اولین معاملات خودرو چگونه رقم خورده است؟ بررسی بازار خودرو نشان می‌دهد، با کاهش یک باره قیمت ارز، قیمت خودروها نیز روندی کاهشی در پیش گرفته به‌طوری که در مورد برخی خودروها شاهد افت 30 تا 50 ملیون تومانی قیمت نسبت به روزهای گذشته هستیم. روز گذشته، قیمت هر دستگاه پژو206 تیپ 2 که قبلا تا 260 میلیون تومان بالا رفته بود، به مرز 208 میلیون تومانی بازگشت. البته پیش بینی می‌شود که قیمت این خودرو بیشتر از این هم کاهش پیدا کند. در مورد سمند ال ایکس نیز که قیمت آن چند روز پیش تا 210 میلیون تومان بالا رفته بود، حال باید به قیمت 196 میلیون تومانی‌اش اشاره کرد. قیمت پژو405 نیز که تا 220 میلیون تومان افزایش یافته بود، امروز در بازار به 205 میلیون تومان رسیده است. قیمت هر دستگاه سایپا 131 در بازار به 100 میلیون تومان رسیده هرچند حتی با قیمت 90 میلیون تومان نیز به سختی امکان فروش این خودرو وجود دارد. قیمت پراید در بازار تا 130 میلیون تومان نیز بالا رفته بود. قیمت تیبا صندوق‌دار نیز که در روزهای گذشته تا 160 میلیون تومان افزایش یافته بود، امروز در بازار به 134 میلیون تومان رسیده و تیبا 2 نیز با قیمت 151 میلیون تومان عرضه می‌شود. قیمت ساینا نیز در بازار به 145 میلیون تومان رسیده و برای پژو پارس معمولی قیمت 225 میلیون تومانی اعلام می‌شود. با این حال برخی از کارشناسان خودرویی، پیش بینی کرده‌اند که با افزایش شانس برد «جو بایدن» در انتخابات امریکا، نرخ دلار کاهش قابل توجهی خواهد داشت، بنابراین باید انتظار حتی ۵۰ درصد کاهش در قیمت خودروها را نیز داشت. با این حال، باید منتظر معاملات روزهای آتی در بازار خودرو بود و دید که با بسته شدن پرونده انتخابات امریکا قیمت خودرو در بازار ارزان‌تر می‌شود یا خیر.