کرونا، چین و اقتصاد جهان

علی شریعتی

همان‌طور که از همان روزهای ابتدایی شیوع جهانی کرونا برآورد می‌شد، با افزایش سرعت شیوع ویروس، اقتصاد کشورهای درگیر با کرونا نیز با آسیب‌های احتمالی رو‌به‌رو بودند و با توجه به اینکه ظرف چند ماه این ویروس به تمام نقاط جهان رسید، عملا تمام اقتصاد و تجارت بین‌المللی از این فرایند آسیب دید. آنچه که در ماه‌های ابتدایی قطعی به نظر می‌رسید، آسیب جدی چین به دلیل قرار گرفتن در مرکز شیوع ویروس بود و بسیاری پیش‌بینی می‌کردند که چین با رشد منفی اقتصادی مواجه خواهد شد اما در عمل نه تنها این اتفاق رخ نداد که حتی امروز چین تنها کشوری است که روند رشد مثبت اقتصادی خود را نیز ادامه داده است. چین توانست از فرصت کرونا استفاده کند و از سویی با کاهش قیمت نفت، هزینه‌های وارداتی خود را کاهش داد و از سوی دیگر با توجه به اینکه چین کشوری است که تعداد زیادی توریست به نقاط مختلف جهان می‌فرستد با آمدن کرونا، در این حوزه نیز صرفه جویی کرد. به نوعی می‌توان گفت که در شرایطی که به نظر می‌رسید در جنگ تجاری با امریکا، شرایط بر هم ریخته، چین در این حوزه نیز توانست فشارها را کاهش دهد. در کنار آن اما شرایط در سایر کشورها متفاوت است. با توجه به سیاست‌های محدود‌کننده‌ای که در مرزها به وجود آمد، تجارت جهانی با افت جدی مواجه شد و از سوی دیگر کشورهایی که در  حوزه گردشگری فعال بودند با زیان‌های هنگفت مواجه شدند. با اوج‌گیری کرونا، تقاضا در بازارهای جهانی کاهش یافت و همین امر به رشد منفی اقتصادی انجامید.در چنین بستری به نظر می‌رسد اقتصاد جهان در انتظار یک تحول مثبت باقی مانده و آن کشف واکسن و آغاز استفاده از آن است. با توجه به این امید، دولت‌ها انتظار دارند در سال 2021 سرنوشتی متفاوت را تجربه کنند. هرچند در فرایند توزیع و مصرف واکسن ابهام‌های مختلفی وجود دارد و مشخص نیست که چه زمانی سایه کرونا از سر جهان کم خواهد شد اما گشایشی در این حوزه می‌تواند اقتصاد را نجات دهد.البته این موضوع را نیز باید در نظر داشت که افت رشد اقتصادی و کاهش تجارت جهانی برای جبران به زمان احتیاج خواهد داشت و حتی در صورت دستیابی به واکسن نیز باید انتظار داشت که زمانی قابل توجه برای بازگشت به شرایط عادی مورد نیاز باشد. شرایط ایران نیز همین‌گونه خواهد بود. آمارهای صادراتی ما تحت تاثیر کرونا کاهش یافته و تا زمان دست‌یابی به واکسن و فروکش کردن کرونا، باید تلاش کرد با افزایش پروتکل‌ها و به روز شدن در مبارزه با کرونا، حرکت اقتصادی کشور را ادامه داد تا پس از آن بتوان به اقتصاد پس از کرونا فکر کرد.